Dariusz Malejonek: Hyperhemon da ludziom siłę

Plus Minus: Od ostatniej płyty Houka „Extra Pan" minęło 19 lat. Czemu tak długo trzeba było czekać na pana nowy, rockowy projekt?

Zawsze jest milion rzeczy do zrobienia. Przez ostatnich siedem lat nagrałem chyba dziesięć płyt, w ramach różnych projektów: oprócz Maleo Reggae Rockers, Tymoteusza czy Izraela, były to „Panny Wyklęte", „Panny Sprawiedliwe wśród Narodów Świata", płyta „Nieśmiertelni" dla Aleppo. Działo się bardzo dużo, a oprócz tego dawałem koncerty, więc na dobrą sprawę nie było się kiedy za to zabrać. Przyszedł jednak taki moment, że poczułem: teraz masz to zrobić. Usłyszałem głos z góry, ale tak mocny, że obudził we mnie, jak to mówią młodzi, totalną zajawkę na granie ostrej muzyki (śmiech). Zaczęliśmy robić próby i poczułem się jak za czasów Houka. Weszliśmy do studia, skomponowaliśmy szybko materiał, nagraliśmy 15 numerów. Jeszcze nie wiem, ile z nich zmieści się na płycie, która ma się ukazać jesienią. Na naszych profilach w mediach społecznościowych będą wszystkie informacje.

Hyperhemon to kontynuacja tego, co robił pan w Houku?

Mnóstwo ludzi prosi mnie o reaktywację Houka, ale tego zespołu nie ma i już nie będzie. Podobnie jest z Izraelem. Odszedł Robert Brylewski i powiedziałem sobie, że jako Izrael już nie wystąpię.

Część muzyków Houka już nie żyje.

Tak i to trzeba podkreślić, odeszła od nas połowa pierwszego składu. Zanim Houk przestał istnieć, grałem jeszcze z muzykami z zespołu Ahimsa, potem jako perkusista był m.in. Maciek „Ślimak" Starosta z Acid Drinkers. Śmierć Roberta Sadowskiego i Tadzia Kaczorowskiego była dla mnie dużym szokiem. Wstrząsnęło mną. Jako Hyperhemon będziemy jednak grać sporo numerów Houka, bo jesteśmy młodą kapelą (śmiech) i wydajemy dopiero pierwszą płytę. Poza tym piosenki Houka to są moje utwory, a ludzie chcą tego słuchać. Okazuje się, że nic na świeżości nie straciły. Zobaczymy, jak to wyjdzie, ale jestem pełen dobrych myśli.

Przez wiele lat ostro grał pan w Tymoteuszu. To wystarczało, dawało ujście potrzebie ostrego grania?

To było trochę inne granie, bardziej metalowe, nie do końca moje.

To styl Roberta „Litzy" Friedricha?

On tam gra na gitarze, więc na płytach 2Tm2,3 zawsze będzie bardziej słychać jego styl. Sadek grał bardziej Jimim Hendriksem, brzmieniem garażowym, a nie wycyzelowanym brzmieniem poznańskim, z całym szacunkiem dla tego, co robi Robert, bo uwielbiam jego granie. W Houku mieliśmy więcej luzu. Wreszcie spotkałem perkusistę, który gra właśnie tak, jakbym chciał. Kacper Popek to dla mnie rockowe odkrycie roku.

Skąd się wzięła reszta składu?

Nancy Załoga grała w Kryzysie, różnych punkowych projektach, tworzyła kapelę Nancy Regan. Kacper wywodzi się raczej z grania soulowego, jazzu. Okazało się jednak, że grał też rocka i metal. Teraz sobie przypomniał, jak to jest, i wspaniale to wszystko łączy. Nie mogłem znaleźć takiego perkusisty, odkąd przestaliśmy grać z Houkiem, a dla mnie perkusja to podstawa, silnik, serce zespołu.

O Houku mówiło się: polski grunge

Weźmy pierwszą płytę „Soul Ammunition" – to są klimaty raczej lat 60. Myślę, że „Transmission into your heart" najbardziej poszła w stronę brzmienia z Seattle. My po prostu graliśmy po swojemu i nagle przyszła moda na grunge, i dlatego tak nas zakwalifikowali dziennikarze, bo było nam do nich najbliżej. Co ciekawe, cała masa zespołów z Seattle czerpała z tych samych wzorów co my, czyli z Hendriksa, Iggy'ego Popa. Seattle to przecież rodzinne miasto Jimiego. Może wyjątkiem byli Alice in Chains, którzy najpierw grali metal, a potem też weszli w nurt grunge. Wszystkie kapele, które wydawała słynna wytwórnia Sub Pop, wzorowały się na starych zespołach. Z kolei w Polsce większość kapel czerpała już z Seattle, inspirowali się Pearl Jamem, Alice in Chains, Soundgarden. Nirvany chyba nikt nie naśladował. Zespół Kurta Cobaina mocno korzystał z akordów, harmonii beatlesowskich.

