Wójt obciążył gminę oraz Jana S., właściciela nieruchomościami, kosztami postępowania rozgraniczeniowego nieruchomości. Mieli zapłacić po 2 tys. zł. Na to postanowienie Jan S. złożył zażalenie do samorządowego kolegium odwoławczego. Jego zdaniem było to niezasadne. Postępowanie zostało bowiem rozpoczęte na wniosek gminy i tylko w jej interesie, to ona więc powinna pokryć jego koszty w całości.
SKO stwierdziło, że zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie, i utrzymało w mocy postanowienie wójta. W jego ocenie w sprawie ma zastosowanie art. 152 kodeksu cywilnego. Stanowi on, że koszty rozgraniczenia właściciele nieruchomości ponoszą po połowie. Ponadto właściciele gruntów sąsiadujących mają obowiązek współdziałania przy rozgraniczeniu gruntów oraz przy utrzymywaniu stałych znaków granicznych.
Jan S. wystąpił ze skargą do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie. Według niego SKO nie zwróciło uwagi na sygnalizowane w zażaleniu argumenty dotyczące braku zasadności prowadzenia postępowania rozgraniczeniowego. Zasadniczą kwestią w sprawie jest ustalenie wnioskodawcy inicjującego postępowanie rozgraniczeniowe, a więc czy doszło do niego na wniosek strony, czy też nastąpiło to z urzędu. Strony nie powinny bowiem ponosić kosztów postępowania administracyjnego dotyczącego rozgraniczenia, jeśli zostało ono wszczęte z urzędu.
WSA doszedł do wniosku, że zarzuty skargi nie są zasadne. Według sądu przedmiotem zaskarżonego postanowienia było ustalenie kosztów postępowania administracyjnego. Zgodnie z art. 262 § 1 kodeksu postępowania administracyjnego stronę obciążają te koszty postępowania, które: wynikły z winy strony, zostały poniesione w interesie lub na żądanie strony, a nie wynikają z ustawowego obowiązku organów prowadzących postępowanie. Zgodnie z art. 264 § 1 k.p.a. jednocześnie z wydaniem decyzji organ administracji publicznej ustali w drodze postanowienia wysokość kosztów postępowania, osoby zobowiązane do ich poniesienia oraz termin i sposób ich uiszczenia.
WSA powołał się na uchwałę siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 11 grudnia 2006 r. (sygn. I OPS 5/06). Zgodnie z nią „organ administracji publicznej, orzekając o kosztach postępowania rozgraniczeniowego, na podstawie art. 262 § 1 pkt 2 k.p.a., może obciążyć kosztami rozgraniczenia nieruchomości strony będące właścicielami sąsiadujących nieruchomości (art. 152 kodeksu cywilnego), a nie tylko stronę, która żądała wszczęcia postępowania".
W uzasadnieniu tej uchwały NSA wskazał, że „w postępowaniu administracyjnym ma również zastosowanie wynikająca z art. 152 k.c. norma materialnoprawna stanowiąca, że właściciele nieruchomości koszty rozgraniczenia ponoszą po połowie". A wynika ona z zasady, że właściciele gruntów sąsiadujących mają obowiązek współdziałania przy rozgraniczeniu gruntów oraz przy utrzymywaniu stałych znaków granicznych.
W orzecznictwie sądowym powszechnie przyjmuje się, że kryterium interesu prawnego musi dotyczyć interesu prawnego jednostki, który musi być własny, indywidualny i oparty na konkretnym przepisie prawa powszechnie obowiązującego.
Sąd zatem uznał, że branie udziału w postępowaniu administracyjnym w charakterze strony jest równoznaczne ze stwierdzeniem, że postępowanie to toczy się w interesie każdej ze stron postępowania. Interes prawny jest bowiem kategorią obiektywną. Twierdzenie, że posiada go jedynie strona, która żąda wszczęcia postępowania, bo postępowanie toczy się w jej interesie, gdyż to ona domaga się konkretyzacji swojego interesu prawnego w sprawie, pozostawałoby w sprzeczności z pojęciem „legitymacja strony" w postępowaniu administracyjnym.
W przypadku postępowania rozgraniczeniowego wszczętego na wniosek właściciela jednej nieruchomości właściciel sąsiedniej może stać na stanowisku, że przeprowadzenie postępowania rozgraniczeniowego nie leży w jego interesie, gdyż nie kwestionuje on przebiegu granic, a co za tym idzie, nie powinien ponosić kosztów rozgraniczenia, które w jego ocenie zostało wszczęte pochopnie. Jednak ustalenie granic sąsiadujących nieruchomości leży w interesie prawnym wszystkich właścicieli, gdyż granice gruntów sąsiadujących stały się sporne.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 18 sierpnia 2015 r. (sygn. akt III SA/Kr 2148/14)
