Naukowcy odczytają treść spalonych zwojów sprzed 2 tys. lat?

Zwoje ze zniszczonych przez wybuch Wezuwiusza Pompei i Herkulanum zostały zwęglone w wyniku oddziaływania na nie bardzo wysokich temperatur.

Jednak dziś naukowcy uważają, że treść zniszczonych zwojów da się odczytać dzięki wykorzystaniu nowoczesnych technologii.

- Chociaż na każdej warstwie papirusu widać pismo, to jednak rozwinięcie go wymagałoby, aby papirus był elastyczny - a on już taki nie jest - mówi prof. Seales.

Jego zespół zajmie się dwoma nierozwiniętymi zwojami należącymi do Instytutu Francuskiego w Paryżu i są częścią kolekcji liczącej 1800 zwojów znalezionych w 1752 w czasie prac archeologicznych w Herkulanum. Łącznie tworzą one największą znaną dotychczas bibliotekę w nienaruszonym stanie pochodzącą z Antyku. Większa część tej kolekcji znajduje się obecnie w muzeum w Neapolu.

Willa, w którym znaleziono bibliotekę miała należeć do teścia Juliusza Cezara.

Eksperci próbowali przez lata rozwinąć ok. połowę zwojów za pomocą różnych metod, ale niektóre z nich zostały w trakcie takich prób zniszczone. Eksperci ostrzegają ponadto, że rozwinięcie zwojów i wystawienie ich na działanie światła spowoduje zniknięcie atramentu, którym je zapisano.

Tymczasem Seales i jego zespół w przeszłości użyli promieni rentgenowskich, aby "wirtualnie rozwinąć" liczący 1700 lat pergamin znaleziony w synagodze En-Gedi w Izraelu. Jak się okazało zawierał on tekst z Księgi Kapłańskiej.

Jednak - jak zaznacza "The Guardian" - zwój z En-Gedi był zapisany atramentem na bazie metalu, który był widoczny na zdjęciu rentegnowskim, podczas gdy atrament, którym zapisano zwoje z Herkulanum powstał na bazie kredy i popiołu, co oznacza, że nie będzie wyraźnego kontrastu między treścią a samym papirusem na zdjęciu rentgenowskim. W efekcie odczytanie w ten sposób zwojów jest niemożliwe.

Zespół Sealesa chce więc zastosować inne podejście, które wykorzystuje promienie rentgenowskie, a także sztuczną inteligencję (konkretnie uczenie maszynowe).

Opracowana przez zespół metoda wykorzystuje zdjęcia fragmentów zwojów z pismem widocznym na nich gołym okiem. Fragmenty te są wykorzystywane do stworzenia algorytmów dla komputerów, które pozwolą im ustalić, gdzie powinien znajdować się atrament na zdjęciach rentgenowskich zwęglonych zwojów wykonanych za pomocą różnych technik.

Pomysł polega na tym, że komputer - dzięki algorytmowi - wychwyci niewielkie różnice pomiędzy zapisanym a niezapisanym fragmentem pergaminu na zdjęciach, takie jak np. różnice w strukturze włókien papirusu. Kiedy komputer będzie w stanie to rozróżnić wówczas ma być w stanie odtworzyć treść zapisu zwęglonych zwojów.