Rzecz dotyczy przywrócenia instytucji asesury sądowej. Aplikanci uważają że pozbawienie ich uprawnienia do ubiegania się o stanowisko sędziego sądu rejonowego po upływie roku od wejścia w życie ustawy narusza konstytucyjne zasady: zaufania obywateli do państwa, ochrony praw słusznie nabytych i interesów w toku, równości obywateli względem prawa oraz równego dostępu do służby publicznej. Aplikanci apelują o wprowadzenie do projektu następujących zmian. Ich skutkiem ma być zniwelowanie ww zarzutów.
Według obowiązującego dziś stanu prawnego, egzaminowany aplikant sędziowski w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury, po odbyciu 18-miesięcznego stażu w charakterze referendarza sądowego, ma prawo do wystartowania w konkursie na sędziego sądu rejonowego. To z kolei oznacza, że w chwili obecnej osoby, które aktualnie odbywają staż referendarski (a zatem aplikanci sędziowscy I i II rocznika) posiadają prawo ubiegania się o stanowisko sędziego sądu rejonowego. Proponowana zmiana modelu dochodzenia do zawodu sędziego, po raz kolejny pogarsza sytuację aplikantów sędziowskich w KSSiP w stosunku do stanu z chwili, w której decydowali się na podjęcie aplikacji. Jednocześnie aplikanci mają obowiązek świadczenia pracy w organach wymiaru sprawiedliwości przez okres 3 lat od zakończenia aplikacji pod rygorem zwrotu stypendium pobieranego w trakcie aplikacji. - Stopniowe pogarszanie sytuacji prawnej aplikantów oznacza, że państwo w swoisty sposób „zastawiło na nich pułapkę", nie mogą oni bowiem – bez ryzyka poniesienia wysokich kosztów zwrotu stypendium – zmienić swojej decyzji, podjętej z chwilą złożenia wniosku o przyjęcie na aplikację sędziowską w całkowicie odmiennej sytuacji prawnej - piszą aplikanci w liście przesłanym do redakcji.
w sposób niezrozumiały, całkowicie nieuzasadniony i sprzeczny z konstytucyjnymi zasadami równości obywateli wobec prawa i równego dostępu do służby publicznej różnicuje sytuację prawną przedstawicieli trzech środowisk: referendarzy sądowych, asystentów sędziego oraz egzaminowanych aplikantów sędziowskich po odbyciu stażu referendarskiego.
Zgodnie z uzasadnieniem projektu: „Przewiduje się wprowadzenie przepisów przejściowych (art. 5-7), zgodnie z którymi do absolwentów Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, referendarzy sądowych i asystentów sędziów – ubiegających się o nominacje na stanowisko sędziego sądu rejonowego – zastosowanie mieć będą przepisy dotychczasowe, z zastrzeżeniem złożenia wniosku o powołanie na wolne stanowisko sędziowskie przed upływem odpowiednio jednego roku (absolwenci Krajowej Szkoły), pięciu (referendarze sądowi) lub sześciu lat (asystenci sędziów) – od dnia wejścia w życie ustawy". - Ów fragment uzasadnienia nie zawiera jakiejkolwiek argumentacji co do powodów zróżnicowania sytuacji prawnej omawianych trzech środowisk zawodowych, co w sposób jednoznaczny budzi wątpliwości nie tylko co do jego jakości legislacyjnej, ale i jego zgodności z cytowanymi powyżej zasadami konstytucyjnymi - piszą do posłów. Pod listem podpisało się 140 aplikantów.
