NATO rozmawia z Rosją

Anna Słojewska z Brukseli

W Brukseli w środę po południu odbyła się Rada NATO–Rosja, czyli spotkanie ambasadorów państw sojuszu z ambasadorem Rosji przy UE.

Odbyło się z inicjatywy NATO i miało być aktem dobrej woli wobec Moskwy. Rosja się zgodziła. – Nie unikamy dialogu – mówił Siergiej Ławrow, rosyjski minister spraw zagranicznych. I wyraził oczekiwanie na wyjaśnienia decyzji podjętych na szczycie NATO w Warszawie. – W NATO przeważa pragnienie zachowania wizerunku sztucznie wykreowanego wroga (Rosji) w celu zwiększenia mobilizacji w jego szeregach – stwierdził Ławrow.

Relacje z Moskwą są zamrożone od czasu aneksji Krymu i inwazji we wschodniej części Ukrainy, ale sojusz mimo wszystko uznał, że dyplomatyczny kanał komunikacji powinien pozostać otwarty.

Po to, żeby ze sobą rozmawiać o sprawach, w których zupełnie zgody nie ma, ale też tych, gdzie NATO z Rosją może współpracować, jak np. w Afganistanie. Do pierwszego spotkania od czasu kryzysu ukraińskiego doszło w kwietniu, teraz odbyło się kolejne.

Okazja szczególna, bo Rosja głośno krytykuje ustalenia warszawskiego szczytu NATO, który odbył się w zeszły piątek i sobotę. Chodzi o decyzję o wzmocnieniu obecności wojskowej sojuszu w Polsce i trzech państwach bałtyckich poprzez ulokowanie tam na zasadzie rotacyjnej czterech batalionów NATO.

Sojusz uważa, że nie łamie ustaleń aktu NATO–Rosja z 1997 roku, gdzie zobowiązał się do nierozmieszczania znaczących i stałych sił w Europie Wschodniej. Obecna ekspansja ma charakter tymczasowy (choć rotacja może trwać w nieskończoność), można też dyskutować, czy siły liczące do 4 tysięcy żołnierzy są znaczące.

Nie mówiąc o tym, że ustalenia aktu z 1997 roku łamie sama Rosja, więc i NATO mogłoby uznać, że nie jest on obowiązujący. Ale na razie, żeby nie zaogniać dodatkowo sytuacji, sojusz przekonuje, że porozumienia nie narusza. Inaczej widzi to Moskwa.

– Oczywiste jest, że te decyzje stoją w sprzeczności z aktem założycielskim. Bo ekspansja militarna znacząco zmienia sytuację wojskowo-polityczną i równowagę sił w Europie Wschodniej – powiedział Aleksander Gruszko, ambasador Rosji przy NATO, w wywiadzie dla telewizji Rossija 24.

Symbolicznie pierwszym tematem spotkania była Ukraina. – Zachowanie Rosji podważyło bezpieczeństwo euroatlantyckie. W tej sprawie jest między nami głęboki podział – powiedział po spotkaniu Jens Stoltenberg, sekretarz generalny NATO.

I podkreślił, że NATO nigdy nie uzna aneksji Krymu. – Ale warto i trzeba rozmawiać – dodał.