Obecni „prawicowi" liderzy z Londynu i Waszyngtonu są częścią wielkiego problemu, jaki ma dziś światowa polityka (również prawica), nie pokazali jednak dotąd pomysłów na to, by je rozwiązać. W reaganowsko rozumiany wolny rynek po kryzysie z 2008 r. mało kto jeszcze wierzy. Równocześnie partie prawicowe – szczególnie europejskie chadecje, ale i brytyjscy konserwatyści – poszły na daleko idące kompromisy w sprawach obyczajowych (choć akurat polska w tej dziedzinie się wyróżnia).

Dlatego jeśli prawica dziś zacznie cieszyć się własnym triumfem, zamiast szukać nowej formy, może szybko się rozczarować, jak lewica Obamą. Tym bardziej że większość z pojęć, które fundowały jej sukces 40 lat temu, zmieniła swoje znaczenia.

W Europie musi sobie ona odpowiedzieć na pytanie, po co istnieje UE, jak ma funkcjonować ta wspólnota, jeśli w ogóle ma przetrwać i odzyskać zaufanie mieszkańców kontynentu. Musi wymyślić odpowiedź na skutki globalizacji i zastanowić się, czy izolacjonizm – proponowany również przez Trumpa – jest rzeczywiście dobrym rozwiązaniem problemów. Musi wreszcie zmierzyć się z problemami społecznymi i technologicznymi.

Pojęcie klasy średniej zupełnie zmienia swoje znaczenie, a ona sama traci polityczną siłę. Równocześnie internet i media społecznościowe stają się problemem politycznym. Do tego postępująca sekularyzacja Zachodu dla konserwatyzmu prawicy jest coraz większym wyzwaniem. A niechęć do islamu to zbyt słabe spoiwo.

Prawicowość i konserwatyzm trzeba wymyślić na nowo. Choć się więc wydaje, że prawica rządzi dziś światem, zaprzysiężenie Donalda Trumpa zamiast triumfem, powinno stać się dla niej zachętą do fundamentalnej pracy intelektualnej. Polskiej prawicy dotyczy to w takim samym stopniu.