W którą stronę chcecie teraz pójść muzycznie?

Ktoś powiedział o nas „neoHouk". Będzie mocno gitarowo, ale jest też keybord. Myślę, że gdybyśmy teraz grali z Houkiem, to również byśmy dodawali elektronikę. Bardzo lubię, gdy do gitar dodane jest coś, co tworzy jeszcze tło, brudy. Tomasz „Tomacki" Mackiewicz to jest dla mnie geniusz, ma swój styl, a z kolei gitarzysta Tomasz „Siwy" Wójcik ma w sobie luz. To jest optymalny skład dla mnie. Można powiedzieć, że czekałem na taki zestaw ludzi przez lata i to jest po części odpowiedź na pytanie, czemu tak długo powstawał rockowy projekt. Stawiam teraz na Hyperhemona. Musimy na starcie włożyć dużo pracy w promocję, przejechać Polskę, pokazać się. Przez pierwsze dwa lata z Houkiem graliśmy tylko w małych klubach, potem to nagle ruszyło, kiedy wydaliśmy pierwszą płytę. Teraz też chcemy często występować, też w małych klubach, zdobywać fanów na koncertach.

W Tymoteuszu zajmujecie się ewangelizacją, w Houku dużo utworów było o zagrożeniach, walce. Jakich tekstów możemy się teraz spodziewać?

Są klimaty mroczne, opisujemy zagrożenia, jakie niesie cywilizacja, ale w Houku też tak było, choćby utwory „Soul Stealers", „Revolution". Pokazujemy sporo ciemnych stron ludzkiej duszy, brudu, skażonego świata. Ale chcę też pisać teksty, które dają nadzieję, siłę. Ludzie teraz potrzebują nadziei i motywacji. Mamy dostęp do wszystkiego, a ludzie w moim wieku gubią sens, wypalają się w pracy, rozpadają się ich związki. Mnóstwo moich przyjaciół, znajomych zderza się z rzeczywistością, która ich dołuje. Szukają dróg wyjścia. „Don't give up the fight". Warto żyć i walczyć, pomimo że nie jest łatwo i wszystko wydaje się trochę sztuczne. Mnóstwo wokół nas jest fake'u, nieprawdziwych rzeczy. George Orwell pisał o zamianie pojęć: prawda to fałsz, fałsz to prawda, wojna to pokój. Trudno odnaleźć siebie w świecie, w którym jest mnóstwo rzeczy innych, niż by się wydawały na pierwszy rzut oka. Chcemy może nie wprost, ale rozpraszać tę ciemność. Tak jak zespół The Bad Brains, którego pierwsza płyta nosiła tytuł „Rock for light".

To, co widział pan w Aleppo, będzie miało wpływ na teksty?

Myślę, że wszystko ma wpływ na twórczość. Każdy mój wyjazd: Afryka, Irak, Syria – odcisnął na mnie piętno. Wolontariat i pomaganie ludziom jest przekorne, bo okazuje się, że ja na tym najwięcej korzystam. Myślałem, że coś daję, a to ja otrzymuję. To brzmi dziwnie, ale wszyscy wolontariusze tak mówią.

Jak to powiedzieć ludziom, którzy dzisiaj chcą jak najwięcej zagarnąć dla siebie? Gdzie widać, że coś się dostaje?

W uśmiechu, w spojrzeniu, w rozmowach z ludźmi. Widzisz, że praca, czyny mają sens, coś dają. Tak jest z misjonarzami. Podczas jednego wyjazdu spotkałem Lucynę, która była na bardzo wysokim stanowisku w korporacji, może nie na samym szczycie, ale wdrapała się już wysoko. Dostała przypadkiem poufną informację, której nie powinna była otrzymać. Tam było napisane, jak się ludzi wyciska jak cytrynę, jak się generuje konflikty między nimi, jak działa ten system. Kiedy to przeczytała, to rzuciła pracę, wyjechała do Afryki i mówi, że tam naprawdę żyje, widzi sens tego, co robi, a to są małe, proste sprawy. W korporacji cały czas jest pustka.

Co cieszy najbardziej?

