Sytuację na krajowym rynku węgla energetycznego obrazują dwa indeksy, bazujące na danych miesięcznych ex-post i wyrażające cenę zbytu węgla kamiennego w jakości dostosowanej do potrzeb odbiorców. Indeks PSCMI1 (z ang. Polish Steam Coal Market Index) wyraża ceny węgla dla tzw. energetyki zawodowej i przemysłowej, indeks PSCMI2 - dla ciepłowni przemysłowych i komunalnych. Wyrażona w indeksach wartość to cena węgla netto "na wagonie" w punkcie załadunku - bez uwzględnienia podatku akcyzowego, kosztów ubezpieczenia oraz kosztów dostawy.

Jak wynika z danych katowickiego oddziału Agencji Rozwoju Przemysłu, który monitoruje sytuację w polskim sektorze węglowym, w marcu indeks cenowy dla węgla kierowanego do energetyki wyniósł 200,20 zł za tonę, a w przypadku węgla dla ciepłownictwa 233,60 zł za tonę. To wartości najwyższe od początku 2016 r.

Według ekspertów ARP, marcowe indeksy potwierdzają, że sytuacja na krajowym rynku węgla energetycznego poprawia się już kolejny miesiąc z rzędu. Indeks PSCMI1 był w marcu o 0,8 proc. wyższy niż w lutym, a indeks PSCMI2 wzrósł z miesiąca na miesiąc o 2,7 proc.

"Pierwszy kwartał tego roku zakończył się bardzo dobrymi notowaniami polskich indeksów, zarówno co do wartości średniomiesięcznych, jak i wartości kwartalnej" - podała w czwartek ARP.

Średnia cena węgla za pierwszy kwartał br. wyniosła 199,05 zł za tonę dla energetyki (PSCMI1) oraz 227,47 zł za tonę dla ciepłownictwa (PSCMI2), co oznacza wzrost odpowiednio o 1,3 proc. i 9,6 proc. w stosunku do pierwszego kwartału 2016 r. oraz wzrost o 4,9 proc. i 9,4 proc. w odniesieniu do ostatniego kwartału minionego roku.

Analiza indeksów w ciągu ostatnich miesięcy wskazuje, że ceny węgla energetycznego systematycznie wzrastają, nadal daleko jednak do rekordowego poziomu z pierwszych miesięcy 2012 roku, kiedy indeks obrazujący ceny węgla dla energetyki wynosił maksymalnie 283,61 zł, a dla ciepłownictwa 357,65 zł.

Inny, obok cen za tonę węgla, miernikiem sytuacji na rynku węgla energetycznego jest wartość, jaką energetyka i ciepłownictwo płacą za gigadżul energii uzyskanej z zakupionego węgla. W marcu 2017 r. było to 8,88 zł za gigadżul w przypadku węgla dla energetyki oraz 9,81 zł za gigadżul dla ciepłownictwa.

O ile dla węgla do produkcji ciepła oznacza to zauważalny wzrost w ostatnich miesiącach (np. w czerwcu ubiegłego roku było to jedynie 8,07 zł za gigadżul), o tyle w przypadku węgla dla energetyki można mówić o stagnacji w ciągu minionego roku - od stycznia 2016 r. wskaźnik stale jest na poziomie ok. 8,5-8,9 zł za gigadżul (w styczniu 8,92 zł, w lutym 8,93 zł). Oznacza to, że realne ceny węgla dla energetyki, wyrażone jego wartością energetyczną, pozostają na poziomie zbliżonym do tego sprzed roku.

Tworzone przez ARP i TGE indeksy rynku węgla energetycznego są także narzędziem umożliwiającym porównanie faktycznych cen węgla energetycznego w Polsce z międzynarodowymi cenami notowanymi w zachodnioeuropejskich portach ARA. W końcu marca za tonę węgla energetycznego o określonych parametrach kaloryczności płacono tam ponad 70 USD. W przeliczeniu na dolary w marcu polskie indeksy były w granicach 50-60 USD za tonę węgla - bez kosztów transportu, podatków i innych obciążeń.

Polskie Indeksy Rynku Węgla Energetycznego to grupa wskaźników cen wzorcowego węgla energetycznego produkowanego przez krajowych producentów i sprzedawanego na krajowym rynku energetycznym oraz krajowym rynku ciepła. Wyznaczane są co miesiąc na podstawie danych przetwarzanych przez Agencję Rozwoju Przemysłu, przy współpracy Towarowej Giełdy Energii - obie instytucje wraz z Instytutem Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk w Krakowie są współwłaścicielami metodologii obliczania indeksów.

W marcu 2017 r., kiedy krajowe ceny węgla energetycznego były najwyższe od ponad roku, produkcja węgla kamiennego w Polsce wyniosła - według danych katowickiego oddziału ARP - ok. 6 mln ton, wobec rekordowo niskiego wydobycia w lutym, kiedy kopalnie wyprodukowały niespełna 5 mln 175 tys. ton węgla kamiennego.