Ranking szpitali: Najlepsi nie zwalniają tempa

W XVI rankingu przygotowywanym przez Centrum Monitorowania Jakości w Ochronie Zdrowia (CMJ) we współpracy z „Rzeczpospolitą" na najwyższe podium, z 897,09 punktu, wraca Centrum Onkologii im. prof. Franciszka Łukaszczyka w Bydgoszczy, wielokrotny zwycięzca naszego zestawienia, który w ubiegłym roku zajął drugą pozycję. Tym razem o ponad sześć punktów wyprzedza rzeszowski Szpital Specjalistyczny Pro-Familia (890,46 pkt), który awansując o jedno miejsce, znalazł się na pozycji wicelidera. Ubiegłorocznemu tryumfatorowi, Wojewódzkiemu Szpitalowi Specjalistycznemu w Białej Podlaskiej, tym razem przypadło najniższe miejsce na podium.

Dbają o pacjenta

To niewielkie przegrupowanie świadczy o świetnej kondycji zarządczej zwycięzców, którym nie tylko udaje się zachować płynność finansową, ale też inwestować w najnowsze technologie i rozwiązania poprawiające jakość życia i doświadczenie pacjentów.

Wytrwale gonią ich pozostali laureaci „złotej dziesiątki", którzy od lat nie oddają pola konkurentom. Co ich wyróżnia? Dbałość o jakość, potwierdzana certyfikatami CMJ, i dążenie do porównywania się z najlepszymi. Wiedzą, że inwestycja w jakość i bezpieczeństwo pacjentów przekłada się zarówno na wyniki kliniczne, jak i finansowe.

W tym niełatwym dla nich roku udało im się wypracować zysk lub znacznie zmniejszyć zadłużenie, zracjonalizować pracę jednostek, a nawet podnieść płacę personelowi (zwycięskie CO w Bydgoszczy co roku podwyższa wynagrodzenia o 8 proc.).

Najlepsi odnaleźli się we wciąż nowej, choć trwającej już ponad dwa lata, rzeczywistości sieci szpitali, która zmieniła zasady finansowania świadczeń szpitalnych z kosztowo-efektywnościowego na budżetowy. Po latach podpisywania kontraktów z NFZ i rozliczania nadwykonań wiele placówek wciąż nie może się przestawić na zarządzanie z przyznaną z góry na rok pulą pieniędzy. Nasi liderzy potrafili jednak odnaleźć w tym szansę i skorzystali z możliwości przesuwania środków między zakresami, w razie potrzeby przerzucając niewykorzystane środki z chirurgii ogólnej na wciąż zatłoczoną ortopedię.

Nie boją się cyfryzacji

Przy tak skomplikowanej rzeczywistości zarządczej znakomicie sprawdzają się narzędzia informatyczne, z których najlepsi korzystają już od dawna. Systemy komputerowe pozwalają nie tylko na bieżąco kontrolować ruch pacjentów na szpitalnym oddziale ratunkowym czy obłożenie oddziałów, ale też sprawdzać, jak wiele świadczeń zostało udzielonych danego dnia i na jaką kwotę. Dyrektorzy, którzy korzystają z rozwiązań informatycznych, łatwiej też wdrażają elektroniczną dokumentację medyczną, która niebawem wyeliminuje dokumenty w wersji papierowej.

Fakt, że drugi rok z rzędu liderzy nie przekroczyli bariery 900 punktów, nie wynika jednak z obniżania jakości szpitali, ale z dodatkowych kryteriów, jakie przed rokiem wprowadziło CMJ. Jakość pozostaje najważniejsza dla naszych liderów, co potwierdzają kolejnymi certyfikatami. I to nie tylko dlatego, że wzrost środków na kolejny rok zależy od akredytacji i certyfikatów jakości. (Wskaźnik korygujący Q, stanowiący element wzoru na obliczanie ryczałtu, zwiększa się o 0,02, jeśli szpital legitymuje się akredytacją CMJ z wynikiem 90 proc. punktów, o 0,015, gdy wynik wynosi powyżej 80 proc., i o 0,01, jeśli jest niższy). Ale do dbania o jakość zachęcają nie tylko pieniądze. Coraz częściej zwracają na nią uwagę sami pacjenci, gotowi dojechać do najlepiej ocenianego szpitala nawet z odległego województwa.

