Globalna siła naszej żywności

– W trudnych kryzysowych czasach sektor rolno-spożywczy może być mocnym filarem całej polskiej gospodarki – powiedział Stanisław Kalemba, minister rolnictwa, podczas agrokonferencji zorganizowanej po raz siódmy przez Bank BGŻ. – Świadczy o tym dynamicznie rozwijający się eksport polskiej żywności – dodał.

W latach 2004–2011 wartość sprzedaży zagranicznej produktów rolno-spożywczych z Polski, wyrażona w euro, zwiększyła się o 190 proc. Kalemba zwraca uwagę, że pozytywnym zjawiskiem jest także rosnąca nadwyżka w handlu zagranicznym. W tym roku może przekroczyć 3 mld euro, wobec niemal 2,6 mld euro w ubiegłym roku.

Rośnie także udział eksportu w wartości sprzedanej branży spożywczej. W 2004 roku, gdy Polska wchodziła do Unii Europejskiej, wynosił 18 proc. Obecnie sięga 40 proc.

Polskie firmy na globalnym rynku

Z analizy strategicznej otoczenia sektora spożywczego w Polsce na lata 2014–2020 przygotowanej przez Bank BGŻ wynika, że przedsiębiorcy rolno-spożywczy powinni w najbliższych latach w większym niż do tej pory stopniu skupiać się na tym, co dzieje się na globalnym rynku.

– W kategoriach pozaeuropejskich myśleć powinni szczególnie przedstawiciele segmentu mięsnego i mleczarskiego – komentuje Bartosz Urbaniak, dyrektor zarządzający ds. agrobiznesu i MSP Banku BGŻ.

25 procent może zwiększyć się w latach 2010–2020 liczba ludności Afryki

Jednym z kluczowych czynników, które zdecydują o kierunkach rozwoju branży rolno-spożywczej, będą zmiany demograficzne. – W gospodarkach zachodnich, które były dla niej kluczowe w ostatnich latach, spada liczba ludności. Rynki mogą tam zamrozić się na obecnym poziomie, a nie jest też wykluczone, że część z nich może zmaleć – zwraca uwagę Urbaniak.

Boomu demograficznego należy spodziewać się w Afryce. W latach 2010–2020 liczba ludności może zwiększyć się o 25 proc. Niemal 10 proc. może wynieść natomiast wzrost liczby mieszkańców Azji.

Autorzy raportu BGŻ zwracają też uwagę, że w nadchodzących latach gospodarki wschodzące będą nadal motorem wzrostu PKB na świecie. W tej grupie, oprócz państw BRIC, czyli Brazylii, Rosji, Indii i Chin, są także Korea Południowa, Turcja, Meksyk oraz Indonezja. Prognozuje się, że łączny wzrost PKB w tych krajach będzie pięć razy wyższy niż w Stanach Zjednoczonych.

Konsolidacja, czyli największe wyzwanie

Ekonomiści spodziewają się, że zmiany na rynku wymuszą dalszą konsolidację polskich gospodarstw. Według GUS w latach 2002–2010 liczba tych prowadzących działalność rolniczą spadła o 13 proc., do poziomu 1,9 mln. Analitycy BGŻ prognozują, że do 2020 r. ich liczba może zmniejszyć się do 1,5–1,6 mln. Jednocześnie średnia powierzchnia gospodarstwa zwiększy się do ok. 10 ha, z 7,9 ha w 2010 r. Zmiany te przełożą się na zwiększenie siły przetargowej polskich gospodarstw.

Według Stanisława Kalemby konsolidacja to największe wyzwanie, a zarazem szansa dla polskiego rolnictwa. Konieczna jest, jego zdaniem, także współpraca między producentami, m.in. poprzez tworzenie grup producenckich i klastrów.