Dom UFO i lustro kościotrup

Idea serii, którą tu polecam, jest taka: zainteresować dzieci tym, co nas otacza i ma swoich autorów

Publikacja: 19.12.2011 16:12

Dom UFO i lustro kościotrup

Foto: Archiwum

Siedzimy przecież na krzesłach, jemy przy stołach i pijemy z kubków. Mieszkamy, uczymy się i pracujemy w budynkach. Nosimy ubrania i buty. A pływając statkiem, możemy natknąć się na... wyspę w opakowaniu („Różowe sukienki" dla archipelagu w sąsiedztwie Florydy – artyści Christo i Jeanne-Claude).

O tym, najprościej rzecz ujmując, opowiadają książki „D.O.M.E.K." Aleksandry Machowiak, „D.E.S.I.G.N." Ewy Solorz, „M. O. D. A." Katarzyny Świeżak i wydana przed kilkoma dniami „S.Z.T.U.K.A." Sebastiana Cichockiego.

Przy czym przytaczane przez autorów przykłady projektów nie są oczywiste i zaskoczą również dorosłego i obeznanego w temacie czytelnika.

Przeglądając „D.O.M.E.K.", czyli Doskonałe Okazy Małych i Efektownych Konstrukcji, młodzi czytelnicy dowiedzą się, jak bardzo różne mogą być ludzkie siedziby i jak fascynującą sztuką jest architektura. Zaprezentowanych jest 35 niebanalnych budynków stworzonych przez najwybitniejszych architektów świata. Temat tak pojemny jak architektura zawężono do budynków mieszkalnych, bo to typ budownictwa, który dzieci znają i rozumieją. Jest tu więc „dom zasłonka", zbudowany w 1995 r. w Tokio według projektu Shigeru Bana, „dom ze schodów" Alvaro Sizy, „dom UFO" z Finlandii, „domek dla bezdomnych" Krzysztofa Wodiczki. Znaleźć można też „dom orzeszek" w formie drewnianej kulki zawieszonej na linach wśród drzew (projekt: Tom Chudleigh) albo do miniwioski w kolorze bławatków na dachu jednej z szacownych kamienic w Rotterdamie (proj. MVRDV). Opisy projektów są proste i zabawne, towarzyszą im barwne ilustracje. Z takim podejściem do nauczania najmłodszych o architekturze mamy na polskim rynku wydawniczym do czynienia po raz pierwszy. Przedtem temat ten pojawiał się zwykle jako zbiór stylów, nazwisk i dat.

„D.E.S.I.G.N.", czyli pozornie o tym, że wszystko już ktoś kiedyś wymyślił i zrobił, jest z kolei wesołą historią wzornictwa w pigułce. Opisano w tym zbiorze 69 najciekawszych sprzętów domowych zaprojektowanych w ciągu ostatnich 150 lat. Od klasycznych po najbardziej zwariowane typu łóżko w kształcie ringu bokserskiego, pobazgrany żyrandol, lustro kościotrup. Większość z nich to ikony designu autorstwa najlepszych. Przy czym bohaterami są tu nie tylko gwiazdy wśród projektantów, takie jak Ludwig Mies van der Rohe i jego leżanka czy Philippe Starck z wyciskarką do cytrusów w kształcie pająka, ale i cała plejada polskich twórców z sukcesami. Zobaczymy prace m.in. studia Moho Design, które zasłynęło filcowym dywanem, takie jak papierowa wycinanka Tomka Rygalika, autora sofy-węża, i Oskara Zięty, który tworzy meble z cieniutkiej blachy przypominające dmuchane, plażowe zabawki. Przy czym sprzęty nie są oderwane od rzeczywistości, lecz pokazane w kontekście wnętrz i użytkowników. „Rozejrzyjcie się po pokoju: właściwie wszystko, co widzicie, zostało zaprojektowane – czytamy we wstępie adresowanym do dzieci – łóżko, materac, dywan, biurko, krzesło, lampa, kredki, piórnik... nawet papierek od cukierka i sam cukierek też".

Katarzyna Świeżak, autorka kolejnej w serii książki „M.O.D.A", rozwija tytuł wdzięcznie: Metki, Obcasy, Dżinsy, Adidasy. I to bardzo dobrze oddaje zawartość jej przewodnika. 150 lat historii mody to ogrom odzieżowych przełomów i zabawnych anegdot. Prócz odpowiedzi na pytanie, skąd się wzięły dżinsy, są pokazane i opisane takie prowokacje jak kreacje autorki w stylu punk lansowane przez Vivienne Westwood, odważne gorsety Madonny, łabędzi strój Bjork. Mowa też o składanych obcasach albo butach, w których trzeba chodzić na palcach, bo w ogóle obcasów nie mają. Najciekawszy wniosek z tego przeglądu? Moda to zabawa. I to nie tylko dla chudych modelek i grubych portfeli.

Wreszcie „S.Z.T.U.K.A." (rozwinięcie: Szalenie Zajmujące Twory Utalentowanych i Krnąbrnych Artystów). Powala, mówiąc kolokwialnie, już sam zawarty we wstępie słowniczek, w którym trudne, związane ze sztuką hasła wyjaśniane są na przykładzie... zajęcy. I tak z land art, czyli sztuką ziemi, mamy do czynienia wówczas, gdy jakiś artysta np. układa wielką podobiznę zająca z kamieni i można ją potem podziwiać podczas lotu samolotem.

Asamblaż? – praca wykonana z różnych przedmiotów połączonych ze sobą, np. wypchany zając włożony do złotej klatki po kanarku i przewiązany niebieską wstążką. Performance? – np. artysta mieszkający w galerii przez tydzień z całą hordą zajęcy. Wśród przedstawionych dzieł i artystów nie ma „tradycyjnych" malarzy i rzeźbiarzy.

Jest tu np. John Cage, autor słynnego koncertu w 1952 roku, w którym przedstawił trwający 4 minuty i 33 sekund utwór złożony z ciszy (pozornie). Także Marcel Duchamp, szachista, autor słynnej fontanny oraz – o czym wie niewielu dorosłych – projektant suszarki do butelek.

Małżeństwo Christo i Jeanne-Claude, które co jakiś czas miało ochotę coś ubrać i opakować, więc zawijało w materiał całe budynki i wyspy, a pewnego dnia nawet niemiecki parlament, o co formalnie starali się przez ponad 20 lat.

Czy taka, zupełnie niemuzealna sztuka nie zachwyci dzieci? Nie zaintryguje, nie zarazi entuzjazmem i nie rozbudzi ciekawości? Tym bardziej że w każdej z książek w serii prostym opisom towarzyszy wesoła, rozbuchana ilustracja autorstwa Mizielińskich (w przypadku M.O.D.A. Boguckiej), stworzona tak, by te z pozoru trudne tematy były przyswajalne przez percepcję dziecka.

Siedzimy przecież na krzesłach, jemy przy stołach i pijemy z kubków. Mieszkamy, uczymy się i pracujemy w budynkach. Nosimy ubrania i buty. A pływając statkiem, możemy natknąć się na... wyspę w opakowaniu („Różowe sukienki" dla archipelagu w sąsiedztwie Florydy – artyści Christo i Jeanne-Claude).

O tym, najprościej rzecz ujmując, opowiadają książki „D.O.M.E.K." Aleksandry Machowiak, „D.E.S.I.G.N." Ewy Solorz, „M. O. D. A." Katarzyny Świeżak i wydana przed kilkoma dniami „S.Z.T.U.K.A." Sebastiana Cichockiego.

Pozostało 90% artykułu
Kultura
Arcydzieła z muzeum w Kijowie po raz pierwszy w Polsce
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Kultura
Podcast „Komisja Kultury”: Seriale roku, rok seriali
Kultura
Laury dla laureatek Nobla
Kultura
Nie żyje Stanisław Tym, świat bez niego będzie smutniejszy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Kultura
Żegnają Stanisława Tyma. "Najlepszy prezes naszego klubu"