#PROSTOzPARKIETU. Małgorzata Rusewicz: Gdyby nie OFE, nie byłoby giełdy w Warszawie

Czy warto dziś oszczędzać na emeryturę?

Każdy powinien zadać sobie pytanie, czy w przyszłości, już po przejściu na emeryturę, chciałby zachować podobny poziom życia jak teraz. Jeśli tak, to nie ma innego wyjścia, musimy oszczędzać. A form długoterminowego lokowania kapitału jest bardzo wiele i obok składek na ZUS powinniśmy odkładać dodatkowe środki.

Jednak co chwilę zmieniają się przepisy emerytalne.

Mamy konkretne rozwiązania w III filarze, jak np. odpisy wpłat od podatku w ramach IKZE. Te prawa zostaną i nie będzie można ich zlikwidować w prosty sposób, są to prawa nabyte. Owszem, jest wiele zmian prawnych, niemniej jednak środki odkładane dobrowolnie w III filarze stanowią majątek własny i nie ma możliwości ich odebrania.

Regulacje w IKE i IKZE wystarczą, aby zachęcić przeciętnych obywateli?

Jeśli spojrzymy na inne kraje europejskie, to rozwiązania w IKE i IKZE nie są złe. Ale trzeba pomyśleć o zupełnie innym schemacie, jak choćby zaangażowaniu pracodawców w tworzenie programów emerytalnych. Taka recepta, spotykana np. w Holandii czy Wielkiej Brytanii, przynosi konkretne efekty.

Ale wciąż zbyt mało osób odkłada pieniądze.

W tej kwestii nie wyróżniamy się na tle innych krajów europejskich. Oszczędzają osoby bardziej świadome i które mają wiedzę ekonomiczną. Z drugiej strony, wielkość zarobków też ma znaczenie. Inną kwestią jest brak edukacji i świadomości. Według badań większość osób nie ma wiedzy o tym, czym jest III filar. Ponad 70 proc. nie wie nawet, jaka jest składka do ZUS. Wiele osób nie podejmuje żadnych kroków.

Obecna stopa zastąpienia sięga około 20 proc.

Maksymalnie wyniesie 30 proc. i to przy dość długim okresie pracy. Jeśli jednak zechcemy ten okres przedłużyć o pięć–dziesięć lat, a środki odkładać tylko do ZUS-u, wówczas stopa zastąpienia będzie wyższa, ale ciągle nie przekroczy 40 proc. Jeśli dziś zarabiamy około 2 tys. na rękę, a chcemy mieć 1 tys. emerytury, to trzeba oszczędzać już dziś. Wbrew pozorom jeśli ktoś teraz wchodzi na rynek pracy i postanowi odkładać miesięcznie zaledwie po 20 czy 50 zł, to już będzie miało bardzo duży wpływ na kwotę przyszłej emerytury.

Czy stworzenie OFE było dobrym pomysłem?

Gdyby nie ta reforma, nie mielibyśmy giełdy w Warszawie oraz nie doszlibyśmy do takiego poziomu rozwoju, jaki mamy obecnie. Obywatele ponosiliby o wiele większe koszty. Zdecydowanie wyższe podatki dotyczyłyby głównie ubezpieczeń społecznych. Powodem reformy były zmiany demograficzne oraz fakt, że coraz więcej ludzi musi płacić na emerytów, a jest coraz mniej osób pracujących. Zmiany należy ocenić pozytywnie i nadal chcemy, aby polski kapitał inwestował w kraju. Nadchodzi jednak czas przemyśleń i zmian. Może rzeczywiście trzeba się zastanowić, jak po modyfikacjach z 2014 r. umiejscowić OFE.

Co zatem dalej z rynkiem kapitałowym?

Istotne jest, co się stanie z pieniędzmi z OFE. Jeśli będą one dalej pracować i stworzy się dodatkowy system długoterminowego oszczędzania ze współudziałem pracodawców, to na dzisiaj możemy być spokojni. Ale jeśli nastąpiłoby cięcie kolejnych pieniędzy przez państwo i przeniesienie do ZUS-u, to możemy mieć problem.

Czy OFE są potrzebne rynkowi kapitałowemu?

Instytucje te posiadają ogromną wiedzę. Ludzie, którzy zarządzają OFE, są świetnymi specjalistami oraz mają całą infrastrukturę, aby zajmować się długoterminowymi oszczędnościami emerytalnymi. Również z perspektywy rynku jest wiele firm, jak CCC czy LPP, które nie rozwinęłyby się do takich poziomów, gdyby nie OFE.