W przededniu całkowitego wprowadzenia e-recepty (wejdzie 8 stycznia 2020 r.) większość naszych laureatów od lat korzysta z elektronicznego obiegu dokumentów, a najnowocześniejsi dbają o to, by wyniki badań nie tylko laboratoryjnych, ale obrazowych każdy lekarz mógł odczytać w komputerze, zwalniając pacjentów z obowiązku noszenia ich ze sobą i zapobiegając ich zgubieniu.

Rok wielkich wyzwań

Informatyzacja ochrony zdrowia to też szansa na oszczędności. Nie tylko pieniędzy, ale i czasu. Jak wynika z danych Ministerstwa Zdrowia, zebranych podczas pilotażu e-recepty w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), pozwalają one zaoszczędzić nawet do pół godziny dziennie, podczas której medyk pierwszego kontaktu może przyjąć nawet dwóch dodatkowych pacjentów.

Takie usprawnienie oszczędza też koszty świadczeń, co jest niezbędne w sytuacji, gdy wciąż rosnąca presja płacowa zagraża bezpieczeństwu finansowemu wielu placówek.

Jak tłumaczy Jakub Szulc, były wiceminister zdrowia, a dziś ekspert EY, przy takiej dynamice wzrostu wynagrodzeń lekarzy i pielęgniarek oraz podwyżce od 1 stycznia 2020 r. płacy minimalnej, obecne wyceny świadczeń zdrowotnych przestaną być w jakikolwiek sposób adekwatne.

– Coraz więcej i coraz głośniej będzie się mówiło o procesach konsolidacji placówek, które są nieuniknione. Duże znaczenie będzie miał efekt skali – wspólne ustalenia co do zakresów świadczeń, łączenie oddziałów czy wspólne zakupy leków czy materiałów – prognozuje były wiceminister zdrowia.

komentarz partnera

Michał Bedlicki, zastępca dyrektora Centrum Monitorowania Jakości

W XVI Ogólnopolskiego Rankingu Szpitali „Rzeczpospolitej" Bezpieczny Szpital 2019 udział wzięły 202 szpitale, których baza łóżkowa stanowi 73 759 sztuk, czyli 40 proc. wszystkich 185,3 tys. łóżek w Polsce, i w których odbywa się 59 proc. wszystkich hospitalizacji (4,6 mln z 7,8 mln).

Najwięcej ankiet wysłanych przez Centrum Monitorowania Jakości w Ochronie Zdrowia (CMJ) wypełniły i odesłały szpitale z województwa śląskiego (24 proc.), mazowieckiego (19 proc.) oraz pomorskiego (18 proc.). Najmniej placówki z województw lubuskiego (2 proc.), podlaskiego i zachodniopomorskiego (po 6 proc.).

W tym roku akredytacją może się pochwalić 161 placówek, które wzięły udział w rankingu, co stanowi 80 proc. To o 1 proc. więcej niż w roku ubiegłym (165 na 207 szpitali) i o 6 proc. więcej niż w 2017 r. (151 na 204).

Maksymalna liczba punktów uzyskana przez zwycięzcę była praktycznie taka sama jak w ubiegłym roku i stanowiła 897,09 pkt, lider rankingu w 2018 r. uzyskał ich 897,84, a w 2017 r. aż 907,51. Nie znaczy to jednak, że placówki obniżają jakość. Wręcz przeciwnie. Mniejsza liczba punktów wynika z dokonanej w ubiegłym roku zmiany metodologii – wartość punktów została przesunięta z obszarów związanych z infrastrukturą na te dotyczące pacjenta. Trzeba jednak zauważyć, że znacząco obniżyła się ocena w zakresie finansów.