Instytut ma szkolić pracowników statystyki publicznej i prowadzić własne prace naukowo-badawcze, np. opracowywać metodologię badań statystycznych. Będzie utrzymywać się wyłącznie z własnej działalności, a wypracowanym zyskiem dzielić się z budżetem państwa (40 proc. zysku trafi do budżetu).

Przejmie zadania  dwóch zlikwidowanych jednostek: Centrum Edukacji Statystycznej GUS w Jachrance pod Warszawą i Instytut Statystyki Publicznej im. Jerzego Spławy-Neymana.