Spis powszechny  ludności i mieszkań ma się odbyć od 1 kwietnia do 30 czerwca 2021 r. Wcześniej zostaną przeprowadzone dwa spisy próbne - wynika z ustawy o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021 r., którą 9 sierpnia uchwalił Sejm.

Spisem  mają być objęte osoby fizyczne stale zamieszkałe i czasowo przebywające w mieszkaniach, budynkach i innych zamieszkanych pomieszczeniach niebędących mieszkaniami, a także osoby niemające miejsca zamieszkania. Spisane zostaną też  mieszkania, budynki, obiekty zbiorowego zakwaterowania oraz zamieszkane pomieszczenia niebędące mieszkaniami.

Udział w spisie ludności będzie obowiązkowy (za odmowę udziału spisie będzie groziła grzywna). Co do zasady osoby fizyczne będą miały obowiązek przeprowadzić samospis internetowy za pośrednictwem interaktywnej aplikacji dostępnej na stronie internetowej Głównego Urzędu Statystycznego. Samospis zostanie przeprowadzony w dniach od 1 kwietnia do 16 maja 2021 r. Osobom nieposiadającym w tym czasie dostępu do komputera lub  internetu zostaną bezpłatnie udostępnione pomieszczenia  wyposażone w sprzęt komputerowy z zainstalowanym oprogramowaniem wystarczającym do przeprowadzenia samospisu internetowego.

Co z osobami, które nie będą mogły dopełnić obowiązku samospisu np. z powodu stanu zdrowia? Ustawa przewiduje, że  ich dane będą  zbierane przez rachmistrzów spisowych  w wywiadzie telefonicznym lub bezpośrednim. Rachmistrz będzie wprowadzał uzyskane od obywatela dane za pomocą komputera lub tabletu  bezpośrednio do systemu informatycznego.

Za organizację spisu odpowiedzialny będzie prezes Głównego Urzędu Statystycznego. On też ma zapewnić ochronę danych zebranych w ramach prac spisowych. Przygotowane przez niego rozwiązania metodologiczne, organizacyjne i techniczne zostaną przetestowane podczas spisów próbnych. Pierwszy odbędzie się w dwóch gminach między 1 a 31 października 2019 r.,  a drugi obejmie 16 gmin i został zaplanowany w dniach 1-30 kwietnia 2020 r.

Narodowy Spis Powszechny ma kosztować budżet państwa 386 mln zł. Jego celem jest dostarczenie  aktualnych i bardzo szczegółowych informacji m.in. o liczbie ludności, jej terytorialnym rozmieszczeniu, strukturze demograficznej, społecznej i zawodowej, a także o społeczno-ekonomicznej charakterystyce gospodarstw domowych i rodzin oraz ich warunkach mieszkaniowych. Wyniki spisu zostaną opublikowane przez GUS.

Ustawą o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021 r. ma się jeszcze zająć Senat.