Janosik czeka na wytyczne, jak łupić i dawać

Ministerstwo Finansów zapewnia, że pracuje nad nowym systemem wyrównywania dochodów jednostek samorządu terytorialnego. Efektami tych prac na razie z nikim się nie dzieli. Samorządy obawiają się, że projekt pojawi się na tyle późno, że ani Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego, ani posłowie nie będą mieli kiedy rzetelnie się nim zająć.

Czasu coraz mniej

– Ministerstwo Finansów w grudniu ubiegłego roku wspólnie z Bankiem Światowym zorganizowało warsztaty, których tematem były rozwiązania transferów wyrównawczych w samorządach oraz przykłady dobrych międzynarodowych praktyk – informuje Wiesława Dróżdż, rzecznik prasowy MF. – Na tej bazie MF pracuje nad nowym systemem korekcyjno-wyrównawczym dla gmin, powiatów i województw – wyjaśnia.

Nie wiadomo, kiedy projekt będzie gotowy.

– Początkowo był zapowiadany na kwiecień 2015 r. – mówi Grzegorz Kubalski, prawnik Związku Powiatów Polskich. – Nie zdziwię się, gdy pojawi się w Sejmie w ostatniej chwili, na zasadzie: albo uchwalacie to, co dostaliście, albo nic – dodaje.

Ostatnie posiedzenie Sejmu tej kadencji zaplanowano na przedostatni tydzień lipca.

– Zostaniemy jak zwykle zaskoczeni, a znając poziom prac legislacyjnych w resorcie, nie spodziewam się cudu – mówi Andrzej Porawski, dyrektor Biura Związku Miast Polskich. – Raczej się obawiam, że projekt będzie prezentował tak samo marny poziom jak obowiązujące w 2015 r. rozwiązanie prowizoryczne – dodaje. I wyjaśnia, że nowelizacji z 23 października 2014 r. samorządy nie skarżą do Trybunału Konstytucyjnego jedynie dlatego, że jest tymczasowa. Miała umożliwić istnienie wojewódzkiego systemu wyrównawczego w 2015 r. Gdyby nie ona, to po 19 września przestałby on funkcjonować. W tym dniu wchodzi w życie wyrok TK z 4 marca 2014 r. uznający, że przepisy o janosikowym dla województw są niekonstytucyjne (sygn. K 13/11).

– Nie zdziwię się, jeśli zapowiadany przez MF projekt będzie zakładał jedynie przedłużenie na kolejny rok właśnie tego prowizorycznego rozwiązania – mówi Grzegorz Kubalski. – To możliwy scenariusz, zwłaszcza że przepisy o Janosiku gminnym i powiatowym cały czas obowiązują – dodaje.

Kłopoty mogą się jednak pojawić, jeśli TK orzeknie o niezgodności z konstytucją przepisów o powiatowym systemie wyrównawczym.

Czekamy na rozprawę

Taki wniosek grupy powiatów został wniesiony do Trybunału 8 października 2014 r.

– Nasz wniosek przeszedł pozytywnie badanie formalne i został zarejestrowany pod sygnaturą K 33/14, co oznacza, że został przekazany do merytorycznego rozpoznania – informuje Jan Grabiec, starosta legionowski. – Czekamy jedynie na wyznaczenie przez skład orzekający terminu rozprawy – dodaje.

– Obawiam się jednak, że jeżeli Trybunał zdecyduje o niekonstytucyjności przepisów o powiatowym Janosiku, to może już nie odroczyć wejścia w życie tego wyroku, w dodatku o 18 miesięcy – mówi Grzegorz Kubalski. – Doświadczenie pokazuje bowiem, że rząd i tak nie potrafi racjonalnie wykorzystać czasu danego mu na poprawę zakwestionowanych przepisów i stosowne projekty zawsze są wrzucane do Sejmu w ostatniej chwili – dodaje prawnik ZPP.