Nowe, trudniejsze otwarcie i większe wymagania

Skoro mamy już 18 lat, to nie dziwi nikogo, że w tym roku wymagania urosły znacząco. Pomogły regulacje, a także świadomość liderów biznesu oraz presja i wiedza całego otoczenia rynku, włącznie ze środowiskiem akademickim.

Ranking powstaje w oparciu o wyniki z obszaru odpowiedzialnego i zrównoważonego zarządzania prezentowane samodzielnie przez firmy w ankiecie i poddane weryfikacji, zgodnie z przygotowaną przez nas metodologią. Co roku zawartość ankiety jest zmieniana – adekwatnie do stanu rynku i oczekiwań interesariuszy. W tym roku w przygotowaniu ankiety uczestniczyła też specjalnie powołana Rada Naukowa Rankingu ESG, w skład której weszli eksperci Climate Leadership UNEP/GRID, Akademii Leona Koźmińskiego i Forum Odpowiedzialnego Biznesu: Maria Krawczyńska-Kaczmarek, Mariusz Gołąb, Aneta Skubida, dr Katarzyna Frankowiak, Piotr Biernacki, dr inż. Agnieszka Sznyk, dr hab. Robert Sroka, Michał Purol, Marcin Milczarski, prof. Franjo Mlinaric, Piotr Kowalik.

Europejskie wzorce

Ankieta nawiązuje do wytycznych raportowania w ramach Europejskich Standardów Sprawozdawczości w zakresie Zrównoważonego Rozwoju (ESRS), które już obowiązują wybrane spółki działające na polskim rynku, a w perspektywie dwóch lat obejmą ponad 3000 największych spółek. Zobowiązane spółki będą jednak przeprowadzały analizę istotności i w zależności od jej wyników określały zakres sprawozdawczości oraz przygotowywały – lub nie – zaawansowane polityki, konkretne plany transformacji w danym obszarze, cele.

Ten ranking obejmuje jednak wszystkie sekcje przedstawiane w ESRS, uznaliśmy bowiem, że przedmiotem badania liderów ESG na polskim rynku jest właśnie całościowy poziom odpowiedzialnego zarządzania – chociaż w dość elementarnym zakresie jak na poziom skomplikowania standardów, z którymi spółki zmierzą się już wkrótce.

Zasady rankingu

W tegorocznej ankiecie zawarto 70 pytań o zróżnicowanym charakterze w 11 sekcjach. Dotyczą one wybranych ujawnień ogólnych o charakterze strategicznym (ESRS-1, ESRS-2), wybranych ujawnień w zakresie ochrony środowiska – klimat (E1), zanieczyszczenia (E2), woda (E3), bioróżnorodność (E4), wykorzystanie surowców (E5), wybranych ujawnień w zakresie społecznym – pracownicy spółki (S1), pracownicy w łańcuchu wartości (S2), lokalna społeczność (S3), klienci i użytkownicy (S4), oraz wybranych ujawnień w zakresie ładu korporacyjnego (G1). W każdej sekcji znajduje się 6 pytań, tylko sekcja pierwsza zawiera 10 pytań, obejmując dwa wstępne rozdziały z ESRS.

Podkreślamy, że są to tylko wybrane zagadnienia i wskaźniki z poszczególnych kategorii; spółki, które zostaną objęte obowiązkiem raportowania w zgodzie z ESRS, będą musiały ujawnić znacznie więcej wskaźników.

Wyzwania związane z poziomem istotności złagodziliśmy w ramach przyjętego systemu punktacji. Na podstawie już publikowanych raportów odnoszących się do ESRS analitycy rynkowi uznają, że istotne dla wszystkich spółek, niezależnie od branży i przyjmowanych modeli biznesowych, powinny być następujące sekcje: ESRS 1 i 2, E 1, E 5, S 1, S 3, G 1. Dlatego przyjęliśmy, że w tych sekcjach można dostać maksimum 10 punktów (sekcje ESRS 1 i 2 połączyliśmy – dlatego tu jest maksimum 20 punktów). Natomiast w pozostałych sekcjach, E 2, E 3, E 4, S 2, S 4, które często nie są jeszcze – niestety – priorytetowe dla wielu spółek, można uzyskać maksimum tylko 6 punktów. Wyniki rankingu potwierdzają nasze założenia, gdyż rzeczywiście większość spółek jest bardziej zaawansowana w ramach tych sekcji szczegółowych o wyższej punktacji maksymalnej.

Dodatkowo, wprowadziliśmy kategorię lidera ESG w danym obszarze E, S lub G, w tym ostatnim łącząc G1 z ESRS 1 i 2. Wyniki świadczą o zdecydowanym priorytecie wśród liderów rankingu, a mianowicie w ramach obszaru G aż 12 spółek otrzymało ex aequo maksymalną punktację. Jak zwykle też prezentujemy klasyfikacje branżowe – w ośmiu dość szeroko określonych branżach. Dla wielu firm liczy się przecież przede wszystkim pozycja w branży, a nie tylko klasyfikacja generalna.

