Kazachstan przyjazny biznesowi. Jak kraj wspiera inwestorów?

Materiał Partnera: Ambasada Republiki Kazachstanu

18,5-milionowy Kazachstan to najważniejszy partner Polski w Azji Centralnej, czwarty pod względem wielkości rynek eksportowo-importowy na Wschodzie. Jak wylicza Departament Handlu i Współpracy Międzynarodowej Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii, w latach 2017-2018 polsko-kazachskie obroty handlowe wzrosły blisko trzykrotnie, głównie za sprawą importu surowców energetycznych. Towary z Kazachstanu importuje już 150 polskich firm.

Dynamicznie rośnie także polski eksport do Kazachstanu. W czasie pandemii transport farmaceutyków, środków higienicznych i sprzętu rolniczego wzrósł o 50 proc. w porównaniu do 2019 roku. Szacuje się, że na koniec roku wartość eksportu przekroczy 800 mln dolarów.

Dwustronny obrót polsko-kazachski szacuje się dziś już na 1,8 mld dol.

Najlepsza ochrona inwestorów

Stabilna sytuacja gospodarcza – od kilku lat wzrost PKB w Kazachstanie utrzymuje się na poziomie ponad 4 proc., a w 2019 roku wyniósł 4,5 proc. – przyciąga do kraju inwestorów. Od czasu uzyskania niepodłegłości łączna wartość bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) w Kazachstanie wyniosła powyżej 350 mld dolarów. Jak podaje NBP, polskie BIZ na koniec 2019 roku wyniosło 54,6 mln dol.

W Kazachstanie zarejestrowanych jest już ok. 200 firm z polskim kapitałem, z których aktywnie działa połowa. Najczęściej w sektorze farmaceutycznym (produkcja leków) i budowlanym (produkcja chemii budowlanej), a także w sferze energetycznej, maszyn rolniczych, aparatury kontrolno-pomiarowej, usług dla biznesu, sektorze infrastruktury transportowej i rolno-spożywczym.

Kazachstan zachęca do inwestowania w przemysł spożywczy, przetwórstwo zasobów naturalnych, metalurgię, chemię i petrochemię, budowę maszyn, turystykę i finanse. Duży potencjał ma także budownictwo, wdrażanie nowych technologii w sektorze rolniczym (najważniejszym sektorze gospodarki Kazachstanu), farmaceutycznym, przemyśle 4.0, a także inwestycje w IT oraz ICT.

Przedsiębiorcy rozwijający swoje firmy w Kazachstanie mogą liczyć na korzystne warunki biznesowe, w tym m.in. liberalny system podatkowy, ulgi inwestycyjne, celne i podatkowe, także w specjalnych strefach ekonomicznych oraz wsparcie sektora MŚP i zwrot wydatków poniesionych na badania i rozwój. Rząd Kazachstanu gwarantuje swobodny przepływ kapitału, a w przypadku wystąpienia sporu zapewnia międzynarodowy arbitraż finansowy oparty na prawie brytyjskim.

Dodatkowo, nowi inwestorzy z Polski (sektor MŚP) mogą ubiegać się o pomoc z programu wsparcia eksportu dla firm wchodzących na nowe rynki. Program realizuje PFR, a finansuje BGK. Kredyty i ubezpieczenie dla przedsiębiorców, w tym z rządowego programu finansowego wsparcia eksportu, oferuje także Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych.

Co więcej, w Kazachstanie funkcjonuje Rada Inwestorów Zagranicznych, Rada Koordynacyjna ds. Przyciągania Inwestycji przy rządzie Kazachstanu oraz Międzynarodowe Centrum Finansowe w Astanie. Inwestorów strategicznych chroni nowy instrument – porozumienie o inwestycjach, które zawiera uzgodnienia między państwem a inwestorem. W imieniu przedsiębiorców występuje również rzecznik inwestycyjny w randze premiera.

Co ważne, podpisywanie większości kontraktów odbywa się dziś online, w tym za pośrednictwem portalu "rządu elektronicznego" – www.egov.kz.

Według raportu Banku Światowego w rankingu "Doing Business 2020", Kazachstan znajduje się w czołówce krajów z najlepszą ochroną inwestorów mniejszościowych (7 pozycja). Wysoką ocenę uzyskał także w zakresie realizacji kontraktów (4 pozycja). Obecnie Kazachstan zajmuje 25. miejsce na 190 krajów.

Priorytet: rozwój gospodarczy

Dalszy rozwój gospodarczy kraju, to jeden z najważniejszych priorytetów kazachskich władz. Do 2050 roku Kazachstan zamierza dołączyć do grona 30 najbardziej rozwiniętych gospodarek świata.

Dużym atutem kraju jest jego strategiczne położenie na szlaku między Chinami i Europą. Kazachstan korzysta z czterech głównych korytarzy Nowego Jedwabnego Szlaku, łącząc w ten sposób 60 proc. rynków odpowiadających za 65 proc. światowej gospodarki. Współpracuje też z Chinami i oferuje centra przeładunkowe oraz specjalne strefy ekonomiczne na granicy z ChRL.

Do inwestowania w Kazachstanie zachęca również stale rosnący popyt wewnętrzny, a także stabilna sytuacja polityczna. Władze kraju konsekwentnie przeprowadzają reformy, a ich kolejny etap w ubiegłym roku zapoczątkował prezydent Kassym-Żomart Tokajew. Powstał m.in. parlamentarny instytut opozycyjny, a także Krajowa Rada Zaufania Publicznego, której zadaniem jest zwiększenie zaufania obywateli do procesów demokratycznych.

Najbliższe wybory do Mażylisu (izby niższej parlamentu) odbędą się 10 stycznia 2021 roku. O miejsca w parlamencie walczy pięć partii: Adal, Ak Zhol, Auyl, Nur Otan i Partia Ludowa Kazachstanu. W programie każdej z nich znajdują się zapisy promujące przedsiębiorczość. Partia Adal chce np. zniesienia ograniczeń biznesowych, partia Ak Zhol – niższego oprocentowania kredytów dla MŚP, a Partia Ludowa Kazachstanu – bardziej sprawiedliwej polityki podatkowej. Wśród priorytetów politycznych Nur Otan jest zrównoważony rozwój gospodarki regionalnej i budowa odpowiedzialnego "państwa słuchającego" z odpowiedzialnymi obywatelami wspierającymi walkę z korupcją. Z kolei partia Aul proponuje stworzenie systemu pożyczek długoterminowych dla producentów rolnych.

Kazachstan jest członkiem Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej i Światowej Organizacji Handlu (WTO). Aktywnie współpracuje z Organizacją Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). A w 2015 roku, jako pierwszy kraj w Azji Centralnej, podpisał Umowę o Pogłębionym Partnerstwie i Współpracy z Unią Europejską (EPCA).