Na podstawie publikacji Polskiej Agencji Prasowej z dnia 23 lipca 2016 r. Rzecznik Praw Obywatelskich powziął informację, że Polska została wezwana przez Komisję Europejską do pełnego wdrożenia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/60/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie zwrotu dóbr kultury wyprowadzonych niezgodnie z prawem z terytorium państwa członkowskiego.
Dyrektywa ustanawia ramy współpracy prawnej i administracyjnej w celu walki z obrotem dóbr kultury o nielegalnym pochodzeniu. Zgodnie z jej postanowieniami obiekty zakwalifikowane jako narodowe dobra kultury podlegają zwrotowi niezależnie od tego, czy stanowią one część zbiorów publicznych, kościelnych, czy prywatnych albo pochodzą z legalnych czy też nielegalnych wykopalisk.
Niewątpliwie więc dyrektywa ta ma istotne znaczenie z punktu widzenia wyrażonych w Konstytucji zasad upowszechniania dóbr kultury i równego dostępu do tych dóbr, będących źródłem tożsamości narodu polskiego, jego trwania i rozwoju. W aktualnym wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów nie znajduje się żadna informacja na temat projektu ustawy, która miałaby wdrażać dyrektywę. W związku z powyższym Rzecznik zwrócił się o informację na temat przyczyn opóźnienia wdrożenia dyrektywy do prawa polskiego oraz wskazanie, czy stosowny projekt mający na celu wdrożenie dyrektywy jest lub będzie przedmiotem prac legislacyjnych.
