W czwartek w Hotelu Bellotto w Warszawie uroczyście ogłosiliśmy wyniki 15. edycji rankingu kancelarii prawniczych. W tym roku uczestniczyło w nim 297 kancelarii (rok temu 296). 122 to kancelarie ze stolicy. Po niej największym zagłębiem usług prawniczych jest Małopolska (31 kancelarii w rankingu) i Wielkopolska (27 kancelarii).
Gościem gali był m.in. wiceminister sprawiedliwości Łukasz Piebiak. Zapytany, czy resort Zbigniewa Ziobry szykuje jakieś zmiany dla prawników, powiedział: – Byłoby grzechem i nieroztropnością poprawiać coś, co dobrze funkcjonuje. Rynek usług adwokatów i radców jest dobrze uregulowany, więc nie są planowane żadne zmiany.
Galę zaszczycili obecnością m.in. Krzysztof Kwiatkowski, prezes NIK, Maciej Bobrowicz, prezes Krajowej Rady Radców Prawnych, Jacek Trela, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej oraz Małgorzata Zaleska, była prezes Giełdy Papierów Wartościowych, przewodnicząca kapituły typującej transakcje.
Wielcy coraz więksi
Warszawski oddział międzynarodowej kancelarii Dentons znów okazał się największy na polskim rynku prawniczym – zatrudnia już 200 prawników, w tym 140 adwokatów i radców (o 14 więcej niż przed rokiem). Drugą co do wielkości kancelarią jest Domański Zakrzewski Palinka z zespołem 148 prawników, w tym 87 z uprawnieniami. Na miejscu trzecim CMS – jej zespół liczy 143 prawników, z czego 86 to adwokaci i radcowie. Pod względem liczby prawników z uprawnieniami zarówno DZP, jak i CMS wyprzedza kancelaria Sołtysiński Kawecki & Szlęzak – pracuje w niej 94 adwokatów i radców (134 prawników ogółem).
Kancelarie z pierwszej dwudziestki w większości zatrudniały nowych specjalistów, ale ostrożnie. Najbardziej powiększył się zespół prawników w Deloitte – o 31 osób, w tym 20 z uprawnieniami. Są jednak i takie kancelarie, w których liczba prawników się zmniejszyła, np. w Weil, Gotshal & Manges pracuje o sześciu prawników mniej niż rok temu, w tym dwóch adwokatów i radców. Najwięcej prawników z uprawnieniami ubyło w Hogan Lovells – siedmiu.
Tak samo jak w ubiegłych latach poprosiliśmy kancelarie biorące udział w rankingu o wskazanie najlepszych specjalistów w 19 obszarach prawa. Kancelarie wybierały całe zespoły i pojedynczych prawników. Swoje rekomendacje sprzed roku środowisko zmieniło tylko nieznacznie. W aż trzech dziedzinach najlepsza okazała się kancelaria Clifford Chance, a także jej prawnicy w konkurencjach indywidualnych: Bartosz Krużewski, Agnieszka Janicka i Grzegorz Namiotkiewicz.
Po dwie nagrody zespołowe zdobyły Dentons, Allen & Overy i Maruta Wachta. Konkurencja podwójnie doceniła także ich specjalistów: Arkadiusza Krasnodębskiego i Pawła Dębowskiego (Dentons), Marcina Marutę i Bartłomieja Wachtę (Maruta Wachta) oraz Martę Sendrowicz i Tomasza Kawczyńskiego (Allen & Overy).
W dwóch dziedzinach tytułem lidera dzielą się dwie kancelarie: w fuzjach i przejęciach oprócz Clifford Chance najlepsza jest Weil, Gotshal & Manges, natomiast w prawie konkurencji Allen & Overy zwyciężyła ex aequo z Linklaters.
Niełatwe czasy
W ocenie mecenasa Jerzego Baehra, partnera zarządzającego w WKB Wierciński, Kwieciński, Baehr, na rynku usług prawnych w 2016 r. panowała dobra koniunktura, choć z roku na rok staje się on coraz bardziej konkurencyjny – wiodące polskie kancelarie konkurują z kancelariami międzynarodowymi, pojawia się też coraz więcej butikowych kancelarii oferujących bardzo wyspecjalizowane usługi prawne.
