W poradniku wakacyjnym przygotowanym przez UTK można znaleźć najważniejsze informacje dotyczące planowania podróży pociągiem. Pasażer dowie się, jak zaoszczędzić czas przed wyjazdem, załatwiając formalności on-line, oraz pozna różne możliwości zakupu biletów kolejowych.

Czytaj także: Jak chronić dane osobowe w wypożyczalniach, hotelach i odpowiadając na oferty w internecie - poradnik UODO

Poradnik podpowiada, jak należy czytać rozkłady jazdy oraz na jakie zniżki i promocje można liczyć. Podróżni znajdą w nim również informacje na temat podróży z dziećmi. Dowiedzą się także, jak zaplanować przejazd pociągiem ze zwierzętami i jakie zasady obowiązują podczas przewozu bagażu i rowerów.

Ponadto w poradniku znalazły się najważniejsze informacje na temat praw pasażerów, dotyczące m.in. skarg i reklamacji czy uprawnień osób z niepełnosprawnością.

Czytaj także: Mintaj zamiast dorsza, stary tłuszcz i brudne lodówki - UOKiK podpowiada, jak reklamować żywność na wakacjach

Bilety, promocje, zniżki

Bilety można nabyć:

• w kasie biletowej,

• u konduktora (poza pociągami kat. EIP),

• w aplikacji mobilnej,

• na stronie internetowej,

• w automacie biletowym na stacjach, przystankach lub w niektórych pociągach.

Rodzaje kanałów dystrybucji biletów poszczególnych przewoźników są zróżnicowane.

Bilet wystawiany jest na konkretną datę, trasę i danego przewoźnika. Bilet jednorazowy PKP Intercity ważny jest wyłącznie na dany kurs i zawiera rezerwację konkretnego miejsca do siedzenia, o ile takie miejsca są jeszcze dostępne.

Pamietaj!

Prawie w każdej kasie możesz kupić większość biletów – niezależnie od tego, który przewoźnik ją prowadzi. Na przykład w kasach Przewozów Regionalnych bez problemu kupisz bilet na pociągi PKP Intercity i pociągi niemal wszystkich przewoźników regionalnych.

Sezonowe pociągi cieszą się dużym zainteresowaniem, dlatego kup bilet z wyprzedzeniem. Bilet na połączenie krajowe można kupić z wyprzedzeniem 30-dniowym, a na połączenia międzynarodowe – z 60-dniowym.

Chcesz kupić bilet w pociągu? Zwróć się do konduktora niezwłocznie po wejściu do pociągu (nie dotyczy to pociągu kat. Express InterCity). Konduktor naliczy dodatkową opłatę za wydanie biletu, chyba że:

• jesteś osobą z niepełnosprawnością lub o ograniczonej sprawności ruchowej;

• rozpoczynasz podróż ze stacji, na której nie ma kasy biletowej lub jest ona nieczynna;

• posiadasz bilet z adnotacją typu „Dalej w pociągu..." lub „Zmiana przewoźnika" (dotyczy przesiadek).

Uwaga!

Od podróżnych, którzy chcą kupić bilet u konduktora, większość przewoźników regionalnych wymaga wejścia do pociągu pierwszymi drzwiami i niezwłocznego zgłoszenia się do obsługi. W pociągach kat. EIP (Pendolino) PKP Intercity nie kupisz biletu u konduktora.

Jeśli kupiłeś bilet przez internet, wystarczy, że podczas kontroli pokażesz go na ekranie smartfonu czy tabletu. Jeżeli jednak podróżujesz za granicę bądź w wagonie sypialnym lub z miejscami do leżenia, dodatkowo musisz go wydrukować.

Ulgi ustawowe w komunikacji krajowej są refundowane przez budżet państwa. Sprawdź, czy w danym pociągu masz prawo do ulgowych przejazdów. Jeśli tak, koniecznie przed podróżą sprawdź, czy posiadasz dokument poświadczający uprawnienia.

Ulgi handlowe są określane indywidualnie przez przewoźników. Są przyznawane wybranym grupom pasażerów w ramach własnej polityki taryfowej lub jako ulgi przysługujące podróżnym posiadającym wykupione uprawnienia.

Przykład: bilety rodzinne lub oferowane przez niektóre spółki przewozowe zniżki dla osób do 26 roku życia, które nie są uczniami lub studentami, albo dla seniorów powyżej 60 lat na podstawie dokumentu tożsamości określającego wiek.

W Polsce działa 14 przewoźników pasażerskich oferujących różne rodzaje połączeń i różne kategorie pociągów.

Zadzwoń pod numer infolinii lub odwiedź stronę internetową danego przewoźnika i sprawdź:

• promocje i przysługujące zniżki,

• warunki zwrotu biletu (oferty promocyjne i specjalne mogą przewidywać szczególne warunki zwrotu i wymiany),

• warunki przewozu bagażu oraz roweru,

• możliwości podróżowania ze zwierzętami.

