- Państwowa stymulacja oraz powolna zmiana podejścia Polaków sprawiają, że najem staje się w naszym kraju coraz popularniejszy. Swoje dokładają także inwestorzy indywidualni, którzy traktują zakup mieszkania na wynajem jako alternatywę do lokowania środków w bankach - zwraca uwagę Marcin Krasoń, analityk Home Brokera. Ekspert ocenia, że perspektywy dla rynku najmu są dobre:

- Jeszcze w tym roku Towarzystwa Budownictwa Społecznego (TBS) i spółdzielnie mieszkaniowe będą mogły składać w Banku Gospodarstwa Krajowego wnioski o preferencyjny kredyt na budowę mieszkań czynszowych. W przyszłym roku na ten cel ma być przeznaczonych 450 mln zł, co pozwoli wybudować kilka tysięcy mieszkań. Program ma działać dziesięć lat. Łącznie ma powstać ok. 30 tys. lokali.

To pomysł na reaktywację w Polsce budownictwa społecznego, które od lat kuleje. Zgodnie z ustawą TBS-y, spółdzielnie i spółki komunalne będą mogły dostać preferencyjny kredyt na budowę czynszówek. Pożyczek udzielać będzie Bank Gospodarstwa Krajowego, który otrzyma od budżetu państwa rekompensatę za udzielanie kredytów poniżej cen rynkowych.

O tym, komu zostaną przyznane preferencyjne kredyty, decydować ma BGK po przeprowadzeniu analizy. Pod uwagę brana będzie m.in. użyteczność społeczna. Z informacji podanych przez BGK wynika, że czas na składanie wniosków o preferencyjne kredyty upłynie z końcem lutego przyszłego roku, a kto nie zdąży, będzie musiał zaczekać na kolejny rok.

Mieszkania wybudowane za pieniądze pożyczone z BGK trafią na rynek najmu, ale nie każdy będzie mógł z nich skorzystać. Ustalono, że uprawnione do zawarcia umowy najmu będą osoby spełniające kryterium dochodowe zależne od lokalizacji i wielkości gospodarstwa domowego. Np. w Warszawie maksymalne dochody dla trzyosobowej rodziny to około 8,1 tys. zł brutto. Beneficjentami programu mają być osoby, których nie stać na własne mieszkanie, ale jednocześnie zarabiają za dużo, by otrzymać lokal komunalny.

Mieszkania będą mieć ograniczenia w wysokości czynszów. Maksymalna roczna opłata nie będzie mogła przekroczyć 5 proc. wartości odtworzeniowej lokalu, czyli wskaźnika publikowanego co pół roku przez wojewodów. W przypadku Warszawy maksymalna opłata ma więc wynieść ok. 24,50 zł za mkw., co przy 50-metrowym mieszkaniu oznacza niespełna 1230 zł miesięcznie. W Łodzi będzie to 830 zł, co jak na nowe mieszkanie jest stawką atrakcyjną. Lokali nie będzie można wykupić, jest to więc rozwiązanie przeznaczone dla osób, których w danej chwili nie stać na własną nieruchomość lub na kredyt. Może to być dla nich przystań do czasu zgromadzenia środków lub wypracowania zdolności kredytowej.

Nieco inne podejście reprezentuje należący do BGK (w ramach spółki TFI BGK) Fundusz Mieszkań na Wynajem, który kupuje od deweloperów gotowe mieszkania i wprowadza je na rynek najmu. Planuje on w ciągu kilku lat kupić łącznie ok. 20 tys. mieszkań (wydając na to 5,5 mld zł) w największych miastach. Jak na razie fundusz najwięcej mieszkań kupił w Gdańsku-Wrzeszczu (134), na poznańskiej Wildzie (124) i w podwarszawskim Piasecznie (122). Najnowszy zakup to 45 lokali w Krakowie przy ulicy Polonijnej (dzielnica Bieżanów – Prokocim).

Mieszkania są wprowadzane na rynek najmu, a skorzystać z nich może każdy, kto przejdzie weryfikację finansową i zgodzi się na podpisanie umowy najmu okazjonalnego. W teorii stawki najmu miały być o kilkadziesiąt proc. niższe od rynkowych, w praktyce opłacalne jest to głównie przy podpisaniu umowy na dłuższy okres (im dłuższa umowa, tym niższe opłaty).

Swoje dokłada też rosnąca podaż mieszkań, które trafiają na rynek od inwestorów indywidualnych, którzy traktują zakup mieszkania na wynajem jako alternatywę do zakładania lokat czy zakupu obligacji skarbowych. Z kolei działanie Funduszu Mieszkań na Wynajem i podniesienie standardów na rynku najmu powinno zwiększyć zainteresowanie Polską ze strony zagranicznych funduszy inwestycyjnych.

Fundusz Mieszkań na Wynajem oraz preferencyjne kredyty dla spółdzielni i TBS-ów (wg planów będzie to łącznie ok. 50 tys. mieszkań) powinny pobudzić rynek najmu do dalszego rozwoju. Gdyby do gry włączyli się inwestorzy instytucjonalni, możliwy jest efekt kuli śniegowej.

Sprzyja temu także wzrost popularności najmu okazjonalnego. To specjalna umowa, która chroni właściciela nieruchomości przed nieuczciwością najemcy. Najem w Polsce ma ogromny potencjał. Wg danych Eurostatu 4,3 proc. Polaków mieszka w wynajmowanym na warunkach rynkowych lokalu. Przez pięć lat wskaźnik ten wzrósł dwukrotnie (z 2,2 proc.), ale do krajów Europy Zachodniej nadal sporo nam brakuje.