– Rok bieżący to wiele pytań o nowe kompetencje Prokuratorii Generalnej – wszyscy się zastanawiamy, jakie będą jej zadania i możliwości oraz jaki będzie miała wpływ na funkcjonowanie całego rynku usług prawnych – mówi mecenas Baehr.
Prawnicy z wielu kancelarii sieciowych duże nadzieje dla polskiej gospodarki i sektora usług doradztwa prawnego w Polsce wiążą ze skutkami wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii.
– Największe instytucje finansowe planują relokacje swoich oddziałów z londyńskiego City do różnych krajów UE. Polska bardzo często jest w centrum zainteresowania największych graczy na rynku finansowym. Ten trend jest już u nas widoczny, a dalsze etapy Brexitu mogą go tylko wzmocnić – uważa radca prawny Beata Balas-Noszczyk, partner zarządzająca warszawskimbiurem kancelarii Hogan Lovells.
Rynek usług prawnych w Polsce, tak jak inne sektory, zmienia się intensywnie od kilku lat. Otoczenie, w którym funkcjonują kancelarie prawne, podlega podobnym regułom jak pozostałe rynki i branże.
– Zjawisko to związane jest między innymi ze zmianami ekonomicznymi, politycznymi, technologicznymi jak również rosnącą liczbą prawników i doradców na rynku – wyjaśnia mecenas Beata Balas-Noszczyk. Jej zdaniem klienci coraz częściej oczekują od kancelarii prawnych multidyscyplinarności oraz „wartości dodanych" – prawnik ma nie tylko doskonale znać przepisy, ale też całe otoczenie biznesowe. Pożądana jest wiedza ekonomiczna. Kancelaria ma przede wszystkim zapewniać poczucie bezpieczeństwa w biznesie.
Mecenas Przemysław Maciak, partner zarządzający w kancelarii Sójka Maciak Mataczyński, zauważył, że kancelarie zaczęły konkurować stawkami nie tylko w segmencie podstawowych usług (tzw. commodity), ale także tych wysokospecjalistycznych. Dominuje też myślenie sprzedażowe.
– Buduje się wartość, markę kancelarii wokół etyki prawniczej, bezpieczeństwa danych przekazywanych przez klientów, a nie tylko wokół kwalifikacji samych prawników – tłumaczy mecenas Maciak.
Wewnętrzni w cenie
Kolejnym wyraźnym trendem jest wzrost znaczenia prawników wewnętrznych. Firmy chcą mieć na miejscu prawnika dobrze znającego specyfikę działania konkretnej firmy. Kancelarie często oddelegowują więc do klientów swoich radców prawnych.
– Rok temu mówiłem, że każda kancelaria planująca rozwój powinna szukać zleceń w Warszawie. Teraz okazuje się, że sporo rodzynków można znaleźć poza stolicą. Bardzo wiele dużych firm przenosi środek ciężkości poza Warszawę i tam szuka lokalnych prawników. Są równie dobrzy, ale znacząco tańsi – mówi mecenas Maciak.
Specjaliści od przestępstw gospodarczych na topie
Od dwóch lat w klasyfikacji jakościowej naszego rankingu obecne jest prawo karne dla biznesu. Specjalistów w tej dziedzinie przybywa wśród prawników. Nie narzekają na brak pracy.
- Co dwa lata pytamy przedsiębiorców, czy padli ofiarą nadużyć o charakterze finansowym. W 2016 r. 36 proc. pytanych, przyznało, że tak. To bardzo dużo, biorąc pod uwagę, że nie wszyscy mogą mieć tego świadomość lub chcieć się podzielić taką informacją – mówi Marcin Klimczak, partner w PwC odpowiedzialny za usługi śledcze i zarządzanie ryzykiem nadużyć.
Dodaje, że często przedsiębiorcy nie chcą zgłaszać swoich podejrzeń organom ścigania zanim nie znajdą twardych dowodów. Jego zespół zajmuje się ich poszukiwaniem m.in. w dokumentacji firmy, czy w komputerach. Specjaliści z PwC od audytów śledczych współpracują często z kancelariami prawniczymi.
- Optymalnym zespół w takiej sprawie to adwokat specjalizujący się w przestępczości gospodarczej, osoby od audytu śledczego oraz – w wielu przypadkach – prawnik wewnętrzny danej firmy. Taki zespół faktycznie jest w stanie pomóc w wykryciu nadużyć i minimalizować ich negatywne skutki – uważa Marcin Klimczak.
