Menu bogate w warzywa, owoce, nasiona, kasze, orzechy i kiełki, tłuszcze roślinne i ryby dostarcza wszystkich potrzebnych substancji. Jeśli produkty są świeże, nieprzetworzone, a jarzyny i owoce różnorodne, wówczas nie trzeba się martwić o niedobór składników odżywczych. – A niestety, chętniej kupujemy suplementy niż przepisane przez lekarza lekarstwa. Po tego typu preparaty sięgają zwykle osoby zamożne, które na pewno stać na kapustę, marchewkę albo jabłka. Lepiej więc czerpać witaminy z pożywienia niż z apteki, gdyż te naturalne lepiej się wchłaniają i nie ma możliwości ich przedawkowania – wyjaśnia Anna Senderska, specjalista medycyny rodzinnej, dietetyk w Centrum Medycznym Enel-Med. Nie zaleca się stosowania suplementów przez cały czas, lepiej zadbać o prawidłowo skomponowaną dietę.
[srodtytul]Seniorzy i sportowcy mogą łykać pigułki[/srodtytul]
Witaminy dzielą się na dwie grupy: rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E, K) oraz rozpuszczalne w wodzie (witamina C i grupa witamin B). Pierwsze występują głównie w maśle, tranie, żółtku, mleku i olejach roślinnych, drugie w mięsie, produktach zbożowych, jarzynach i owocach. – Częściej brakuje nam tych rozpuszczalnych w wodzie, gdyż szybciej eliminują się z organizmu – dodaje lekarka. Suplementy, jak sama nazwa wskazuje, powinny jedynie uzupełniać powstałe niedobory, np. przy zwiększonym wysiłku fizycznym, przemęczeniu lub z powodu wykluczenia niektórych składników diety. Mogą je przyjmować palacze, gdyż u nich zwiększony jest metabolizm komórkowy. – Nikotyna powoduje stres oksydacyjny, blokuje różne reakcje biochemiczne, jest antywitaminą, dlatego te osoby mogą brać witaminy w tabletkach. Również alkoholicy, osoby często chorujące powinny przyjmować dodatkowe porcje witamin – dodaje dr Senderska. Na niedobory narażone są także osoby, które jedzą głównie fast foody, piją dużo mocnej kawy i herbaty, są w starszym wieku i nie mogą pozwolić sobie na jedzenie wszystkich produktów ze względu na stan zdrowia, a także osoby po przebytych chorobach powodujących osłabienie organizmu, po antybiotykoterapii.
[srodtytul]Najczęściej brakuje witaminy C[/srodtytul]
Awitaminoza to brak odpowiedniej ilości witamin. Niedobory mogą być spowodowane wadami genetycznymi. Ten rodzaj niedoborów nazywany jest pierwotnym i bywa dziedziczny. Nie wystarczy wówczas bogata w witaminy dieta. W takim przypadku podaje się preparaty multiwitaminowe w dużych dawkach, które ustala lekarz. Z kolei niedobór wtórny pojawia się, gdy przyjmujemy zbyt małą ilość witamin z pożywienia lub też z powodu zaburzeń trawienia i wchłaniania. W tym przypadku decydujące znaczenie ma odpowiednio ułożona dieta. Objawem awitaminoz może być znużenie, brak apetytu, jak również zmiany skórne, np. suchość, a także kłopoty z widzeniem. – Nie da się, niestety, zbadać poziomu witamin w organizmie, dlatego w przypadku tego typu dolegliwości warto udać się do lekarza, który zapisze odpowiednią dawkę witamin – radzi lekarka. Najczęściej występuje niedobór witaminy C, a także z grupy B, A i D. Witamina C uczestniczy w ogromnej ilości procesów metabolicznych w organizmie i jest niezbędna do jego prawidłowego funkcjonowania. Zwalcza m.in. infekcje bakteryjne i wirusowe, poprawia odporność. Można ją bez obaw przyjmować, gdyż nie da się jej przedawkować. Dużo witaminy C można znaleźć w cytrusach, porzeczkach, głogu, w kapuście, pomidorach, natce pietruszki. – Niedobór witaminy C sprzyja rozwojowi miażdżycy, obniża odporność organizmu, lepiej więc zadbać o jej odpowiednią ilość, szczególnie wczesną wiosną i jesienią – mówi dr Anna Senderska. Witamin z grupy B brakuje osobom, które nie jedzą warzyw i owoców, alkoholikom i tym, którzy się odchudzają. Trzeba wiedzieć, że zbyt mała ilość witaminy B w organizmie może być przyczyną zmian w układzie nerwowym, może doprowadzić do zaburzeń w układzie krwiotwórczym i sercowo-naczyniowym. Wskazana jest szczególnie w chorobach miażdżycowych. Witamina B1 występuje w warzywach strączkowych, pełnoziarnistych produktach, w wieprzowinie, w rzodkiewce, kapuście. Witaminę B2 znajdziemy w mleku i jego przetworach oraz w produktach zbożowych. Najbardziej narażone na niedobór witaminy A są osoby nadużywające alkoholu, młodzież w okresie dojrzewania, palacze oraz osoby ze schorzeniami wątroby. Produkty bogate w tę witaminę to sery żółte, przetwory mleczne, wątroba ssaków i ryb. Witaminę D przyjmuje się, jedząc ryby, masło, wątrobę ssaków, jajka i pijąc tran. – Jest potrzebna przy tworzeniu tkanki kostnej. Jej brak przyczynia się do krzywicy u dzieci i osteoporozy u dorosłych. Odpowiednią jej dawkę przepisuje lekarz.
