Od 1 stycznia 2016 r. wejdą w życie nowe przepisy w zakresie proporcji odliczania podatku przez podatników prowadzących działalność mieszaną. Największe wyzwania czekają gminy, które będą musiały wypracować nowe zasady odliczania VAT tam, gdzie będzie to miało związek zarówno z działalnością gospodarczą, jak i taką, która takiego charakteru nie ma.

Po co te zmiany

- Niektórzy podatnicy VAT dokonują zakupów, które są wykorzystywane nie tylko w związku z prowadzoną przez nich działalnością gospodarczą, ale również do innych celów. Są to głównie gminy, w przypadku których mieszają się dwie sfery aktywności – działalność gospodarcza oraz działalność organu władzy publicznej. Nowe przepisy mają na celu prawne uregulowanie metod ustalania zakresu prawa do odliczenia w tego typu przypadkach – wyjaśnia Dawid Milczarek, menedżer w kancelarii Martini & Wspólnicy.

Dotychczasowe przepisy przewidują jedynie ograniczenia w odliczaniu VAT przez konieczność wyliczania proporcji w przypadku zakupów, które są związane z działalnością opodatkowaną oraz zwolnioną z VAT.

Od nowego roku prewspółczynnik odliczenia trzeba będzie ustalić także przy działalności mieszanej. Przepisy wykonawcze, które miały pomóc podatnikom, już budzą wątpliwości ekspertów.

– Pod koniec września Ministerstwo Finansów ujawniło propozycję przepisów wykonawczych dotyczących sposobów obliczania prestruktury. Projekt rozporządzenia z 23 września 2015 r., jest istotny i potrzebny. Pewne proponowane w nim rozwiązania budzą już jednak wątpliwości – mówi Adam Bartosiewicz, radca prawny, doradca podatkowy, wspólnik w kancelarii EOL.

Problemy i wyzwania

Dotyczą one zwłaszcza tego, czy zgodne z ustawą jest liczenie odrębnych prestruktur dla poszczególnych jednostek budżetowych. Bo choć zdaniem Adama Bartosiewicza jest to rozwiązanie co do zasady słuszne, nie jest jasne, czy jest ono dopuszczalne z punktu widzenia ustawy o VAT. O tym, że 2016 rok może być dla samorządów okresem szczególnych trudności w rozliczaniu VAT, przekonany jest także Paweł Satkiewicz, doradca podatkowy w DLA Piper.

Jego wątpliwości budzi zwłaszcza to, czy rozporządzenie MF określa proporcję w sposób najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez gminy działalności. Pozostaje też pytanie, jak fiskus podejdzie do gmin, które zdecydują się na własne sposoby wyliczenia współczynnika.

Opinia dla „Rz"

Andrzej Porawski, dyrektor Biura Związku Miast Polskich

Wolą ustawodawcy było, żeby sposoby wyliczania nowego prewspółczynnika odliczenia miały jedynie charakter przykładowy. Ostateczny sposób jego ustalenia pozostawiono więc woli podatnika. Będziemy namawiać gminy, żeby same poszukiwały takiego rozwiązania, które będzie dla nich optymalne. Mamy jednak obawy, że proponowane przez resort finansów w przepisach wykonawczych przykłady wyliczenia prewspółczynnika będą traktowane przez jego urzędników jako jedynie słuszne i wiążące. Boimy się, że nie będą oni honorowali wyborów gmin. Nasze stanowisko przedstawimy w opinii do projektu.