- Radny bierze udział w pracach rady gminy oraz komisji rady, do których został wybrany. Czy w przypadku uchwał komisji, które są tylko opiniami dla rady oraz uchwał rady mających intencyjny charakter także obowiązuje radnego zakaz głosowania z uwagi na swój interes prawny?
Tak.
Zgodnie z art. 24 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym (dalej u.s.g.) radny ma obowiązek brać udział w pracach rady gminy i jej komisji oraz innych instytucji samorządowych, do których został wybrany lub desygnowany. W art. 25a u.s.g. zastrzeżono jednak, że radny nie może brać udziału w głosowaniu w radzie gminy ani w komisji, jeżeli dotyczy ono jego interesu prawnego.
Czytaj także: Czy radny może głosować w swojej sprawie?
W orzecznictwie przyjmuje się, że źródłem interesu prawnego mogą być przepisy prawa materialnego, prawa procesowego bądź ustrojowe, przy czym interes prawny musi być osobisty, konkretny i realny w obiektywnym sensie (por. m.in. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 17 maja 2016 r., sygn. II SA/Wr 229/16, LEX nr 2116728). Podkreśla się, że sama możliwość „dotknięcia" interesu prawnego radnego wystarcza dla zastosowania omawianej regulacji (por. m.in. wyrok WSA w Szczecinie z 7 marca 2018 r., sygn. II SA/Sz 141/18, LEX nr 2472219). Zgodnie z wyjaśnieniami zawartymi w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 23 sierpnia 2018 r. (sygn. II OSK 2099/16, LEX nr 2566371) interesu prawnego z art. 25a u.s.g. nie można utożsamiać wyłącznie z interesem majątkowym, gdyż nie są to tożsame pojęcia.
Poszukiwanie istnienia własnego interesu prawnego radnego w konkretnej sprawie wymaga przeprowadzenia analizy sytuacji, w jakiej znalazł się radny, we wszystkich aspektach, nie wyłączając majątkowego. Dopiero taka analiza umożliwia ustalenie, czy dane rozstrzygnięcie i jego skutki odnoszą się do sfery stosunków prawnych radnego. Zwraca się uwagę, że art. 25a u.s.g. zakazuje radnemu tylko udziału w głosowaniu i nie obejmuje np. dyskusji nad sprawą czy dostarczania argumentów na rzecz konkretnego stanowiska (por. np. wyrok WSA w Gliwicach z 31 stycznia 2018 r., sygn. IV SA/Gl 1014/17, LEX nr 2443758). Zakaz głosowania dotyczy wszelkich aktów podejmowanych przez radę gminy lub komisję, a więc także tzw. uchwał intencyjnych rady gminy oraz uchwał komisji, które nie mają charakteru prawotwórczego (por. m.in. wyrok NSA z 11 stycznia 2012 r., sygn. I OSK 2006/11, LEX nr 1107471). W wyroku NSA z 9 kwietnia 2013 r. (sygn. I OSK 125/13, LEX nr 1336306) podkreślono, że uchwała podjęta z udziałem radnego, który nie powinien był głosować, jest nieważna. Nie ma przy tym znaczenia stosunek głosów ani ewentualne zagrożenie czy naruszenie interesu prawnego radnego, gdyż te kwestie nie podlegają badaniu i ocenie.
