Będą zmiany w uwłaszczeniu gruntu pod blokami i domami jednorodzinnymi. Mają one wyeliminować największe problemy związane z przekształceniem prawo użytkowania wieczystego.

Z czwartku na piątek Sejm zakończył prace nad przepisami w tej sprawie. Nie wyeliminował jednak wszystkich wątpliwości. Rozczarowane są również duże miasta, które apelowały o przesunięcie o co najmniej rok obowiązku wydania zaświadczeń potwierdzających przekształcenie. Parlament na to się jednak nie zdecydował.

Czytaj też: Przekształcenie użytkowania wieczystego we własność: brak zaświadczenia nie zablokuje już obrotu lokalami

Nowa definicja

To już trzecia nowelizacja ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (dalej: ustawa przekształceniowa). Parlament zdecydował się ją wprowadzić przy okazji nowelizacji ustawy o Krajowym Zasobie Nieruchomości.

– Zmieniamy przepisy, żeby wszyscy, którzy są właścicielami domów i mieszkań, otrzymali zaświadczenia potwierdzające przekształcenie. Likwidujemy wszystkie bariery, które związane były z wydawaniem tych dokumentów. Chcemy, aby wydawane były szybko i sprawnie – mówił w Sejmie po przyjęciu nowelizacji Artur Soboń, wiceminister inwestycji i rozwoju.

Nowe przepisy przewidują, że przekształcenia obejmują nie tylko grunty zabudowane budynkami wielorodzinnymi, ale również grunty, na których znajdują się inne budynki, budynki gospodarcze, garaże, obiekty budowlane lub urządzenia budowlane, jeśli łączna powierzchnia użytkowa tych budynków nie przekracza 30 proc. powierzchni użytkowej wszystkich budynków położonych na tych gruntach.

Obecnie ustawa przekształceniowa przewiduje uwłaszczenie tylko gruntu pod budynkiem oraz infrastrukturą mieszkaniową znajdującą się na tej samej nieruchomości. Za taką infrastrukturę nie uznaje się wolnostojącego budynku usługowego czy sklepu.

Kto to sprawdzi

– Zmiana odblokuje przekształcenia tam, gdzie stanęły one z powodu sąsiedztwa kiosku czy sklepu. Ale przysporzy nowych problemów – uważa Piotr Pałka, radca prawny z Kancelarii Prawnej Derc Pałka.

To prawda przyznaje Ronald Dudziuk z Urzędu Miasta w Gdańsku.

– Po zmianie definicji nowe tereny zostaną objęte przekształceniem. W wielu miejscach wykonaną już pracę będziemy musieli zaczynać od nowa. Co wydłuży proces wydawania zaświadczeń potwierdzających przekształcenie. Pojawi się nowy problem. Kto będzie weryfikował, czy został spełniony warunek 30 proc. powierzchni użytkowej i na podstawie czego? – zastanawia się Ronald Dudziuk.

– Nowe przepisy nakładają na samorządy kolejne obowiązki, ale mimo naszych apeli nie przesuwają w czasie wydania zaświadczeń potwierdzających przekształcenie. Wciąż mamy wystawić je do końca tego roku, ale w dużych miastach przecież nie jest to realne – dodaje Ronald Dudziuk.

Ale widzi on także zalety projektu.

Cudzoziemcy bez zgód

– Z ustawy przekształceniowej wprost będzie w końcu wynikać, że przekształcenie prawa użytkowania gruntu pod blokami nie stanowi nabycia nieruchomości w rozumieniu art. 1 ust. 4 ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. Dzięki temu nie trzeba będzie żądać od niektórych cudzoziemców zgód ministra spraw wewnętrznych – dodaje Dudziuk.

Łatwiejszy obrót

Niektórzy notariusze oraz wydziały wieczystoksięgowe sądów powszechnych wymagają, by dostarczyć im zaświadczenie potwierdzające przekształcenie. Nowela przewiduje, że zaświadczenie nie będzie potrzebne przy sprzedaży mieszkania na rynku wtórnym.

Notariusz będzie przesyłał wypis aktu notarialnego do właściwego organu, a ten wyda zaświadczenie, ale już nie sprzedającemu, tylko nabywcy lokalu wskazanemu w akcie notarialnym, a następnie prześle je na adres wskazany w umowie.

Nowelizacja rozstrzyga również, że urząd naliczy opłatę przekształceniową z uwzględnieniem bonifikaty.

– Dziś występuje pogląd, że osoba, która skorzystała z przekształcenia, musi wnieść opłatę, następnie urząd naliczy jej bonifikatę. Później różnicę odda. Rozwiązanie z noweli jest więc korzystne dla osób, które się uwłaszczyły – twierdzi mec. Pałka.

Projekt przyznaje 99 proc. bonifikaty przy przekształceniu niepełnosprawnym, inwalidom, kombatantom i dużym rodzinom, które mają Kartę Dużej Rodziny. Dla nich przekształcenie będzie niemal za darmo.

2,5 mln użytkowników wieczystych uwłaszczyło się na gruntach pod blokami

62 tys. ha objęło przekształcenie, najwięcej ziemi należało do samorządów