Nie istnieją ogólne i wspólne reguły dla wszystkich przewoźników, jednak podstawę dla nich stanowią przepisy ustawowe, np. prawa przewozowego.

Osoby z niepełnosprawnością

Osoby z niepełnosprawnością oraz o ograniczonej możliwości poruszania się mają prawo do zakupu biletu w pociągu podczas kontroli bez dodatkowych opłat (nie dotyczy to pociągów kat. EIP, czyli Pendolino).

Jeśli jesteś osobą z niepełnosprawnością lub osobą o ograniczonej możliwości poruszania się, masz prawo do otrzymania pomocy podczas podróży.

Zgłoś przewoźnikowi taką potrzebę minimum 48 godzin przed podróżą. Zgłoszenie o potrzebie uzyskania pomocy powinno zawierać przynajmniej:

• imię i nazwisko oraz telefon kontaktowy,

• datę i godzinę podróży oraz stację wyjazdu i przyjazdu,

• rodzaj niepełnosprawności.

Można dodać również informację o tym, czy podróż będzie odbywała się z osobą towarzyszącą/opiekunem, psem przewodnikiem/asystującym oraz inne przydatne informacje.

W większości pociągów jest przynajmniej kilka miejsc oznakowanych specjalnymi piktogramami (miejsca dla osób o ograniczonej możliwości poruszania się).

Pierwszeństwo w zajmowaniu takich miejsc mają m.in. kobiety w ciąży i osoby z niepełnosprawnością. Pozostali podróżni mogą zajmować je do czasu zgłoszenia się tych osób. Wówczas muszą ustąpić im miejsca. W razie problemów w wyegzekwowaniu tego uprawnienia poproś o pomoc konduktora lub kierownika pociągu.

Jeśli jesteś niezadowolony z obsługi podczas podróży, masz prawo do złożenia skargi lub reklamacji bezpośrednio do przewoźnika, z którego usług skorzystałeś. Jeżeli sposób jej rozpatrzenia przez przewoźnika nie jest satysfakcjonujący, możesz skontaktować się z UTK.

Podróż z dziećmi

W pociągach złożonych z tradycyjnych wagonów z przedziałami obsługiwanych przez PKP Intercity (kat. IC, TLK, EIC) i Przewozy Regionalne (wybrane połączenia REGIO) powinien znajdować się przedział przeznaczony dla opiekuna z dzieckiem do lat 4. Pociągi kat. EIP (Pendolino) są bezprzedziałowe, z wyjątkiem trzech przedziałów znajdujących się w klasie 2 przeznaczonych dla opiekuna z dzieckiem.

Jeśli chcesz jechać pociągiem z rezerwacją miejsc (kat. EIP, EIC, IC, TLK), podczas zakupu biletu poproś o miejsce w przedziale przeznaczonym dla opiekuna z małym dzieckiem – system dokona rezerwacji w tym przedziale. W pociągach bez rezerwacji miejsc wybierz odpowiednio oznaczony przedział. Jeśli przedział jest zamknięty, zgłoś się do konduktora.

Pamiętaj!

Przed podróżą sprawdź, czy posiadasz dokumenty poświadczające wiek dziecka (np. paszport, akt urodzenia, książeczkę zdrowia).

Przewóz wózka dziecięcego odbywa się na zasadach określonych przez przewoźników. Zazwyczaj przewóz wózka dziecięcego jest bezpłatny. Przed podróżą sprawdź jednak zasady obowiązujące u danego przewoźnika.

Prawa osób podróżujących z dziećmi oraz kobiet w ciąży:

• prawo do miejsc siedzących (miejsca siedzące dla dziecka do lat 4 i opiekuna w przedziale oznakowanym piktogramem lub tabliczką),

• prawo pobrania biletu dla dzieci do lat 4 z ulgą 100%,

• prawo do przewozu wózków dziecięcych (często odpłatnie).

Dzieci podróżujące pociągiem UTK zachęca do odwiedzenia www.kolejoweabc.pl.

Na stronie www Kampanii Kolejowe ABC:

• spotkasz bohatera kampanii, nosorożca Rogatka;

• wybierzesz się na wirtualna wycieczkę po Peronowie;

• pobierzesz grę edukacyjną na smartfona i tablet;

• znajdziesz aktualne informacje na temat akcji edukacyjnej.

„Kampania Kolejowe ABC" uczy dzieci bezpieczeństwa w pobliżu torów, na stacjach i w pociągu. Akcja Urzędu Transportu Kolejowego jest współfinansowana ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020

Podróż ze zwierzętami

Zanim zabierzesz do pociągu ze sobą psa, kota lub inne zwierzę, sprawdź zasady przewozu zwierząt u danego przewoźnika. Przykładowo przewóz psa w pociągach PKP Intercity jest bezpłatny tylko wtedy, gdy wieziesz go w transporterze. Ograniczenia w tym zakresie mogą dotyczyć przejazdów zastępczą komunikacją autobusową (ZKA)

Jeśli chcesz podróżować z psem w wagonie sypialnym lub z miejscami do leżenia, musisz wykupić wszystkie miejsca w przedziale.

