Rosną długi gmin wobec firm

Trudna sytuacja w gospodarce przekłada się na to, że część samorządów ma problem z terminowym płaceniem swoich zobowiązań. Przeterminowane długi wobec dostawców towarów i usług, czyli przede wszystkim firm, sięgnęły na koniec  III kw. już 252 mln zł.

W porównaniu z sytuacją sprzed roku kwota ta wzrosła o imponujące 24 proc. – Niezwykle bolesny okazał się kryzys na rynku nieruchomości – wyjaśnia Robert Skraburski, wójt gminy Rewal (woj. zachodniopomorskie), która zalega firmom ok. 5,8 mln zł (a jej zobowiązania wymagalne ogółem to 7,6 mln zł). – Liczyliśmy, że w III kw. uda się nam sprzedać działki o wartości  ok. 10 mln zł, a efekt to ok. 800 tys. zł – dodaje. To duży ubytek w budżecie gminy, nie starczyło więc pieniędzy na faktury wykonawców kilku inwestycji. – Liczmy, że do końca grudnia je zapłacimy – podkreśla.

Przeterminowane długi wobec dostawców towarów i usług w gminie Pątnów wynoszą już 5,4 mln zł. Wójt Edward Kiedos wyjaśnia, że poprzednie władze gminy przeinwestowały, teraz brakuje na podstawowe wydatki. – Zalegamy z płatnościami wobec firm, które prowadziły prace przygotowawcze do inwestycji, samym wykonawcom robót, ale też z tytułu bieżących dostaw, np. energii elektrycznej – przyznaje wójt, choć podkreśla, że i tak większość długów udało się spłacić.

Część przedsiębiorstw, nie czekając, aż samorząd wykaraska się z kłopotów, sprzedała swoje faktury. Teraz na giełdzie wierzytelności prowadzonej przez firmę Inkaso można kupić roszczenia wobec gminy Pątnów na 2,7 mln zł. To najwyższa wierzytelność w ofercie.

Nieco inna jest sytuacja w Szczecinie (11,5 mln zł zaległych zobowiązań). Jak wyjaśnia Stanisław Lipiński, skarbnik miasta, dług powstał, ponieważ wspólnoty mieszkaniowe przestraszone stanem finansów publicznych zażyczyły sobie wcześniejszych wypłat dotacji do funduszu remontowego.

– Rzeczywiście docierają do nas sygnały, że samorządy mają problemy z regulowaniem na czas płatności firmom – przyznaje Marek Michałowski, prezes Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa. – Nie jest to jakaś ogromna fala, zobaczymy, jak się sytuacja rozwinie do końca roku – mówi. Dodaje, że te opóźnienia mogą jeszcze bardziej pogłębić zjawisko zatorów płatniczych, z którym firmy budowlane zaczęły się borykać.

Wojciech?Malusi, prezes Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Drogownictwa, uważa, że problem przeterminowanych długów w samorządach może dotykać przede wszystkim mniejszych firm. – Przy dużych inwestycjach miasta i gmina raczej wcześniej zabezpieczają pieniądze. Bieżące zmiany na rynku nie mają na te płatności dużego wpływu – wyjaśnia Malusi. Co jednak ciekawe, średni termin płatności w samorządach to 48 dni, a w Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad ok. 40 dni.

Długi szpitali obciążają powiaty

Mocno wzrosły także zobowiązania wymagalne samorządów wobec innych jednostek sektora finansów publicznych, w tym ZUS czy Narodowego Funduszu Zdrowia – wynika z danych resortu finansów. W III kw. tego roku wyniosły one 195 mln zł, rok wcześniej – tylko 93 mln zł. Władze powiatów (bo to głównie tam wzrosły tego typu zobowiązania) wyjaśniają, że wynika to z przekształcania szpitali w spółki. Przy tym procesie samorząd musi wziąć na siebie długi tych placówek, także te, których termin płatności już minął. Na szczęście na spłatę zobowiązania likwidowanych szpitali wobec np. ZUS dotacje przekazuje budżet państwa.