Tatry w stolicy, aukcja pod Giewontem

Zgromadzone na wystawie prace opiewają fenomen tego niezwykłe inspirującego artystów  miejsca. Wśród autorów stu dzieł są Stanisław Ignacy Witkiewicz, Rafał Malczewski, August Zamoyski, Zofia Stryjeńska, Władysław Skoczylas, Władysław Hasior, Tadeusz Brzozowski, Jerzy Nowosielski, Antoni Kenar.

Więź Witkacego z Zakopanem była bardzo silna. Choć urodził się w Warszawie, to wraz z rodzicami mieszkał tam od dzieciństwa. Jego matka prowadziła pensjonaty, zatrzymywał się też często w słynnej „Witkacówce” na Gubałówce. 

O bohemie artystycznej skupionej wokół Witkacego w Zakopanem  w dwudziestoleciu międzywojennym krążą legendy. Sam pisał o aurze miasta m.in. w eseju „Demonizm Zakopanego”. Tu też założył i prowadził eksperymentalny Teatr Formistyczny. 

Witkacy lubił wycieczki w góry, wyruszał na nie w stroju stylowym i eleganckim: pumpy, buty turystyczne, koszula pod swetrem zawsze z krawatem, na głowie beret lub kapelusik z małym rondkiem, a w słoneczny dzień ciemne okrągłe okulary w grubej oprawce. W tatrzańskich wyprawach często towarzyszyły mu kobiety. 

Na przedaukcyjnej wystawie zobaczyć można m.in. fotograficzny autoportret strojącego miny Witkacego (35–50 tys. zł) i pastelowy portret kochanki- Bronisławy Włodarskiej, powstały w ramach Firmy portretowej (100–140 tys. zł).

Rzeźbiarz August Zamoyski zamieszkał w Zakopanem po ślubie z tancerkę Ritą Sacchetto. Ich willa na Skibówkach stała się ważnym salonem tamtejszej bohemy oraz miejscem towarzyskich spotkań, tzw. „orgii”, silnie związanych z biografią Witkacego . Sam Zamoyski wspominał: „…zaczęliśmy z Witkacym filozofować dniami i nocami, budując formizm i oddychając „zakopianiną”’ po uszy. Nie trwało to dłużej niż parę tygodni i cała nasza siódemka przyszłych formistów skręciła się wkoło Zakopanego…”

August Zamoyski był zarazem zapalonym miłośnikiem sportu.W narciarstwie jako członek Sekcji Narciarskiej Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego osiągał sukcesy na arenie polskiej i międzynarodowej. Był żpływakiem i kolarzem. 

Do legendy przeszła jego wyprawa, w którą wyruszył 1925 roku, gdy założył się z argentyńskim milionerem, że w 21 dni dotrze na rowerze Paryża do Zakopanego. Eskapada była szeroko komentowana w prasie, a w Zakopanem powitał Zamoyskiego rozentuzjazmowany tłum. Na wystawie Desa Unicum pokazywana jest jego rzeźba z brązu „Ich dwoje” (Zbójnicki) z 1921 roku (200-300 tys. zł).

Rafała Malczewskiego już od dzieciństwa pociągały góry, Zanim wyemigrował do Ameryki, mieszkał  w Zakopanem do 1939 roku. Opisał miasto w książce „Pępek świata”. Był członkiem Towarzystwa „Sztuka Podhalańska”, nie tylko malował górskie pejzaże, ale też czynnie uprawiał wspinaczkę, kontynuując tradycje rodzinne (jego krewny Antoni Malczewski był szóstym zdobywcą Mont Blanc).

Jedna z tatrzańskich wypraw Rafała Malczewskiego miała przebieg tragiczny. We wrześniu 1917 roku wyruszył ze Stanisławem Bronikowskim na Zamarłą Turnię. W górnej partii szczytu Bronikowski spadł i roztrzaskał się na głazach Pustej Doliny. Artysta ocalał, przytwierdzony do skał niewielkim kawałkiem liny przy haku. W tej pozycji przetrwał prawie dobę. Był w koszuli, bez swetra, miał przy sobie pięć papierosów, które wypalił jeden za drugim. Ratunek dotarł po dziewiętnastu godzinach po wypadku. To traumatyczne wydarzenie nie powstrzymało go od kolejnych wypraw, a jednocześnie angażował się  w akcje ratownicze TOPR.

Na aukcje trafia kilka akwarel Malczewskiego i najdroższy olejny „Zimowy pejzaż” z widokiem na Gubałówke (240–320 tys. zł).