W uchwale z 17 października 2017 r. w sprawie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Nowy Sącz-8" Rada Miasta postanowiła, że w gospodarce cieplnej „obowiązuje zakaz stosowania paliw stałych wysokoemisyjnych", do których zalicza się m.in. węgiel. Wojewoda małopolski zaskarżył ten paragraf do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie. Zarzucił istotne naruszenie ustawy o ochronie środowiska oraz ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Europejski Trybunał o polskim smogu
Rada wyjaśniła, że taki zakaz wprowadzono ze względu na złą jakość powietrza w Nowym Sączu, szczególnie w sezonie grzewczym. Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym zobowiązuje organy planistyczne do wprowadzenia zapisów dotyczących ochrony środowiska. Tak też się stało w związku ze znaczną emisją zanieczyszczeń atmosferycznych powodowanych przez domowe paleniska. Opracowania fizjograficzne, z których korzystano w trakcie prac nad planem, wskazywały wprost na preferencje dla ekologicznych nośników energii i potrzebę przekonania o konieczności ochrony środowiska.
Rada Miasta przekonywała, że w zaskarżonym punkcie uchwały nie wykroczyła poza normy, które, uchwałą z 23 stycznia 2017 r., tzw. antysmogową, wprowadził Sejmik Województwa Małopolskiego. Zaskarżony § 7 ust. 5 pkt 3 uchwały nie zakazuje bezwzględnie stosowania paliw stałych, lecz jedynie potwierdza ograniczenia wprowadzone uchwałą sejmiku. Nie cytuje ich dosłownie, ale ogólnie wskazuje na zakaz stosowania paliw wysokoemisyjnych, czyli miałów, mułów, wilgotnego drewna i flotów węglowych – o czym mówi uchwała antysmogowa. Zapisy uchwał są w tym zbieżne.
Mimo tych wyjaśnień WSA uwzględnił skargę wojewody i stwierdził nieważność zaskarżonego punktu uchwały. Podkreślił, że ani przepisy ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, ani prawo ochrony środowiska nie dają organom gminy kompetencji do wykluczenia możliwości stosowania systemów grzewczych z wykorzystaniem paliw stałych. Takie ograniczenia i zakazy może – w celu zapobieżenia negatywnemu oddziaływaniu na zdrowie ludzi lub środowisko – uchwalić sejmik województwa. Ustalanie zakazów w eksploatacji instalacji oraz określenie rodzajów paliw należy do kompetencji sejmiku województwa, a nie rady gminy – podkreślił sąd. Brakuje więc podstawy prawnej do ustalenia w miejscowym planie zagospodarowania zakazu stosowania węgla.