Popyt na tego rodzaju usługi rośnie, bo skala strat polskich firm rośnie. Bardzo często uczciwi przedsiębiorcy ponoszą konsekwencje cudzej działalności przestępczej, najbardziej widoczne jest to w sprawach związanych z wyłudzeniami podatku VAT, kiedy nieświadomy przedsiębiorca wciągany jest w łańcuch nieuczciwych transakcji.
Powiedzieli
prof. Marek Safjan, sędzia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
Idea bezpłatnych porad prawnych służy zapewnieniu skutecznej ochrony osobom, które najbardziej jej potrzebują. Misja pomocy prawnej pro bono jest wpisana w zawód prawnika i wszyscy prawnicy są do takiej działalności zobowiązani. To jednak coś więcej niż tylko powinność grupy zawodowej. Ta misja tworzy strukturę społeczeństwa obywatelskiego. Społeczeństwo takie budujemy, jeśli potrafimy sobie bezinteresownie pomagać. Na szczęście jest coraz więcej prawników, którzy się w taką działalność angażują. Zasługują oni na najwyższe uznanie. Poświęcają bowiem swój czas i prywatne życie. —not. roch
Arkadiusz Krasnodębski, partner zarządzający Dentons w Polsce
Nie ma jednego czynnika, który stoi za naszym sukcesywnym, zrównoważonym rozwojem. Główną rolę odgrywa natomiast specjalizacja merytoryczna, której oczekują od nas klienci, jak również skala przedsięwzięć klienckich, w które jesteśmy zaangażowani. Wymusza ona długoterminowe zaangażowanie dużych zespołów merytorycznych. Aby spełnić oczekiwania rosnącej grupy naszych klientów, konieczny jest dalszy wzrost także ilościowy, który jednak traktujemy jako konsekwencję wzrostu jakościowego świadczonych przez nas usług. Oczekujemy od naszych prawników ciągłego rozwoju kompetencji – zarówno tych stricte zawodowych (stąd znaczne zwyżki liczby adwokatów i radców prawnych w stosunku do zeszłorocznego zestawienia), jak i miękkich, związanych z jakością obsługi coraz bardziej wymagających klientów. Będąc kancelarią z zespołem znacząco większym od konkurentów na polskim rynku, skupiamy się przede wszystkim na wykorzystaniu naszych atutów – m.in. profesjonalistów specjalizujących się w różnorodnych dziedzinach prawa i posiadających dogłębną wiedzę branżową. —not. jaga
Witold Daniłowicz, prezes Polskiego Związku Pracodawców Prawniczych
Choć na rynek prawniczy wciąż napływa wielu absolwentów prawa, to mam wrażenie, że kancelarie nie rozwijają się ilościowo tak dynamicznie jak w poprzednich latach. Oczywiście dla najlepszych spośród świeżo upieczonych radców czy adwokatów zawsze znajdzie się miejsce w kancelariach, lecz te ostatnio wolą przejmować prawników czy nawet całe zespoły od konkurencji.
Myślę, że takie pragmatyczne podejście do rozwoju kancelarii jest efektem obaw przed zastojem na rynku. Bo choć kryzysu nie ma, to jednak widać wyraźne spowolnienie w życiu gospodarczym, co może skutkować mniejszą liczbą zleceń dla firm prawniczych. Rok 2017 będzie miał w tej kwestii duże znaczenie – czekamy m.in. na pakiet Morawieckiego oraz na skutki poszerzenia kompetencji Prokuratorii Generalnej. Zastanawiamy się, czy nie odbierze kancelariom zleceń od spółek Skarbu Państwa. Przewidujemy jednak, że przynajmniej w początkowym okresie po wejściu ustawy w życie spółki SP otrzymają zgodę na zlecanie obsługi poza Prokuratorię. —not. jaga
***
Szanowani Państwo,
uprzejmie informujemy, że ukazał się już Ranking Kancelarii Prawnych. Pozwalamy sobie przypomnieć, że Ranking dostępny jest wyłącznie dla prenumeratorów. Aby ułatwić Państwu zakup większej liczby egzemplarzy przygotowaliśmy dla Państwa specjalną ofertę. W celu złożenia zamówienia, prosimy o kontakt z Elżbietą Jezierską, tel. 22 463 04 54, elzbieta.jezierska@rzeczpospolita.pl
