Pośrednicy przyznają, że na rynku mieszkaniowym przybywa transakcji gotówkowych. – Jest ich więcej niż w czasach boomu – mówi Sebastian Janicki, wiceprezes Atlanti Nieruchomości. – Nie oznacza to, że społeczeństwo jest bogatsze. Po prostu jest trudniej o kredyt, a drugi powód to realnie większa stopa zwrotu z inwestycji na rynku nieruchomości w stosunku choćby do lokat bankowych.

Apartament za miliony

Większość, bo ponad 80 proc., transakcji zawieranych za pośrednictwem agencji Mieszkanie 24.com to transakcje gotówkowe. Michał Niewiński, pośrednik z tego biura, potwierdza, że wielu klientów przenosi na rynek mieszkań pieniądze z lokat.

W agencji Emmerson Realty zakupy nieruchomości za gotówkę stanowią ok. 60 proc. wszystkich. – Nie ma reguły, jeśli chodzi o ceny tak kupowanych mieszkań. Są transakcje opiewające nawet na 2 mln zł – zauważa Waldemar Oleksiak z Emmersin Realty. – Można powiedzieć, że kredytem są finansowane raczej tańsze lokale, w cenie do 350 tys. zł.

Za pośrednictwem Atlanti Nieruchomości za własne pieniądze kupowane są głównie małe lokale. – Można je wynająć lub odsprzedać z zyskiem po wyremontowaniu – mówi Sebastian Janicki. – Poza jakąkolwiek koniunkturą są nieruchomości luksusowe, których właściciele mają odpowiednie środki do ich kupowania – dodaje.

Także Edyta Krakowiak z Warszawskiej Giełdy Lokali i Nieruchomości (WGLiN) mówi, że gotówką są najczęściej finansowane drogie mieszkania z wyższej półki oraz atrakcyjne małe lokale dwupokojowe, których cena nie przekracza 320 tys. zł.

Klienci gotówkowi korzystający z pośrednictwa agencji Mieszkanie24.com kupują nieruchomości w bardzo różnych cenach. – Zdecydowana większość szuka mieszkań do 500 tys. zł, ale mamy też inwestorów gotowych wydać miliony – mówi Michał Niewiński.

W firmie SalonDomow.pl zakupy za gotówkę stanowią ok. 10–15 proc. – Takie transakcje opiewają najczęściej na 250–350 tys. zł. Częściej kupujący mają ok. 30–60 proc. ceny w gotówce, a resztę dobierają z kredytu – mówi Paweł Zeliaś, szef firmy SalonDomow.pl.

Jak się umawiamy

Sebastian Janicki podkreśla, że umowa przedwstępna w formie aktu notarialnego łączy strony transakcji mocniej niż jej zwykły odpowiednik. – Każdy musi sam odpowiedzieć sobie na pytanie, czy ma być dobrze, czy wyłącznie tanio. Bankom jest to obojętne – tłumaczy wiceprezes Atlanti Nieruchomości. – Przyjęło się, że koszty umowy ponosi kupujący. Skoro płaci, to zwykle też decyduje o jej formie. W przypadku aktu wybiera również kancelarię notarialną.

Jak wyjaśnia Janicki, w przypadku transakcji gotówkowych umowy przedwstępne są rodzajem rezerwacji, kiedy nie można przygotować pełnej kwoty w krótkim czasie, bo np. trzeba wycofać środki z innych rynków. – Jeżeli nabywca dysponuje całą sumą, to transakcja odbywa się bez umowy przedwstępnej – mówi wiceprezes Atlanti Nieruchomości.

Z obserwacji Edyty Krakowiak wynika, że przy transakcjach kredytowych większość umów przedwstępnych jest zawierana notarialnie. – Koszty pokrywają głównie kupujący – potwierdza przedstawicielka WGLiN. – Stawki zależą od ceny nieruchomości, a notariusze mają swoje widełki. Przy cenie mieszkania na poziomie 400 tys. zł koszt aktu notarialnego to ok. 1,2 tys. zł plus VAT. Do tego dochodzą inne opłaty: sporządzenie przez notariusza wniosku wieczystoksięgowego – 200 zł (plus VAT), wypisy – 6 zł za stronę, 2 proc. PCC, opłata sądowa za wpis do księgi – 200 zł.

Przy transakcji gotówkowej, jak mówi Edyta Krakowiak, kwota należności jest najczęściej przelewana internetowo podczas aktu notarialnego lub tuż po nim – w banku. – Coraz częściej spotykamy się też z depozytem u notariusza wpłacanym przez kupującego przed aktem. To dobre zabezpieczenie dla sprzedającego, jednak wiąże się z dodatkowymi kosztami – nie ukrywa przedstawicielka WGLiN.