Jak wynika z informacji w zeszłym roku RPO otrzymał 52.551 wniosków i skarg od obywateli. Ich tematyka  dotyczyła najczęściej prawa karnego i więziennictwa (43,2 proc.),  prawa cywilnego objęły (18,7 proc. ), prawa administracyjnego i gospodarczego (14,5 proc.), prawa pracy i zabezpieczenia społecznego (12,4 proc.).

Informacja roczna RPO za rok 2016.pdf

Występując przed Komisją Rzecznik Praw Obywatelskich przypomniał, że w 2015 r. zainicjował i w dalszym ciągu prowadzi program spotkań regionalnych, dzięki któremu regularnie spotyka się z mieszkańcami całego kraju. Rozwija sieć punktów przyjęć interesantów – w 2016 dołączyły do niej: Kielce, Szczecin i Słupsk, w 2017 - Łódź, a wkrótce -Kraków i Koszalin. RPO chciałby też otworzyć stałe biuro w Białymstoku (o ile Sejm zaakceptuje budżet na ten cel). Zmienia komunikację, by przełamywać ściśle prawniczą formę kontaktów z obywatelami.

W dyskusji po wystąpieniu Bodnara, posłowie podkreślali, że cenią instytucję RPO, ale być może zakres jego pracy i odpowiedzialności powinien być ograniczony, gdyż w praktyce zajmuje się on wszystkim. "

- Czasem wydaje się, że pan rzecznik biega za mrówkami, a słonie biegają po lesie - powiedział poseł Janusz Sanocki (niezrzeszony).

Według przedstawionej przez  RPO informacji  najważniejsze problemy dotyczące obywateli to:

1. Przemoc ze strony policji na komisariatach

Przygotowywany w 2016 r. raport RPO pokazał, że problem istnieje. Wiadomo też, co należy zrobić, by do przemocy nie dochodziło. Najważniejszy jest dostęp do pomocy prawnej zaraz po zatrzymaniu. Z tym postulatem RPO wystąpił do Ministra Sprawiedliwości w kwietniu 2017 r. Taka pomoc jest potrzebna osobom słabszym, mniej zamożnym.

2. Problem uciążliwych inwestycji środowiskowych – energetycznych, drogowych, przemysłowej hodowli zwierząt (fermy kurze)

To zjawisko stosunkowo nowe, ale jeżdżąc po kraju RPO widzi, jak bardzo jest dotkliwe dla ludzi. Decyzje środowiskowe zapadają bez uwzględnienia głosów lokalnych społeczności, a dzieje się tak często dlatego, że mieszkańcy nie znają przysługujących im praw, a samorządy nie dbają o rzetelność konsultacji. Brakuje też ważnych rozwiązań ogólnych (ustawa antyodorowa).

3. Problem reprywatyzacja

RPO w 2016 r. wystąpił do Premier Beaty Szydło wskazując na pilną potrzebę przygotowania całościowej ustawy reprywatyzacyjnej. Inaczej nadal sądy zmuszone będą orzekać na podstawie przepisów ogólnych, co - z powodu np. braku przepisów chroniących lokatorów – stwarza sytuację uprzywilejowania tych, którzy mają lepszy dostęp do wyspecjalizowanych usług prawniczych

4. Problem bezdomności

W kontekście praw lokatorów warty podkreślenia jest problem osób w kryzysie bezdomności.

RPO powołał komisję ekspertów, przedstawia propozycje rozwiązań, koresponduje z członkami rządu. Widzi też, że problemowi bezdomności może pomóc program „Mieszkanie +".

RPO współpracuje też z samorządowcami, bo widzi, że tam, gdzie władze samorządowe działają wspólnie z organizacjami pozarządowymi i kościelnymi, problem bezdomności można minimalizować. Tam, gdzie takiej współpracy brakuje, nie ma nawet porządnych schronisk dla osób w kryzysie bezdomności

Nadal problemem jest brak koordynacji wsparcia państwa dla takich osób (to widać np. w kwestiach pomocy zdrowotnej dla takich osób)

5. Ochrona obywateli przed inwigilacji

Jest zdaniem RPO niedostateczna, stąd wystąpienia RPO

6.Poprawa standardów rynku pracy

RPO dostrzega wiele pozytywnych zmian, m.in. stopniowe wychodzenie z umów innych niż o pracę,

7. Problem odbierania emerytur funkcjonariuszom służb mundurowych

Rzecznik otrzymał już w tej sprawie 1300 indywidualnych skarg

9. Niepłacenie alimentów

Dzięki pracy zespołu ekspertów udało się wypracować wiele nowych rozwiązań. Z zadowoleniem RPO przyjął tegoroczną nowelizację art. 209 Kodeksu karnego (pozwala karać za niepłacenie alimentów nie więzieniem, ale ograniczeniem wolności w Systemie Dozoru Elektronicznego, czyli tzw. obrączek – rodzic może więc pracować i spłacać dług wobec dziecka)

10. Kwestie ochrony zdrowia

RPO stara się identyfikować najważniejsze problemy. Dziś jego zdaniem to: standardy opieki okołoporodowej, bezpieczeństwa pacjentów brak pielęgniarek, kolejki do świadczeń, stan ochrony zdrowia psychicznego (niewykonanie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego – wnioski z raportu NIK).

11. Ochrona kobiet przed przemocą

Wiele jest tu do zrobienia, istotną zmianę niedawno zapowiedziało Ministerstwo Sprawiedliwości – chodzi o usprawnienie organizacji przesłuchań ofiar gwałtów (dziś bowiem zdarza się im czekać na takie przesłuchanie nawet trzy miesiące)

12. Problemy dyskryminacyjne. RPO wymienił:

Wzrost liczby spraw dotyczący znieważania lub nawoływania do nienawiści na tle różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych. To coraz częściej przeradza się w realne akty przemocy szykanowanie organizacji zajmujących się prawami osób LGBT (ataki na organizacje) traktowanie osób z niepełnosprawnościami („temat rzeka"). Nadal nie został wykonany wyrok Trybunału Konstytucyjnego, który za niekonstytucyjne uznał przepisy, które wysokość pomocy dla opiekuna uzależniają od tego, kiedy doszło do niepełnosprawności (niepełnosprawność orzeczona w dorosłości oznacza dziś dużo niższe wsparcie dla opiekuna). Problem tylko trochę załatwiają sądy administracyjne orzekając w indywidualnych sprawach zgodnie z wyrokiem TK.

13. Sprawy generalne. RPO wymienił: