Reklama

Początki balsamowania zwłok

Starożytni Egipcjanie balsamowali zmarłych wcześniej, niż dotychczas przyjmowali naukowcy - pisze Krzysztof Kowalski.

Publikacja: 19.08.2014 08:38

Piramidy w Egipcie. Fot. ninahale

Piramidy w Egipcie. Fot. ninahale

Foto: Flickr

Wprawdzie najstarsze znane egipskie mumie, jeszcze z epoki przedfaraońskiej, mają  ponad 6000 lat, ale powstały w wyniku naturalnego procesu wysychania zwłok w gorącym i suchym klimacie.

Z dotychczas zgromadzonych źródeł wynika, że początki skomplikowanego balsamowania zwłok za pomocą substancji chemicznych, między innymi sody i żywic, miały miejsce dopiero około 4200 lat temu. Natomiast metoda ta rzeczywiście rozpowszechniła się w okresie Średniego Państwa, około 3500 lat temu. Jednak najwięcej mumii przypada na okres Nowego Państwa, po roku 1000 p.n.e.

Scenariusz ten zburzyli wspólnie: archeolog dr Jana Jones z Uniwersytetu w Sydney oraz chemik dr Stephen Buckley z brytyjskiego Uniwersytetu w York. Kilkanaście lat temu dr Jones badała mumie z cmentarzyska w Hierakonpolis – mają one 5600–5400 lat. Zauważyła wtedy na bandażach spowijających ciała substancję przypominającą żywicę. Mumie pochodziły z dużo starszych badań, jeszcze przedwojennych, stan zachowania tajemniczej substancji był na tyle zły, że nie udało się przeprowadzić analizy chemicznej.

Jednak próby te nie były bezowocne, australijska archeolog nawiązała wtedy współpracę z brytyjskim chemikiem. Razem sięgnęli po egipskie mumie sprzed 6000–5500 lat z cmentarzyska w Mostagedda, przywiezione do Wielkiej Brytanii w latach ?30. XX wieku. Trafiły wtedy do muzeum w Bolton.

Zastosowane najnowocześniejsze metody analizy pozwoliły odkryć różne substancje na bandażach i ciałach tych mumii. Tym razem ustalono w sposób niebudzący wątpliwości, że substancje te zostały użyte do balsamowania zwłok. Wśród nich była żywica sosnowa, substancje ropopochodne, między innymi naturalny asfalt, wydzielina drzew akacjowych (tzw. guma arabska), oleje roślinne i substancje aromatyczne.

Reklama
Reklama

– Właściwości antybakteryjne niektórych substancji, a także umiejscowienie ich tam, gdzie znajdowała się tkanka miękka, skłaniają nas do wniosku, że mamy do czynienia z najstarszymi znanymi śladami eksperymentowania z technikami balsamowania – podkreśla dr Stephen Buckley.

Krzysztof Kowalski

Archeologia
Największa znana konstrukcja cywilizacji Majów. Naukowcy dokonali przełomowego odkrycia
Archeologia
„Niesamowity poziom wyrafinowania”. Nowe odkrycie zmienia pogląd na historię ludzkości
Archeologia
„Nowy obraz przeszłości”. AI pomogła odkryć zagadkę zmian w dawnej Europie
Archeologia
Nowe ustalenia na temat ewolucji człowieka. Naukowcy porównali czaszki małp człekokształtnych
Materiał Promocyjny
Startupy poszukiwane — dołącz do Platform startowych w Polsce Wschodniej i zyskaj nowe możliwości!
Archeologia
Przełomowe odkrycie zmienia spojrzenie na przodków człowieka. Co ujawniło nowe badanie?
Materiał Promocyjny
Nowa era budownictwa: roboty w służbie ludzi i środowiska
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama