Dochody budżetu państwa po trzech miesiącach wyniosły 85,3 mld zł i okazały się o 11 proc. wyższe niż rok wcześniej – podał we wtorek resort finansów. Jeszcze bardziej imponujący wzrost widać po stronie wpływów podatkowych, bo w I kw. tego roku były o prawie 24 proc. większe niż rok temu. Jak na drożdżach rosną przede wszystkim dochody z VAT (o 40,6 proc. rok do roku), ale silnie odbicie nastąpiło też w podatku CIT – o 15 proc.
Skąd takie przyspieszenie? Po części to sztuczny wzrost wynikający ze zmiany przepisów, ale ekonomiści są zgodni, że coraz lepsze efekty przynoszą też działania uszczelniające system podatkowy. Z jednej strony wpływy z VAT są podwyższane przez zmiany terminów rozliczeń deklaracji z kwartalnej na miesięczną (dla większych podatników) czy wprowadzenie tzw. odwróconego VAT w budownictwie.
– Oznacza to, że firmy budowlane na razie nie otrzymują zwrotów tego podatku, zostaje on w budżecie – wyjaśnia Rafał Benecki, główny ekonomista ING Banku Śląskiego. – W kolejnych miesiącach dynamika wpływów VAT z pewnością ustabilizuje się na niższym poziomie, ale i tak powinna być spora, bo działania fiskusa w zakresie ściągalności przynoszą coraz większe efekty – dodaje Benecki.
– Organy administracji skarbowej w ogóle kładą większy nacisk na egzekwowanie należności podatkowych, co dla podatników nie jest zbyt przyjemne – wtóruje Mariusz Korzeb, ekspert Pracodawców RP. – Ale efekty przynoszą też wdrażane przez rząd działania systemowe, takie jak Jednolity Plik Kontrolny, pakiet paliwowy, zmiany w ustawie o VAT czy reorganizacja skarbówki – wylicza Korzeb.
Ministerstwo Finansów wyliczyło w Wieloletnim Programie Finansowym Państwa (który we wtorek przyjął rząd), że w zeszłym roku lukę w VAT udało się ograniczyć o 1,6 pkt proc. (z 23,5 proc. potencjalnych wpływów do budżetu w 2015 r. do 21,9 proc. w 2016 r.). W przeliczaniu na miliardy złotych daje to ok. 2,5–4 mld zł. W tym roku efekty mają być jeszcze bardziej imponujące – około 12 mld zł, a w 2018 r. – ok. 6–8 mld zł. W sumie MF skutki finansowe działań uszczelniających system podatkowy w latach 2017–2018 szacuje na ponad 20 mld zł, w 2019 r. o dalsze 6 mld zł, a w 2020 r. – o 4 mld zł. Rząd oczekuje efektów pracy nowej Krajowej Administracji Skarbowej, ale też nowych mechanizmów takich jak split payment.
Program zwiększania ściągalności podatków obejmuje też CIT, a ten też idzie całkiem nieźle. W I kwartale wpływy z tego tytułu były aż o 15 proc. większe niż rok wcześniej. – To ciekawa sytuacja, bo w ubiegłym roku nie było na tym polu wielkich sukcesów – zaznacza Korzeb. – Ale widać większe efekty zaczęły przynosić klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania czy zaostrzona kontrola cen transferowych.
Z kolei wydatki budżetu państwa w I kwartale sięgnęły 87,5 mld zł, czyli o 1,3 proc. więcej niż po trzech miesiącach 2016 r. To znacznie mniejszy wzrost niż w przypadku dochodów, więc i deficyt budżetu państwa na razie jest bardzo niski. Wyniósł on 2,3 mld zł, czyli jedynie 3,8 proc. z zaplanowanych na ten rok prawie 60 mld zł. – Patrząc na wyniki budżetu po pierwszych miesiącach, można się spodziewać, że wynik całego sektora finansów publicznych w 2017 r. będzie nawet nieco niższy niż 2,9 proc. PKB prognozowane przez rząd – podkreśla Benecki.
Dobre prognozy dla gospodarki
Rząd na wtorkowym posiedzeniu przyjął Wieloletni Plan Finansowy Państwa na lata 2017–2020. Założono w nim, że w 2017 r. PKB ma się zwiększyć o 3,6 proc., w 2018 r. o 3,8 proc. MF prognozuje też, że inwestycje publiczne sięgną 4,5 proc. PKB w 2017 r. oraz 5 proc. w 2018 r. (wobec 3,3 proc. w 2016 r.). Deficyt i dług sektora finansów państwa mają w tym roku wzrosnąć do 2,9 proc. i 55,3 proc. PKB, a w przyszłym spaść odpowiednio do 2,5 proc. i 54,8 proc. PKB.
