Dziesiątki milionów złotych przychodów, organizacja polowań na obszarach ochrony przyrody, działające na wyobraźnię cenniki, a także wskazywany w kontrolach Najwyższej Izby Kontroli brak nadzoru to obraz dzisiejszych polowań komercyjnych.
Czytaj także: Urzędnicy kontra myśliwi – konflikt w stanie ostrym
Krwawe miliony
Na organizacji polowań komercyjnych, nazywanych dewizowymi, Lasy Państwowe zarobiły w ubiegłym roku 61,7 mln zł. Koła łowieckie podlegające pod Polski Związek Łowiecki zarobiły w 2016 roku 72,5 mln zł. Jakie były przychody z tego tytułu w roku poprzednim i obecnym – nie wiadomo. Paulina Marzęcka, rzeczniczka PZŁ, mimo wielokrotnych próśb „Rzeczpospolitej" nie przesłała żądanych informacji. Według PZŁ sam związek zanotował w ubiegłym roku jedynie 12,9 mln zł „przychodów netto" ze sprzedaży tusz zwierzyny, sprzedaży polowań komercyjnych oraz sprzedaży żywej zwierzyny kołom łowieckim. Tymczasem według sprawozdania ŁOW-2, które gromadzi dane z 2557 kół łowieckich, w 2016 r. przychody podlegających pod PZŁ kół łowieckich wyniosły 306 mln zł, a same polowania komercyjne przyniosły 72,5 mln zł, sprzedaż myśliwym tusz zwierzyny na użytek własny – 31,9 mln zł. Sprzedaż tusz podmiotom z zewnątrz – kolejne 110 mln zł. Sprawozdanie dostarczyli ekolodzy.
Cennik za strzał
Na polowaniach zarabia się na kilka sposobów. Myśliwi płacą za udział w polowaniu, całą jego organizację łącznie z cateringiem, jeśli nie wykupili wartego nawet 5 tys. zł pakietu, płacą osobno za strzelanie do zwierząt, osobno za wycięcie trofeów, jak racice koźląt, szable (kły) dzika lub poroże, osobno za zdjęcie skóry. Tu ceny wahają się, zależnie od rozmiarów zastrzelonego zwierzęcia. Według cennika regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych w Krośnie – myśliwy zapłaci 1000 zł za postrzelenie jelenia, 300 zł za strzelanie do łani, 150 zł za mierzenie do koźląt. Trofeum z jelenia może kosztować nawet 5,6 tys. zł, jeśli waży ono ponad 8 kg. Trofeum z ustrzelonych ptaków to koszt niższy od paczki papierosów, pióra z bażanta za 10 zł, pióra gołębia grzywacza po 5 zł.
– Cenniki są przygotowywane bądź przez każdą z 17 regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych, bądź bezpośrednio przez nadleśnictwa. Stawki to wartości o charakterze rynkowym, wynikające z tego, jakie pieniądze chcą i są w stanie zapłacić myśliwi. Punktem odniesienia są m.in. stawki, jakie funkcjonują w przypadku wyspecjalizowanych prywatnych firm oferujących takie usługi w obwodach łowieckich – wyjaśnia Krzysztof Trębski, rzecznik Lasów Państwowych. W LP działa 206 obwodów łowieckich, PZŁ zarządza ok. 4700 obwodami.
Polowania mogą też organizować prywatne biura. A tych działa w Polsce, w branży „łowiectwo i pozyskiwanie zwierząt łownych" nawet 480, ustalił na prośbę „Rzeczpospolitej" Bisnode Polska. Średnia roczna sprzedaż w firmach tego typu waha się od 1,5 do 2 mln złotych rocznie, choć zdarzają się firmy, które generują i 5 mln zł przychodu.
Coraz więcej protestów
Po kontroli w 2015 r. NIK zarzuciła Polskiemu Związkowi Łowieckiemu, że kontrola działań myśliwych jest iluzoryczna, a żaden organ nie sprawdza działalności biur polowań, organizujących przede wszystkim polowania dla zagranicznych myśliwych. – Komercyjne polowania są jaskrawym przykładem wypaczenia współczesnego łowiectwa – mówi Tomasz Zdrojewski z koalicji „Niech żyją". – W ich przypadku nikną wszystkie argumenty o „gospodarce łowieckiej" i ochronie przyrody. To legalna, komercyjna rzeź dzikich zwierząt – dodaje. Jego zdaniem w organizacji takich polowań wyspecjalizowały się Ośrodki Hodowli Zwierzyny, gdzie ginie trzykrotnie więcej dzikich zwierząt niż w innych obwodach łowieckich. – Z tradycyjnym łowiectwem nie mają wiele wspólnego, myśliwy nie tropi zwierzęcia, jest zawożony pod ambonę samochodem, naganiacze wypłaszają mu ofiarę pod lufę – mówią członkowie Ruchu „Warszawiacy przeciwko myśliwym". Popsuli oni niedawno dewizowe polowanie Słowakom w nadleśnictwie Bircza. Zniechęceni goście mieli odmówić zapłaty. – Sprzedaż polowań i pogoń za trofeum w ostojach dzikości, w matecznikach wilka czy rysia, to dla myśliwych gratka, a dla nas skandal – piszą ekolodzy z Inicjatywy Dzikie Karpaty, którzy walczą o zaprzestanie polowań na terenie projektowanego przez nich Turnickiego Parku Narodowego w regionalnej dyrekcji LP w Krośnie. Ruch Obywatele przeciwko Zagrożeniom Wynikającym z Polowań powstał w reakcji na śmiertelne postrzelenie przypadkowej osoby podczas polowania. – Do niedawna było zupełnie cicho o niebezpieczeństwach, jakie dla zwykłego obywatela w lesie niosą pozbawieni kontroli myśliwi – alarmują zieloni.
Kontrowersje wokół polowań
Włoscy myśliwi zastrzelili nad Zalewem Wiślanym kilkaset ptaków, polowanie zorganizowało koło łowieckie Mewa. Policja prowadzi śledztwo, bo nie wolno strzelać do ptaków do 5 km od morza. W polowaniu pod Legnicą kobieta zastrzeliła chronioną cyrankę, czym pochwaliła się na Instagramie. Ekolodzy protestują od lat przeciwko strzelaniu do ptaków na podkrakowskich Stawach Zatorskich, w obszarze Natura 2000. – Przy okazji polowań zabijane są gatunki chronione, cyranki, krakwy, podgorzałki – mówi Paweł Malczyk z Polskiego Towarzystwa Zoologicznego, który wielokrotnie znajdował niezebrane przez myśliwych martwe ptaki. Protesty wobec polowań komercyjnych to nie tylko polska domena. Polowanie na słonie przyśpieszyło abdykację króla Hiszpanii Juana Carlosa, synowie Donalda Trumpa przepraszali po opublikowaniu zdjęć z safari. ?
>Radosław Ślusarczyk | prezes, Pracownia na rzecz Wszystkich Istot
Punktem przełomowym dla nieakceptacji polowań były dwa ostatnie lata i dyskusja nad nowelizacją prawa łowieckiego. Postulaty o ucywilizowaniu myślistwa w pełni poparło społeczeństwo. Nasze badania wykazały, że Polacy nie akceptują polowań i udziału dzieci w polowaniach. Polowania komercyjne zaczęły się w czasach komuny, przekształciły w ogromny biznes i milionowe zyski PZŁ i Lasów Państwowych. Prowadzone są w najcenniejszych miejscach jak Puszcza Białowieska czy Mazury. To eksploatacja naszego majątku narodowego, nikt nad tym nie ma kontroli.