Finanse na czele

Zdecydowanie najwyższy poziom przygotowania do zarządzania zgodnie z wytycznymi ESG jest w szeroko rozumianej branży finansowej. To nie dziwi, gdyż regulacje wyznaczyły właśnie tej branży specjalną rolę – szczegółowego monitorowania, ewaluowania wskaźników odpowiedzialnego i zrównoważonego zarządzania podmiotów ze wszystkich innych branż. Koszt finansowania ich rozwoju, decydujący przecież o budowaniu przewagi konkurencyjnej, będzie w coraz większym stopniu zależny od poziomu dojrzałości w zakresie ESG. Dlatego branża finansowa „wychodzi przed szereg”.

Ranking może być przydatnym narzędziem dla wszystkich dużych przedsiębiorstw w Polsce w ramach przygotowywania się do obowiązkowej sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju i jednocześnie do lepszej współpracy z bankami. Z tej formy edukacji corocznie korzystało ok. 150 największych spółek, niektóre wyłącznie dla własnych potrzeb, nie zgadzając się na publikację ich wyników w rankingu. W tym roku tych spółek było nieco mniej, niewiele ponad 100, a do publikacji przyjęliśmy 62 podmioty.

Około 30 spółek systematycznie, od wielu lat, uczestniczy w publikacji rankingu, zwykle znajdując się w czołówce – i w tym roku jest podobnie. Niezależnie od niewielkich zmian w punktacji i rotacji swoich pozycji w tym zestawieniu, są to podmioty najlepiej przygotowane do wielkiej transformacji ESG, która już wkrótce będzie codzienną rzeczywistością dla ponad 3000 spółek w Polsce. Niestety, zdecydowana większość tych podmiotów nie jest na to przygotowana.

Partnerami merytorycznymi „Rankingu ESG. Odpowiedzialne zarządzanie 2024” są Forum Odpowiedzialnego Biznesu i Centrum UNEP/GRID Warszawa. Partnerem medialnym jest „Rzeczpospolita”. Partnerem odpowiedzialnym za przegląd odpowiedzi jest Deloitte. Całość jest koordynowana przez Kozminski Business Hub Akademii Leona Koźmińskiego.

Oto start-upy pozytywnego wpływu 2024

Od kilku lat rozwija się w Polsce szczególna część ekosystemu start-upowego, a mianowicie start-upy pozytywnego wpływu.

Korzyści płynące z rozwoju start-upów pozytywnego wpływu dostrzegają właśnie liderzy rankingu ESG, poszukujący radykalnie innowacyjnych rozwiązań wspierających swoje strategie odpowiedzialnego zarządzania, inwestorzy nakierowani na maksymalizację pozytywnego wpływu, konsumenci korzystający z produktów i usług umożliwiających zmianę w codziennych wyborach. Dzięki innowacyjności, pasji i zaangażowaniu, start-upy pozytywnego wpływu podejmują najbardziej istotne wyzwania dotyczące zrównoważonej przyszłości. Bardzo często tworzą partnerstwa z liderami rankingu ESG.

W tym roku publikujemy szóstą edycję raportu „Startupy Pozytywnego Wpływu 2024”, który zwykle spotyka się z zainteresowaniem nie tylko polskiego ekosystemu start-upowego, ale także wszystkich osób i organizacji działających w nurcie ESG, zrównoważonego zarządzania oraz innowacji społecznych. Raporty są przygotowywane w ramach Kozminski Business Hub pod kierunkiem profesora Bolesława Roka i Mirelli Panek-Owsiańskiej z pomocnym udziałem słuchaczy corocznych edycji studiów podyplomowych na Akademii Leona Koźmińskiego „Perspektywa ESG. Odpowiedzialne i zrównoważone zarządzanie”. Do wypowiedzi w tegorocznym raporcie „SPW” zaprosiliśmy founderki i founderów start-upów impaktowych, osoby zajmujące się inwestycjami, mentoringiem i doradztwem, związane z inkubatorami oraz przedstawicielki i przedstawicieli największych firm, które od lat współpracują ze start-upami pozytywnego wpływu. 

W tych analizach wspiera nas specjalnie powołany Panel Pozytywnych Postaci – czyli 16 osób aktywnych w tym środowisku, liderek i liderów opinii. Są to: Adrian Migoń, Agnieszka Oleksyn-Wajda, Anna Węgrzynowicz, Berenika Pel, Julia Koczanowicz-Chondzyńska, Justyna Markowicz, Mikołaj Szyc, Klementyna Sęga, Maciej Otrębski, Magda Andrejczuk, Michał Miszułowicz, Monika Kulik, Piotr Boulange, Przemek Pohrybieniuk oraz oczywiście Bolesław Rok i Mirella Panek-Owsiańska.