Według Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości eksportem zajmuje się 3 proc. mikroprzedsiębiorstw, 30 proc. firm małych i 46 proc. średnich. I choć do wzrostu eksportu najbardziej przyczyniają się największe przedsiębiorstwa, odpowiedzialne za dwie trzecie zagranicznej sprzedaży polskich towarów, to najmniejsze firmy rozwijają tę działalność najszybciej.
– Jako bank obserwujemy, że na eksport stawia coraz więcej firm młodych, w tym startupów. I choć duże znaczenie ma branża, to ekspansji zagranicznej nie postrzega się już jako bariery, ale jako wyzwanie i szansę na rozwój – mówi Magdalena Janicka, menedżer ds. bankowości zagranicznej w departamencie rozwoju klientów MŚP Banku Zachodniego WBK.
Nie oznacza to, że firmy podchodzą do ekspansji bez obaw. Według badań BZ WBK te najczęściej wymieniane to ryzyko trafienia na nieuczciwego kontrahenta, nieprzewidywana zmiana kursu walutowego lub utrata płynności finansowej. Problemy wskazywane przez firmy różnią się zarówno w przypadku branży, docelowego rynku, jak i części Polski, w której przeprowadzano badania. Przy granicy z Czechami lub Niemcami, gdzie handel zagraniczny jest rozwijany od lat, obawy są te same jak na rynku krajowym – chodzi o niewypłacalność partnera biznesowego lub brak środków na sfinansowanie działalności. Gdy w grę wchodzą rynki zupełnie nowe, w dodatku słabo rozpoznane, za największe zagrożenie uważa się m.in. ryzyko gospodarcze i polityczne lub nagłe zmiany kursowe. To typowe obawy w przypadku wymiany międzynarodowej.
Wielu przedsiębiorców nie zdaje sobie jednak sprawy, że większość zagrożeń da się ograniczyć lub nawet wyeliminować. Przykładowo płatności od partnerów zagranicznych można zabezpieczać wykorzystaniem gwarancji zapłaty. Polega ona na zobowiązaniu się banku importera do zapłaty eksporterowi określonej w gwarancji kwoty, jeśli importer nie wywiąże się z zapłaty. Kolejnym zabezpieczeniem jest akredytywa, będąca też formą płatności. Płaci nie odbiorca towaru, lecz bank. Korzyścią z jej stosowania jest nie tylko zapewnienie eksporterowi płatności od importera w określonym terminie, ale także możliwość uzyskania finansowania w formie dyskonta czy wyższej ceny poprzez zaproponowanie odroczonej płatności bez ryzyka nieotrzymania zapłaty. Pożytecznym narzędziem jest także faktoring. Z jednej strony minimalizuje ryzyko w wymianie handlowej, z drugiej – zapewnia płynność, uwalniając gotówkę zamrożoną w fakturach wystawionych za zrealizowane dostawy. Mechanizm faktoringu jest następujący: eksporter sprzedaje bankowi swoją wierzytelność wobec zagranicznego kontrahenta, natomiast bank bierze na siebie ryzyko braku spłaty. Takie rozwiązanie jest tym wygodniejsze, że eksporter może otrzymać finansowanie w każdej walucie na podstawie faktur za dostarczone towary lub usługi.
BZ WBK, oprócz instrumentów ograniczających ryzyko, oferuje także wsparcie pozaproduktowe. Poprzez portal SantanderTrade.com można zdobyć informacje o atrakcyjności biznesowej krajów, warunkach handlu na poszczególnych rynkach, walutach, usługach bankowych oraz potencjalnych partnerach. W rozpoczęciu działalności na nowym rynku może pomóc także Santander Trade Network – międzynarodowa platforma umożliwiająca znalezienie w wybranych krajach sprawdzonych kontrahentów oraz korzystanie z ich usług na preferencyjnych warunkach. Dla sektora MŚP kierowane są Firmowe Ewolucje, oferujące firmom pomoc z zakresu księgowości, prawa, marketingu, wsparcia sprzedaży oraz monitorowania płatności. To program, który także prowadzi eksportera dalej, zapewniając mu usługi i rozwiązania kluczowe już na etapie operacyjnej realizacji ekspansji.