Cieszy, gdy się uda wykopać studnię albo wybudować szpital czy szkołę. Mam takiego przyjaciela Benedykta Pączkę, kapucyna, który jest znany choćby z akcji „Wyślij pączka do Afryki". Wybudował teraz pierwszą szkołę muzyczną w centralnej Afryce. On ma wizję. Co on tam przeżył? Był w środku wojny, nasze Ministerstwo Spraw Zagranicznych wzywało go do wyjazdu, ale on się nie posłuchał, bo gdyby zostawił dziewczyny, sieroty, które miał pod opieką, to po wejściu rebeliantów z Seleki rozpętałoby się piekło: gwałty, morderstwa. To byłby koniec. On został, więc je oszczędzili, chociaż grozili mu kałasznikowem. I on, w takim świecie, mówi: wybuduję szkołę muzyczną dla tych dzieci. Zrobiliśmy akcję i wielu muzyków dało swoje instrumenty, piece. Jest mnóstwo ludzi, którzy coś chcą robić. Myślę, że to jest ważne.

Nawet rebelianci uszanują „świętą osobę"?

Nie chodzi o to, że jest kapłanem. Jest większe prawdopodobieństwo, że uszanują białego człowieka. Mogą mu grozić, poranić, ale może nie zabiją, chociaż to też się zdarza. Benedykt został, bo jego obecność dawała jakąkolwiek nadzieję, że te dzieci się uratują. Potem za tę niesubordynację miał duże nieprzyjemności, ale nie żałuje tego. Uciekł razem z nimi do buszu i chyba przez tydzień koczowali bez jedzenia, wody, ale przeżyli. Są miejsca bardzo niebezpieczne, jak Sudan Południowy, Kongo. Ten kraj ma najbogatsze złoża na świecie: złoto, diamenty, tantal, bez którego przemysł elektroniczny nie mógłby działać. Wszyscy producenci smartfonów piszą, że tantal nie jest pozyskiwany z Konga, ale to dziwna sprawa, bo ponad 90 proc. złóż jest właśnie tam.

Śmierć zaglądała panu w oczy?

W Syrii tak. Byłem ostatnio na szkoleniu organizowanym przez Ministerstwo Obrony Narodowej dla korespondentów wojennych. Po tym, co tam usłyszałem, zrozumiałem, że w Kongo i Syrii złamałem wszystkie zasady bezpieczeństwa, wszystko było źle (śmiech). Opatrzność nade mną czuwała. Robiłem rzeczy, które grożą porwaniem i śmiercią. Wchodziłem w miejsca, od których trzeba się trzymać jak najdalej. Byłem w rejonach, gdzie przechodzi linia frontu, wchodziłem w ulice, które przechodzą z rąk do rąk. To są rzeczy karygodne z punktu widzenia zachowania na wojnie. W trakcie szkolenia było też pozorowane porwanie, ze śladowymi ilościami torturowania. Człowiek poznaje samego siebie. To jest tak okropne, że chyba wolałbym zginąć, niż być porwanym, a przecież w trakcie szkolenia doświadczyłem tylko ułamka tych okropieństw. Jakich? Trzymali nas przez pięć godzin w temperaturze zero stopni, polewali wodą, zakopywali w piachu po szyję, podpalali mi dredy. Porwanie to chyba najgorsza rzecz, jaka się może przytrafić.

Nie zrezygnuje pan z wyjazdów?

Nie, tylko teraz będę trochę ostrożniejszy. Na kurs trafiłem dzięki Biance Zalewskiej, która była z nami na Majdanie. Graliśmy koncert, zaczęli do nas strzelać. Niedługo potem doszło do rzezi, podczas której zginęło sto osób. Chciałbym wrócić do Aleppo, ale na razie nie wpuszczają mnie syryjskie władze. Za dużo razy pojawiałem się w mediach i opowiadałem o tym, co tam widziałem. Wszystko monitorują, mają tutaj swoich ludzi. Na Białoruś też nie wjadę, ale sporo miejsc na świecie jeszcze zostało (śmiech).

Zdarzało się panu widzieć ofiary walk?

Dziękuję Bogu, że nie widziałem, jak ktoś przy mnie ginął. Widziałem efekty, ale na własne oczy tego zdarzenia nie widziałem. Przyjechałem na miejsce trochę później. W Aleppo takie akcje były na porządku dziennym, ostrzał non stop, ludzie ginęli. Tego się nie zapomina, zostawiają trwały ślad. Ludzie, którzy byli na wojnie, nie mogą się odnaleźć w normalnym życiu. Nie chciałbym tego przeżyć.