Umorzenie podatku tylko w nadzwyczajnych przypadkach

Nie będzie zdefiniowanych kryteriów, po których spełnieniu osoby w trudnej sytuacji mogłyby liczyć na zwolnienie z podatku

Publikacja: 30.07.2012 08:44

Umorzenie podatku tylko w nadzwyczajnych przypadkach

Foto: www.sxc.hu

Minister finansów odniósł się do kwestii umorzenia zobowiązań na wniosek podatnika w odpowiedzi na zapytanie poselskie nr 1356. Do jednego z posłów zwrócił się z prośbą o interwencję starszy samotny mężczyzna, który nie ma z czego zapłacić podatku od otrzymanego spadku. Od dłuższego czasu szuka pracy, nie może też liczyć na żadną pożyczkę ani pomoc rodziny. Fiskus twierdzi jednak, że nie ma podstaw, by umorzyć mu ten podatek, ponieważ nie zachodzą tu „szczególne okoliczności". Powstaje więc pytanie, co musi się stać, by otrzymać ulgę.

Ważny interes

Ministerstwo Finansów przypomniało, że na podstawie art. 67a ordynacji podatkowej fiskus może na wniosek podatnika, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub publicznym, odroczyć, rozłożyć na raty lub umorzyć zaległości podatkowe.

Ulga ta nie może być jednak stosowana w sposób dowolny. Fiskus ocenia, na podstawie  wszystkich zebranych dowodów, czy w konkretnej sprawie wystąpiły przesłanki ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego, i podejmuje decyzję. Ustawa nie definiuje tych pojęć, więc każdorazowo trzeba dokonać ich oceny.

Resort powołuje się na orzeczenia NSA, według których przez ważny interes podatnika należy rozumieć m.in. nadzwyczajne względy, które mogłyby zachwiać podstawami jego egzystencji. Potwierdzają to m.in. wyroki: z 19 sierpnia 2010 r. (II FSK 619/09), z 17 listopada 2011 r. (II FSK 60/11), z 30 listopada 2011 r. (II FSK 1026/10) 18 kwietnia 2012 r. (FSK 2119/10).

W ostatnim z tych orzeczeń sąd zgodził się ze stanowiskiem fiskusa, iż nie ma podstaw do umorzenia zaległości kobiecie, która ma emeryturę 650 zł miesięcznie, a na utrzymanie wydaje 500 zł. Sąd uznał, że przemawia przeciw temu interes publiczny, bo udzielenie ulgi stawiałoby ją w sytuacji uprzywilejowanej wobec innych osób.

W innym wyroku z 21 czerwca0 r. (II FSK 2552/10) NSA nakazał jednak fiskusowi umorzyć podatniczce zaległy podatek od amerykańskiego stypendium. Uzasadniał, że interes publiczny przemawia za tym, żeby podatnikowi, który uzyskał przychód w postaci zagranicznego stypendium, i w całości wydał je na swoje wykształcenie, umorzyć zaległość podatkową, i to nawet, gdy jego sytuacja nie jest najgorsza.

Dane MF wskazują że spada liczba umorzeń. W 2006 r. umorzono ponad 153 mln zł zaległości.W 2010 r. 111 mln zł, a w 2011 r. 100 mln zł.

Potrzebne zmiany

Grzegorz Grochowina, ekspert z firmy doradczej KPMG, podkreśla, że darowanie zaległości podatkowych lub rozłożenie ich na raty bardzo trudno uzyskać. Fiskus uznaje, że brak definicji ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego pozwala mu odmawiać zwolnienia niezależnie od tego, w jak trudnej sytuacji jest podatnik.

– Może urzędnicy boją się   posądzenia o działanie na szkodę budżetu lub o nierówne traktowanie różnych osób. Należałoby więc albo wykreślić ten przepis z ustawy, skoro jest stosowany tak rzadko, albo zdefiniować, jakie sytuacje mogą być uznane za nadzwyczajne, mogące zachwiać podstawami egzystencji podatnika – mówi Grzegorz Grochowina.

masz pytanie, wyślij e-mail do autorki m.pogroszewska@rp.pl

Opinia dla „Rz"

Jerzy Bielawny - doradca podatkowy, wiceprezes zarządu ISP Modzelewski i Wspólnicy

Dobrze, że przepisy nie definiują pojęć ważnego interesu podatnika ani interesu publicznego, gdyż wprowadzenie ustawowych definicji oznaczałoby zawężenie stosowania umorzeń. Przepisy te są jednak na tyle niespójne, że nie wiadomo, czy przesłanki ważnego interesu podatnika ocenia on sam, czy organy podatkowe. Warto też odpowiedzieć na pytanie, czy przez interes publiczny należy rozumieć bezwzględne egzekwowanie zaległości, czy może zachowanie ciągłości wpływów do budżetu, co jest niemożliwe w razie bankructwa lub trudnej sytuacji materialnej podatnika. Z pewnością ulgę wprowadzono po to, by ją stosować.

Minister finansów odniósł się do kwestii umorzenia zobowiązań na wniosek podatnika w odpowiedzi na zapytanie poselskie nr 1356. Do jednego z posłów zwrócił się z prośbą o interwencję starszy samotny mężczyzna, który nie ma z czego zapłacić podatku od otrzymanego spadku. Od dłuższego czasu szuka pracy, nie może też liczyć na żadną pożyczkę ani pomoc rodziny. Fiskus twierdzi jednak, że nie ma podstaw, by umorzyć mu ten podatek, ponieważ nie zachodzą tu „szczególne okoliczności". Powstaje więc pytanie, co musi się stać, by otrzymać ulgę.

Pozostało jeszcze 84% artykułu
Ubezpieczenia i odszkodowania
Rząd chce walczyć z nowym oszustwem. Chodzi o fikcyjne umowy OC
Materiał Promocyjny
Mieszkania na wynajem. Inwestowanie w nieruchomości dla wytrawnych
Prawo drogowe
„Pieszy wchodzący” na pasy. Jest uzasadnienie ważnego wyroku
Edukacja i wychowanie
TK przeciwko zmianom w nauczaniu religii. Czy szkole grozi chaos?
Konsumenci
Będzie duża zmiana w kredytach hipotecznych? UOKiK pokazał swój plan
Prawo karne
"To przestępstwo". Prawnicy o komentarzach pod adresem Kasi Nawrockiej