Prokuratura będzie skarżyć uchwały gmin o opłatach za parkowanie w soboty

Prokurator generalny Zbigniew Ziobro chce zakończyć spór o to, czy pobieranie opłat za parkowanie w soboty jest legalne. Prosi śledczych, by zaskarżali uchwały pozwalające je pobierać w tym dniu.

Robert Hernand, zastępca prokuratora generalnego, w piśmie do podległych mu jednostek pisze: „Uprzejmie proszę Panie i Panów Prokuratorów Regionalnych o spowodowanie przeprowadzenia na podległym obszarze właściwości analizy zgodności z prawem uchwał dotyczących stref płatnego parkowania i podjęcie działań zmierzających do zakwestionowania zamieszczonych w nich zapisów sprzecznych z ustawą z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, w szczególności z unormowaniem zawartym w art. 13b ust. 1". Część ekspertów uważa, że to zły pomysł.

Spór o interpretację

Artykuł 13b ust. 1 ustawy o drogach publicznych stanowi, że w strefie płatnego parkowania można pobierać opłaty w dni robocze.

– Jednocześnie ustawodawca nie zdefiniował pojęcia „dni robocze" na potrzeby tej ustawy – wyjaśnia Andrzej Porawski, dyrektor Biura Związku Miast Polskich. – Gminy zaczęły więc interpretować je na własny użytek. Część przyjęła, że skoro sobota nie została wprost wymieniona w ustawie jako dzień wolny od pracy, to jest dniem roboczym. Inne z kolei uznały, że po wprowadzeniu od 1 maja 2001 r. pięciodniowego tygodnia pracy sobota nie jest dniem roboczym – relacjonuje dyrektor Porawski.

Część uchwał trafiła już do wojewódzkich sądów administracyjnych. Nie rozstrzygnęły one jednak jednoznacznie, jakim dniem jest sobota.

– Rysują się dwie linie orzecznicze – mówi Robert Hernand.

Część składów orzekających przyjmuje, że sobota to dzień wolny od pracy (patrz wyrok NSA z 26 kwietnia 2006 r., sygn. I 3507/15). Część, przeciwnie, uznaje, że to dzień roboczy, więc gminy mają prawo pobierać opłaty za parkowanie. Przykładem może być wyrok NSA z 21 września 2012 r. (sygn. I GSK 1042/11). Sąd kasacyjny uznał w nim, że przepisy o swobodzie działalności gospodarczej przemawiają za tym, że sobota jest dniem roboczym.

– Liczymy na to, że zaskarżanie gminnych uchwał doprowadzi do ujednolicenia orzecznictwa sądowego w tych sprawach, a jeżeli będzie ono rozbieżne, da prokuratorowi generalnemu uzasadnione powody do skierowania do NSA wniosku o podjęcie uchwały w składzie siedmiu sędziów w sprawie opłat za parkowanie w soboty – wskazuje Robert Hernand.

Nie lepiej zapytać mieszkańców?

Taktykę prokuratury samorządowcy przyjmują ze zrozumieniem.

– Droga dochodzenia do ujednolicenia stosowania przepisów, którą wybrał prokurator generalny, jest słuszna. Respektuje bowiem samodzielność gmin, która podlega sądowej ochronie – mówi Andrzej Porawski.

Eksperci wskazują jednak, że wykluczenie pobierania opłat w soboty musiałoby nastąpić wyłącznie poprzez zakaz normatywny, a nie na drodze sądowej wykładni przepisów.

Stanisław Bułajewski z Uniwersytetu Warmińsko Mazurskiego w Olsztynie uważa, że działania prokuratury, będą interpretowane, jako ograniczenie samodzielności organów gmin.

Zastrzeżenia ma też Stefan Płażek z Katedry Prawa Samorządu Terytorialnego Uniwersytetu Jagiellońskiego. – Skoro brakuje legalnej definicji pojęcia „dzień roboczy", to nie można zarzucać nielegalności uchwałom rad gmin nakładającym opłaty parkingowe także w soboty – mówi – Zwłaszcza że soboty są często normalnymi dniami pracy, np. dla pracowników handlu, usług, a nawet urzędników, np. urzędów stanu cywilnego czy pracujących w rozmieszczanych po hipermarketach i galeriach handlowych punktach obsługi mieszkańców – mówi.

Płażek zauważa też, że uchwały, które pospolite ruszenie prokuratorów ma kontestować, korzystają z domniemania praworządności.

– Przeszły pozytywnie przez tryb nadzoru – wyjaśnia. I dodaje, że kwestię, czy w danej gminie opłaty za parkowanie w sobotę być powinny czy też nie, najlepiej pozostawić do rozstrzygnięcia mieszkańcom. – Ci mogą o tych sprawach decydować w referendum czy poprzez radnych – wskazuje Stefan Płażek.

OPINIA

Stanisław Bułajewski, konstytucjonalista z Uniwersytetu Warmińsko – Mazurskiego w Olsztynie

Zgodnie z art. 70 ustawy z dnia 28 stycznia 2016 r. Prawo o Prokuraturze, jeżeli uchwała lub zarządzenie organu samorządu terytorialnego albo rozporządzenie wojewody są niezgodne z prawem, prokurator zwraca się do organu, który je wydał, o ich zmianę lub uchylenie albo kieruje wniosek o ich uchylenie do właściwego organu nadzoru; w przypadku uchwały lub zarządzenia organu samorządu terytorialnego prokurator może także wystąpić o stwierdzenie ich nieważności do sądu administracyjnego.