Taką możliwość oferuje im teraz, po raz pierwszy, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR), rozdzielające w okresie 2014-2020 większość dotacji z Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój (PO IR) na projekty badawczo-rozwojowe przedsiębiorstw, przede wszystkim małych i średnich (MŚP). Z uproszczonego dostępu do grantów mogą skorzystać MŚP, które chcą realizować swe przedsięwzięcia badawcze w piętnastu województwach (poza Mazowszem). To dotacje z PO IR, a konkretnie z poddziałania 1.1.1 „Badania przemysłowe i prace rozwojowe realizowane przez przedsiębiorstwa". Ten schemat pomocy jest zwany potocznie „szybką ścieżką" ze względu na krótki okres oczekiwania na wydanie decyzji o przyznaniu dofinansowania. Co do zasady, NCBR decyzje w przypadku MŚP wydaje do ok. 60 dni, a dla dużych firm do ok. 90 dni od dnia zamknięcia naboru.

Szybka ścieżka podzielona jest zasadniczo na dwie, a de facto na trzy części. Po pierwsze, dotacje trafiają do sektora MŚP. Po drugie, do firm dużych. Przy czym pula dla sektora MŚP jest dodatkowo rozbita na dwie części. Pierwsza dotyczy mikro, małych i średnich przedsiębiorstw ze wszystkich województw, a druga firm z sektora MŚP z tzw. regionów słabiej rozwiniętych, a więc wszystkich województw poza Mazowszem.

- Współfinansując projekty badawczo-rozwojowe polskich firm niejako ubezpieczamy ryzyko związane z ich realizacją. Jednocześnie, zwłaszcza w konkursach „szybkiej ścieżki", wprowadziliśmy kolejne udogodnienia na etapie składania i oceny wniosków. Tym samym zachęcamy przedsiębiorców i ułatwiamy im rozpoczęcie działalności innowacyjnej. Uruchamiamy programy dostosowane do potrzeb konkretnych grup firm – mówi prof. Maciej Chorowski, dyrektor NCBR.

Uproszczona oferta

- Obecnie prowadzimy nabór w konkursie adresowanym przede wszystkim do tych firm, które nie prowadziły jeszcze prac badawczo-rozwojowych. Szukamy dobrych projektów mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, które pozwolą się im rozwijać w oparciu o wyniki prac badawczo – rozwojowych – tłumaczy szef NCBR.

Chodzi właśnie o aktualny, trwający od 1 czerwca br. nabór w szybkiej ścieżce z budżetem 150 mln zł. Mikro, mali i średni przedsiębiorcy mogą ubiegać się o dofinansowanie projektów obejmujących realizację badań przemysłowych i prac rozwojowych albo prac rozwojowych nad rozwiązaniami technologicznymi i produktami, wspierającymi prowadzoną działalność gospodarczą oraz wzmacniającymi ich pozycję konkurencyjną. Innymi słowy, chodzi o opracowanie nowego lub znacząco ulepszonego produktu, usługi lub procesu.

Co ważne, konkurs dla MŚP realizujących projekty poza województwem mazowieckim (nie liczy się miejsce zarejestrowania spółki, ale lokalizacja przedsięwzięcia) prowadzony jest w oparciu o uproszczone zasady. Jego nowatorska formuła jest dopasowana do potrzeb firm. Formalności ograniczono do niezbędnego minimum. Nabory wniosków prowadzone są etapami, w cyklach miesięcznych, a okres wydania decyzji o dofinansowaniu to ok. 60 dni.

NCBR chce przyciągnąć do programu nowych wnioskodawców, czemu służy zmniejszenie wymaganych kosztów kwalifikowanych. Minimalna wartość projektu to 300 tys. zł (w regularnej „szybkiej ścieżce" to minimum 2 mln zł), a maksymalna - 1,5 mln zł. Poprawne formalnie wnioski składane online (system „pomaga" w ich wypełnianiu) są oceniane przez trzech niezależnych ekspertów zewnętrznych na zasadzie konsensusu. Nie ma więc tym razem tzw. oceny panelowej, podczas której przedsiębiorca stawał bezpośrednio przed ekspertami i niejako bronił swego projektu.

Nowość na skalę firmy

Jednocześnie, mając na uwadze, że grupą docelową będą przedsiębiorcy, którzy nie mają dużego doświadczenia w prowadzeniu działalności B+R, zmieniono wymogi dotyczące niektórych kryteriów wyboru projektów. Jak podkreśla Maciej Chorowski tym razem NCBR nie szuka projektów o niezwykle wysokiej skali innowacyjności.

- Nie muszą to być innowacje w skali kraju. Może to być opracowanie nowego, ale także znacząco ulepszonego produktu, technologii czy usługi, która zwiększy konkurencyjność danej firmy, zapewniając jednocześnie lepszą jakość jej klientom – tłumaczy szef NCBR.

Jakie zatem to mogą być przedsięwzięcia? NCBR wskazuje kilka przykładów projektów małych i średnich firm spoza Mazowsza z poprzednich konkursów „szybkiej ścieżki". Pierwszy to firma Goster z Bydgoszczy, która skonstruowała przesiewacz do recyklingu odpadów. Drugi to prototyp multimodalnego tomografu ultradźwiękowego do diagnostyki piersi, stworzony przez spółkę Dramiński z Olsztyna. Kolejny przykład to firma MEGA z Bełżyc, która stworzyła prototyp kombajnu do zbioru brokułów. Z kolei firma QUIZIT z Łodzi skonstruowała UnitDoseOne – aptekomat nowej generacji, usprawniający pracę aptek szpitalnych oraz proces logistyki lekowej w szpitalu. Wreszcie firma Advanced Protection Systems z Gdyni opracowała wielosensorowy system do wykrywania i śledzenia bezzałogowych statków powietrznych (system wychwytujący i neutralizujący drony).

Na wnioski firm z sektora MŚP, które chcą realizować projekty badawczo-rozwojowe poza Mazowszem, NCBR czeka do 31 sierpnia br.