Niskie ceny ropy naftowej biją w budżety wielu państw

Naftowa produkcja jest wciąż wysoka, choć niskie ceny biją w budżety państw oraz bilanse spółek z branży.

Aktualizacja: 26.01.2016 05:31 Publikacja: 25.01.2016 20:00

Niskie ceny ropy naftowej biją w budżety wielu państw

Foto: Bloomberg

Rosyjski prezydent Władimir Putin mówił w październiku 2014 r., że światowa gospodarka się załamie, jeśli cena ropy spadnie poniżej 80 dol. za baryłkę. W poniedziałek po południu za baryłkę ropę gatunku WTI płacono 31 dol. Od czerwca 2014 r. staniała ona aż o 70 proc. Światowa gospodarka jest co prawda w kryzysie, ale jeszcze się nie zawaliła, a najwięksi producenci ropy nadal utrzymują wydobycie na bardzo wysokich poziomach i kontynuują wojnę cenową.

Od Arabii po Kanadę

Wśród krajów szczególnie dotkniętych naftową przeceną jest Irak. Sprzedaje swój surowiec na światowych rynkach w cenie około 20 dol. za baryłkę. Połowa tej kwoty pokrywa koszty produkcji. – Niemożliwe jest przy takiej sytuacji na rynku rządzić krajem, opłacać wojsko, zapewniać miejsca pracy i wspierać gospodarkę – skarżył się na konferencji w Davos Haider al-Abadi, iracki minister ds. naftowych. Produkcja ropy w Iraku sięgnęła w grudniu rekordowego poziomu 4,4 mln baryłek dziennie. Bagdad desperacko walczy o naftowe przychody.

W sąsiedniej Arabii Saudyjskiej naftowa przecena sprawiła, że deficyt finansów publicznych sięgnął w ub.r. 15 proc. PKB. Na początku roku rząd ogłosił ograniczenie wydatków socjalnych (m.in. subsydiów na prąd i wodę) oraz podwyżki podatków. Budżet ma być łatany również dzięki wielkiemu programowi prywatyzacyjnemu, w ramach którego na giełdę może trafić część państwowego koncernu naftowego Aramco (wartego od 1–7 bln dol.).

Pod dużą presją z powodu naftowej przeceny jest rosyjska gospodarka i rubel. Rząd zmuszony jest po raz kolejny obcinać wydatki w budżecie na 2016 r., a rosyjska waluta straciła przez ostatnie trzy miesiące wobec amerykańskiej ponad 20 proc. Norwegia co prawda wciąż odnotowuje wzrost gospodarczy, ale jej rząd sięgnął do naftowego funduszu inwestycyjnego, by stymulować gospodarkę. Skutki naftowej przeceny odczuwa też Kanada, której waluta przez trzy miesiące straciła na wartości 7 proc. wobec dolara amerykańskiego.

Niższe ceny to korzyść dla konsumentów. Rząd USD szacuje, że na spadku cen ropy Amerykanie zaoszczędzili przez rok średnio po 700 dol. Korzyści dla całej światowej gospodarki są jednak coraz mniejsze. Analitycy JPMorgan Chase szacują, że niskie ceny ropy mogą przyspieszyć światowy wzrost gospodarczy w tym roku o zaledwie 0,1 pkt proc. Analitycy Goldman Sachs twierdzą, że ten pozytywny wpływ na PKB będzie bliski zera.

Firmy pod presją

Naftowa przecena jest też coraz mocniej odczuwalna przez firmy z branży. Blisko 45 amerykańskich spółek giełdowych wydobywających ropę łupkową ogłosiło w ostatnich 12 miesiącach bankructwo lub rozpoczęło negocjacje ze swoimi wierzycielami. Agencja Moody's ogłosiła w piątek, że dokona przeglądu ratingów 120 firm z tego sektora pod kątem możliwych obniżek ich ocen kredytowych. Według danych firmy Challenger, Gray & Christmas amerykańskie spółki naftowe zwolniły w 2015 r. 90 tys. pracowników. Mimo to produkcja ropy w USA obniżyyła się od szczytu z czerwca 2015 r. o zaledwie około 400 tys. baryłek dziennie, do 9,23 mln baryłek dziennie.

Daniel Yergin, guru rynków energetycznych, szef firmy badawczej IHS Cambridge Energy Research Associates, przekonuje jednak, że nawet duża fala bankructw nie zniszczy amerykańskiego sektora wydobywczego. Jego zdaniem fundusze private equity będą wykupywać tych producentów za bezcen i czekać na odbicie na rynku ropy, z którego skorzystają szybciej niż inni.

Budżet i podatki
Rekordowo tajny budżet Rosji. 40 procent idzie na wojnę
Budżet i podatki
Deficyt w budżecie szybko rośnie. To już ponad 91,4 mld zł
Budżet i podatki
Tania ropa topi budżet Kremla. Zaczyna brakować pieniędzy na wojnę
Budżet i podatki
EKG. Zbliża się poważna dyskusja nad nowym budżetem UE. „Krew się będzie lała”
Materiał Partnera
Sztuczna inteligencja pomaga w pracy działom podatkowo-finansowym