„Wojna niby skończona i co dalej?” – pytała Zofia Hertz w liście z 8 maja 1945 roku. Giedroyc urzędował w Londynie. A Polska była odległa i – nim przyszedł stamtąd pierwszy list do Hertzów jesienią – niewiele o niej wiedzieli. Niektórzy wracali. Zofia pisała: „...reakcją na wszystkie najnowsze wyjazdy do Lublina jest raczej słowo «Świnia» i dłużej się tego nie ko- mentuje”. Zygmunta, który wciąż stacjonował koło Ankony, przyjaciel z kraju namawiał w liście do powrotu. W lutym 1946 roku Hertz rozważał tę możliwość, pisząc do żony: „Nie wiem, czy to nie jest najmądrzejsze w mojej sytuacji. Gdzieś każą pracować, głównym celem będzie zjeść i przestanie człowiek myśleć o czymś innym...”. Ale Zofia sprzeciwiła się kategorycznie. Domyślała się, że ludzie Andersa nie mają czego szukać w Polsce, którą w posiadanie biorą komuniści. Nad połową Europy zapadała noc. Giedroyc był nastrojony katastroficznie. Pisał do Zofii: „Wchodzimy w jakiś nieprawdopodobny chaos. Kto wie, czy nie ma racji Wacek Zbyszewski, że to początek końca świata”. Nie doznał koszmaru okupacji w Polsce. Walczył jako żołnierz frontowy i dziennikarz, a nie jak tropiona zwierzyna podziemia. Walczył z hitleryzmem – nie z Niemcami – jak zapowiedziała „Polityka” w przededniu wojny. Jego perspektywa była inna niż Polaków w kraju, bo co innego wiedzieć o zbrodniach, a co innego doświadczyć terroru.