Konsultacje publiczne przeprowadzone na podstawie ustawy z 9 października 2015 r. o związkach metropolitarnych są nieważne, bo brakuje rozporządzenia do niej. Nie będzie go, bo ustawa ma być uchylona i zastąpiona nową o związku metropolitarnym w woj. śląskim. Przyjęta 27 września przez rząd, ma wkrótce trafić do Sejmu. Dopóki jej jednak nie ma, podstawą działania Górnośląskiego Związku Metropolitarnego (GZM) stała się ustawa z 2015 r., umożliwiająca powstawanie związków metropolitarnych na terenie całego kraju. W grudniu 2015 r. GZM, zrzeszający 14 miast, rozpoczął prace nad tworzeniem metropolii. Wiosną 2016 r. rozpoczęły się konsultacje społeczne, zawierające pytanie o stanowisko mieszkańców w sprawie wstąpienia miasta do GZM. Ich przeprowadzenie ustawa z 2015 r. uznaje za obligatoryjny element tworzenia lub przystąpienia do związku. Sąd jednak uznał, że bez rozporządzenia są nieważne.
Wygrana wojewody
Konsultacje przeprowadzono m.in. w Dąbrowie Górniczej na podstawie zarządzenia prezydenta miasta. Mieszkańcy opowiedzieli się w większości za przystąpieniem do GZM. Wojewoda śląski stwierdził nieważność zarządzenia, bo zostało wydane bez podstawy prawnej. Zgodnie z ustawą z 2015 r. obowiązkowe konsultacje przeprowadza się dopiero po wydaniu przez Radę Ministrów rozporządzenia ustalającego granice obszarów metropolitarnych oraz gminy wchodzące w ich skład. Takiego rozporządzenia dotychczas nie wydano. Konsultacje dotyczyły więc przystąpienia gminy do nieistniejącego podmiotu, o nieznanym obszarze i zadaniach. W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach Dąbrowa Górnicza uznała to stanowisko za błędne. Zdaniem miasta ustawa nie narzuca terminu przeprowadzenia konsultacji; ważne, by się odbyły przed wydaniem przez radę miasta opinii o wstąpieniu do związku.
Sąd przyznał jednak rację wojewodzie. Orzekł, że czynności związane z procesem tworzenia związku metropolitarnego muszą być podejmowane w ściśle określonej kolejności – a więc dopiero po wydaniu rozporządzenia RM – i oddalił skargę (sygn. IV SA/Gl 643/16).
– Ewentualna decyzja o zaskarżeniu tego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego zostanie podjęta po zapoznaniu się z pisemnym uzasadnieniem – mówi Łukasz Zygmunt, radca prawny Urzędu Miasta Dąbrowa Górnicza.
Wspólnym okiem
Dąbrowa Górnicza nie jest wyjątkiem. Podobne konsultacje przeprowadzono w Katowicach, Gliwicach, Zabrzu i innych miastach Górnego Śląska, gdy samorządowcy liczyli jeszcze na wydanie rozporządzenia Rady Ministrów. We wszystkich takich sprawach wojewoda śląski stwierdził nieważność zarządzeń prezydentów miast, a WSA w Gliwicach oddalił skargi.
