Komputer zagra z człowiekiem

– Jeśli cierpisz na pogonofobię, zapewne ich unikasz. – Rodzaj pożywienia, którym nakarmiłbyś tłustosza. – Z tego metalu wykonany jest rdzeń monety ćwierćdolarowej.

Z takimi pytaniami z popularnego teleturnieju przyjdzie się zmierzyć Watsonowi – systemowi komputerowemu IBM. Dzięki nowej metodzie selekcji informacji Watson będzie mógł się zmierzyć z ludźmi w popularnonaukowym quizie.

– „Jeopardy!” (amerykański pierwowzór emitowanego w Polsce teleturnieju „Vabank”) to olbrzymie wyzwanie – mówi dr David Ferrucci, kierownik naukowy programu Watson. Tego rodzaju gra wymaga od uczestników nie tyko wiedzy z wielu dziedzin, ale też umiejętności odsiewania przydatnych i zupełnie nieistotnych informacji. – Ludzie potrafią je rozpoznać i odrzucić w mgnieniu oka, ale komputery nie – zwraca uwagę naukowiec.

Prace nad Watsonem (system nazwano na cześć jednego ze współzałożycieli firmy IBM Thomasa J. Watsona) rozpoczęto na początku 2007 roku. Ferrucci przyznaje, że niezwykle pomocne okazało się to, iż coraz więcej materiałów pisanych jest dostępnych w formie elektronicznej. To ułatwiło trenowanie Watsona w rozumieniu sensu zdań oraz znaczenia wyrazów. W efekcie skonfrontowany z pytaniem Watson nie tylko będzie potrafił wskazać poprawną odpowiedź, ale także podać prawdopodobieństwo prawdziwości pozostałych rozwiązań.

Zamiast badać możliwości Watsona wyłącznie w laboratorium, naukowcy chcą go wystawić do walki w popularnym teleturnieju. Tak jak ludzcy ucze- stnicy, Watson nie będzie podłączony do Internetu ani innych zewnętrznych pomocy. Będzie mógł polegać tylko i wyłącznie na swojej wiedzy. – Nie zapominajmy, że zmierzy się z ludźmi, którzy są w tym naprawdę bardzo, bardzo dobrzy – podkreśla Ferrucci.

Choć udział w popularnym telewizyjnym show na pewno przyniesie Watsonowi rozgłos, system znajdzie poważniejsze zastosowania. Zdaniem naukowców prace nad Watsonem pomogą w tworzeniu programów, które w bardziej naturalny sposób będą pomagały szukać odpowiedzi na zadane pytania.

Dla zainteresowanych odpowiedzi: czym są brody? Czym są owady? Czym jest cynk?

[ramka]Po pierwsze trzeba zrozumieć o co chodzi

[i]dr David Ferrucci pracuje w Centrum Badawczym IBM im. T.J. Watsona w Hawthorne[/i]

[b]Rz: Dlaczego zdecydowaliście się przetestować Watsona właśnie w „Jeopardy!”?[/b]

david ferrucci: „Jeopardy!” to teleturniej obejmujący wiele dyscyplin, takich jak historia, polityka, kultura czy nauka. To stanowi wielkie wyzwanie dla systemu komputerowego ze względu na różnorodność pytań, szybkość, z jaką uczestnicy muszą udzielać odpowiedzi, a także dlatego, że wskazówki podawane uczestnikom wymagają od nich analizowania subtelnych różnic znaczeniowych, ironii, zagadek oraz innych zawiłości, w czym ludzie zwykle przewyższali komputery. Najlepsi zawodnicy „wiedzą, czego nie wiedzą”, więc nie odpowiadają na pytania, gdy nie są pewni swoich typów. Na pierwszy rzut oka można pomyśleć, że mistrzów „Jeopardy!” można by z łatwością pobić, korzystając z wyszukiwarki internetowej. Jednak gdy się nad tym dłużej zastanowimy, okaże się, że wyszukiwarka wcale nie jest najlepszą drogą do wygranej.

[b]Dlaczego?[/b]

Wyszukiwarka ma dostęp do olbrzymiej ilości informacji i nawet przy małej ilości wskazówek potrafi szybko odnajdywać pasujące strony internetowe. Jednak by grać w „Jeopardy!”, musisz wygenerować precyzyjną odpowiedź na pytanie. Wyszukiwarki zostały zaprojektowane tak, by „wyrzucać” rankingową listę stron internetowych, których może poszukiwać internauta. Jednak by odpowiedzieć na zagadkę z teleturniej, trzeba wyjść poza ten ranking, zagłębić się w treść dokumentów, a w końcu lokalizować w nich precyzyjne i poprawne odpowiedzi.

[b]Kiedy Watson będzie gotów, by wziąć udział w teleturnieju i zmierzyć się z ludźmi? [/b]

W pierwszym etapie Watson stoczy serię meczów sparingowych, dzięki czemu dowiemy się, na ile może konkurować z ludźmi. Finałowa rozgrywka jest planowana na 2010 rok. Jednak zarówno dokładna data, jak i uczestnicy pojedynku nie zostali jeszcze wyznaczeni.

[b]Jakie są możliwe praktyczne zastosowania systemów takich jak Watson?[/b]

Systemy Question & Answering (systemy QA – pytań i odpowiedzi) można by szybko i efektywnie adaptować do różnych rozwiązań biznesowych. Oparte na takich technologiach aplikacje byłyby w stanie błyskawicznie zrozumieć pytanie zadane przez użytkownika w jego naturalnym języku, tak aby udzielić konkretnej i trafnej odpowiedzi.