Reklama

Czas na Japonię w Warszawie

Daleki Wschód mamy w zasięgu ręki. Wystawa „Arcydzieła sztuki japońskiej w kolekcjach polskich” w Muzeum Narodowym w Warszawie przenosi nas w wyrafinowany, wielobarwny świat sztuki japońskiej z XVII - XX wieku.

Publikacja: 03.07.2015 07:07

Wazon z karpiami i glicynią, ok. 1912–1925 emalia musen na miedzi, srebro Muzeum Narodowe w Warszawie dar Juliusza Blocka, 1935

Foto: Muzeum Narodowe w Warszawie

Można tu podziwiać blisko trzysta niezwykłych obiektów: drzeworyty malarstwo, rzeźbę, tkaniny, militaria, ceramikę, wyroby z brązu, laki i emalii.

„Nigdy i nigdzie drzewo sztuki nie rozrosło się równie potężnymi i licznymi konarami. Nigdy w ogrodzie sztuki nie wykwitła tak różnorodna ilość kwiatów" - pisał sto lat temu zachwycony sztuką japońską jeden z jej największych polskich kolekcjonerów - Feliks „Manggha" Jasieński.

I dziś podziwiamy nadal niezrównaną dekoracyjność, a zarazem duchowość tej sztuki, bogactwo form, oryginalne rozwiązania stylistyczne, egzotykę, subtelność i doskonałość techniczną. Malowane kwiaty i ptaki kołyszą w powietrznej perspektywie, łącząc ulotną chwilę z poczuciem wieczności. Kunsztowna porcelana i kimona przywołują wspomnienia dworskich ceremoniałów. Zbroje wojowników i miecze samurajów ożywiają w wyobraźni obrazy jak z filmów Kurosawy. Wystawa wcześniej była pokazywana w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w Krakowie, bo powstała z okazji jubileuszu dwudziestolecia jego istnienia. Muzeum to ma w Polsce najbogatszą kolekcję japońskiej sztuki (8 tysięcy obiektów), w większości należących do Muzeum Narodowego w Krakowie. Muzeum Narodowe w Warszawie także chlubi się różnorodnym zbiorem o tej tematyce, liczącym 2 tysiące obiektów. Wybrane eksponaty pochodzą też z muzeów narodowych we Wrocławiu i Poznaniu oraz Muzeum Pałacu Króla Jana III Sobieskiego w Wilanowie.

Do najstarszej części kolekcji należy m.in. porcelana ze zbiorów Augusta II Mocnego, elektora saskiego i króla Polski. Jego kolekcja chińskiej i japońskiej porcelany należała do najbogatszych i najbardziej znanych w Europie (władca zamierzał zbudować dla niej specjalny Pałac Japoński w Dreźnie). W ich dekoracji pojawia się charakterystyczny motyw kwitnącej wiśni, a także kwiaty peonii i chryzantem.

Ale naprawdę wielka moda na japońszczyznę ogarnęła Europę w XIX wieku. Jej centrum stał się wówczas Paryż, gdzie działały domy handlowe, importujące towary z Japonii. To w Paryżu zaopatrywał się także w egzotyczne dzieła Feliks „Manggha" Jasieński, krytyk i kolekcjoner sztuki.

Reklama
Reklama

Szczególną popularność zyskały wówczas piękne japońskie drzeworyty z krajobrazami i motywami ptaków wykonane m.in. przez mistrzów gatunku żyjących w XVIII i XIX wieku: Katsushiki Hokusaia i Utagawy Hiroshigego. Wywarły one potężny wpływ na rozwój nowoczesnej sztuki europejskiej, m.in. impresjonistów - Claude'a Moneta i Edgara Degasa. Ale natura to nie jedyny temat drzeworytów. Równą popularnością cieszyły się w Japonii portrety sławnych aktorów, jak i wizerunki kobiet z różnych klas, zwłaszcza malowniczych gejsz i kurtyzan.

Wśród zgromadzonych arcydzieł nie brakuje też dzieł, pozwalające poznać bliżej inne gatunki sztuki i rzemiosła. Na przykład japońską rzeźbę buddyjską, której początek dali artyści z Chin i Korei, ale która już w XI wieku zyskała pełną oryginalność. Najokazalsza z prezentowanych figur mierzy ponad 1,5 metra i przedstawia opiekuna buddyjskich miejsc świętych - Bishamontena jako Królewskiego Strażnika Północy depczącego demony.

Fascynująca jest także część poświęcona wojownikom i samurajom z bogatą kolekcją pięknie dekorowanych mieczy. Nauki zen mówiły o „mieczu życia" i „mieczu śmierci". Miecz to jak uważano „dusza samuraja", symbol jego godności i pozycji, który z zasady powinien być kierowany przeciw złu w obronie dobra i piękna. W praktyce bywał też narzędziem bezwzględnej walki o władzę.

Wystawie towarzyszy obszerny, ilustrowany album „Arcydzieła sztuki japońskiej w kolekcjach polskich" pod redakcją kuratorki Anny Król, który jest pasjonującym kompendium wiedzy o dalekowschodniej kulturze.

Wystawa czynna w MNW do 9 sierpnia.

Rzeźba
Wybitny rzeźbiarz Mirosław Bałka o patriotyzmie: Nie jestem chłopcem, już mnie nie kusi
Rzeźba
Anatomia antyku na Zamku Królewskim z kolekcji Stanisława Augusta
Rzeźba
Rzeźby Abakanowicz wkroczyły na Wawel. Jej drapieżne ptaki nurkują wśród drzew
Rzeźba
Salvador Dalí : Rzeźby mistrza surrealizmu
Materiał Promocyjny
Startupy poszukiwane — dołącz do Platform startowych w Polsce Wschodniej i zyskaj nowe możliwości!
Rzeźba
Ai Weiwei w Parku Rzeźby na Bródnie
Materiał Promocyjny
Nowa era budownictwa: roboty w służbie ludzi i środowiska
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama