Andrzej Talaga: Powstrzymać Rosję to za mało

Która z obu doktryn przyniosła lepszy efekt? W przypadku Zachodu jako całości obie równie dobry, choć trzeba podkreślić, że upadek komunizmu był efektem raczej wyzwalania. W przypadku Polski – żadna, byliśmy bowiem za słabi, by prowadzić tak ambitną politykę, nawet za słabi, by się w ogóle obronić.

Czas na asertywność

Tym razem sytuacja nam sprzyja. Rosja Putina to nie ZSRR, jest militarnie, a przede wszystkim gospodarczo słabsza od głównego przeciwnika – NATO. Nawet polska armia mogłaby jej sprawić kłopot, gdyby Kreml zdecydował się na atak. Stany Zjednoczone wyznaczyły nieprzekraczalną granicę dalszej agresji Rosji – to terytorium paktu. W kuluarach słychać jednak, że tak naprawdę jest to granica Polski, bo państwa bałtyckie są z militarnego punktu widzenia nie do utrzymania. Żadnym gwarancjom nie wolno ufać w 100 procentach, ale trzeba przyznać, że sojusz wykonuje jednak widoczne ruchy usprawniające potencjalną obronę Polski. Sytuacja jest zatem o niebo lepsza niż w latach 20. XX wieku, można wręcz mówić o względnym zabezpieczeniu naszej ojczyzny.

Aktywność paktu jest typowym powstrzymywaniem; na Ukrainie ruchami politycznymi i gospodarczymi, w Polsce i państwach bałtyckich – militarnymi. O wyzwalaniu nie ma mowy. Szkoda, bo agresja rosyjska sprawia, iż problem mamy my, wprowadzenie w życie doktryny wyzwalania sprawiłoby, że problem ma Moskwa. Nie musiałoby to wcale oznaczać kwestionowania integralności terytorialnej Federacji Rosyjskiej. Wyzwalanie mogłoby objąć państwa i krainy zdominowane przez Rosję, ale niebędące jej częścią, na przykład Abchazję, Osetię Południową, Naddniestrze, wreszcie satelity Moskwy – Białoruś, Armenię, Kirgistan.

Krytycy przywołają zapewne nieudaną próbę wyzwolenia Osetii Południowej przez Gruzinów w 2008 r., która skończyła się wejściem wojsk rosyjskich do Gruzji właściwej, ale Zachód nie wsparł wtedy prezydenta Saakaszwilego. Teraz mogłoby być inaczej.

Polska sama niewiele zdziała, ale w naszym interesie leży niewątpliwie, by Rosja miała większy problem z nami niż my z Rosją. Moglibyśmy być podwykonawcą i szpicą amerykańskiej polityki wyzwalania, o ile Waszyngton zechciałby taką prowadzić. Warto go do tego namawiać.

Autor jest dyrektorem ds. strategii w Warsaw Enterprise Institute oraz dyrektorem ds. komunikacji w Sikorsky Aircraft/PZL Mielec. W przeszłości był m.in. zastępcą redaktora naczelnego „Rzeczpospolitej"