Pamiętaj!

Podróżując z psem lub innym zwierzęciem musisz mieć aktualne świadectwo szczepień przeciwko wściekliźnie. Pies musi być trzymany na smyczy i mieć nałożony kaganiec. Nie dotyczy to psów przewodników i psów asystujących. Małe psy i inne małe zwierzęta powinny być umieszczone w odpowiednich pojemnikach (klatkach, pudłach, koszach, itp.).

Na podróż z psem lub innym zwierzęciem koniecznie zabierz ze sobą wodę i miskę.

Uwaga!

Jeśli współpasażerowie nie zgodzą się na podróż z psem, zgłoś się do drużyny konduktorskiej z prośbą o wskazanie innego miejsca w pociągu. Jeśli nie będzie takich miejsc, będziesz musiał opuścić pociąg na najbliższej stacji. Jednak będziesz mógł ubiegać się o zwrot należności za częściowo niewykorzystany bilet na przejazd.

Przewóz bagażu i rowerów

Masz prawo zabrać ze sobą bagaż podręczny. W przypadku większego bagażu niektórzy przewoźnicy pobierają opłaty za jego przewóz. Wysokość opłat jest zwykle niezależna od długości trasy. Przed rozpoczęciem podróży sprawdź, co można przewieźć w pociągu, co przewieziesz bezpłatnie, a za co będziesz musiał zapłacić.

Nie możesz przewieźć:

• rzeczy niebezpiecznych lub mogących zrobić krzywdę osobom lub mieniu,

• rzeczy zabronionych przez przewoźnika w regulaminie przewozu.

Pamiętaj!

• Za rzeczy, które przewozisz pod własnym nadzorem, przewoźnik kolejowy ponosi odpowiedzialność tylko wtedy, gdy szkoda powstała z jego winy.

• Za utratę lub uszkodzenie rzeczy umieszczonych w miejscu wyznaczonym przez przewoźnika (innym niż nad i pod siedzeniem) odpowiedzialność ponosi przewoźnik.

• Jeżeli nie dopilnowałeś bagażu umieszczonego nad lub pod siedzeniem, a doszło do jego kradzieży, nie otrzymasz odszkodowania.

• Gdy podróżujesz w wagonie sypialnym lub z miejscem do leżenia masz prawo do odszkodowania za utratę rzeczy wnoszonych do przedziałów, w tym bagażu. Nie dotyczy to pieniędzy, papierów wartościowych lub innych cennych przedmiotów.

Sprawdź wysokość opłaty za przewóz rowerów na stronie przewoźnika. POLREGIO (Przewozy Regionalne) i SKM w Trójmieście oferują bilety z gwarancją miejsca dla roweru. Bezpłatnie przewieziesz rower w pociągach Kolei Mazowieckich, SKM w Warszawie, Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej (jeden rower przewożony przez jednego podróżnego).

Planując podróż z rowerem zapoznaj się z wysokością opłat za przewóz rowerów i aktualnymi promocjami przewoźników.

Pamiętaj, że nie przewieziesz roweru w wagonach gastronomicznych, sypialnych lub z miejscami do leżenia.

Skargi i reklamacje

Jeżeli nie jesteś zadowolony z podróży, masz prawo do złożenia skargi lub reklamacji.

Skarga nie wiąże się z roszczeniem finansowym. Może dotyczyć np. zastrzeżeń do personelu spółek kolejowych, stanu dworców lub taboru itd.

Reklamację możesz złożyć, jeśli poniosłeś straty finansowe i chcesz odzyskać pieniądze. Należy ją kierować do przewoźnika, z którego usług korzystałeś. Do reklamacji załącz oryginał, kserokopię biletu, jego skan lub zdjęcie. W przypadku biletu elektronicznego możesz po prostu podać jego numer.

Jeśli nie zgadzasz się z decyzją reklamacyjną spółki, możesz zwrócić się do Rzecznika Praw Pasażera Kolei. Rzecznik zaproponuje rozwiązanie Tobie i przedsiębiorcy, z którym toczysz spór. Postępowanie jest bezpłatne i trwa nie dłużej niż 90 dni. W szczególnie skomplikowanych przypadkach może zostać przedłużone. Ty i przedsiębiorca, w terminie 7 dni od dnia przedstawienia propozycji rozwiązania sporu, jesteście zobowiązani do podjęcia decyzji dotyczącej wyrażenia zgody na przedstawioną propozycję.

Przewoźnik ma 30 dni na przygotowanie odpowiedzi.