Reklama
Rozwiń
Reklama

VAT: stosowanie prewspółczynnika przez gminy

Gdy przy okazji wykonywanej działalności gospodarczej gmina pobiera należności o charakterze publicznoprawnym, nie jest zobowiązana do stosowania tzw. prewspółczynnika.

Publikacja: 22.02.2017 03:00

VAT: stosowanie prewspółczynnika przez gminy

Foto: 123RF

Wątpliwości w sprawie miały związek z tzw. centralizacją VAT w samorządach. We wniosku o interpretację zarząd infrastruktury komunalnej i transportu wskazał, że jest jednostką budżetową gminy. Obecnie jest traktowany jako odrębny od gminy podatnik VAT. Zarząd tłumaczył, że on i miasto zamierzają utrzymać odrębność podatkową najprawdopodobniej do 1 stycznia 2017 r. To znaczy do daty, od której – zgodnie z komunikatem Ministerstwa Finansów z 15 stycznia 2016 r. oraz projektem tzw. ustawy o centralizacji – utraci status podatnika VAT.

Wątpliwości podatnika miały związek z obowiązującym od 1 stycznia 2016 r. art. 86 ust. 2a ustawy o VAT. Chodziło o to, czy regulacja ta ma wpływ na zakres jego prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z wydatków alokowanych wyłącznie i w całości do jego działalności w zakresie transportu publicznego. Zakład tłumaczył, że poza usługami transportu publicznego świadczonymi za odpłatnością, świadczy również usługi nieodpłatne na rzecz określonych grup pasażerów. Jego wątpliwości sprowadzały się do tego, czy od 1 stycznia 2016 r. jest zobligowany do odliczania podatku naliczonego wynikającego z nabycia towarów i usług związanych bezpośrednio, w całości i wyłącznie z transportem zbiorowym, zgodnie ze sposobem określenia proporcji, w rozumieniu art. 86 ust. 2a ustawy o VAT. Zwłaszcza, że w działalności świadczy też usługi nieodpłatnie na rzecz uprzywilejowanych grup pasażerów wskazanych w aktach prawnych rangi ustawowej oraz prawa miejscowego.

Wykładnia fiskusa okazała się być nie po myśli podatnika. Organ stwierdził bowiem, że od 1 stycznia 2016 r. zarząd jest zobligowany do odliczania podatku naliczonego wynikającego z nabycia towarów i usług związanych bezpośrednio, w całości i wyłącznie z transportem zbiorowym, zgodnie ze sposobem określenia proporcji w rozumieniu art. 86 ust. 2a ustawy o VAT. Urzędnicy wskazali jednak, że obowiązek ten nie jest spowodowany świadczeniem przez nią usług nieodpłatnych na rzecz uprzywilejowanych grup pasażerów, lecz wykonywaniem zadań z zakresu działania organu władzy publicznej.

Fiskus wskazał dalej na rozporządzenie ministra finansów z 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników. Wymieniono w nim m.in. samorządową jednostkę budżetową i najbardziej odpowiadającą jej specyfice metodę określania proporcji, uwzględniającą charakter prowadzonej przez nią działalności gospodarczej oraz statutowej. W ocenie urzędników, na podstawie przepisów rozporządzenia strona ma możliwość precyzyjnego ustalenia danych niezbędnych do wyliczenia właściwej proporcji.

WSA w Krakowie nie potwierdził takiej wykładni przepisów. Nie zgodził się przede wszystkim, że opłaty publicznoprawne za korzystanie z przystanków przez przewoźników uniemożliwiają pełne odliczenie podatku i powodują konieczność zastosowania art. 86 ust. 2a ustawy o VAT. Odwołał się w tym zakresie do orzecznictwa NSA dotyczącego poboru opłaty targowej na zlokalizowanych i urządzonych targowiskach gminnych. Wynika z niego, że gdy przy okazji wykonywanej przez gminę działalności gospodarczej pobiera ona należności o charakterze publicznoprawnym, to nie jest zobowiązana do stosowania tzw. prewspółczynnika. W ocenie WSA analogiczna sytuacja zachodzi w spornej sprawie. Wybudowane przez skarżącą przystanki są w całości wykorzystywane przez nią do prowadzenia działalności gospodarczej. Nie służą do poboru opłat od przewoźników za zatrzymywanie się na tych przystankach, lecz do wykonywania czynności związanych z transportem zbiorowym, czyli wykonywaniem czynności opodatkowanych. Pobór opłat nie następuje w związku ze świadczeniem usług przez skarżącą, lecz w związku z korzystaniem przez przewoźników z przystanków. Obowiązek zapłaty opłaty przez przewoźników nie jest zależny od świadczenia wzajemnego.

Reklama
Reklama

W ocenie sądu potwierdzenie stanowiska fiskusa prowadziłoby do sytuacji, w której jeżeli od jakiegoś składnika przedsiębiorstwa gminy pobierana byłaby jakakolwiek należność publicznoprawna na jej rzecz, to składnik ten nie mógłby zostać zakwalifikowany jako wyłącznie związany z prowadzoną działalnością gospodarczą. Przyjęcie takiego stanowiska jest jednak nieuzasadnione. Jak zauważył WSA, wyjątek wskazany w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT mógłby ewentualnie mieć miejsce jedynie w przypadku uznania, że skarżąca budując, utrzymując, czy też modernizując przystanki, wykonuje te działania w celu otrzymania opłaty od przewoźników. Tymczasem opłata ta pobierana jest przez niego jako organ władzy publicznej.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 9 stycznia 2017 r. (I SA/Kr 1354/16).

masz pytanie, wyślij e-mail do autorki: a.tarka@rp.pl

Komentarz eksperta

Michał Wojtas, doradca podatkowy, wspólnik w kancelarii EOL

Rozstrzygnięcie sądu nie dziwi, nie powinno też zaskakiwać ministra finansów. Brak zdolności do polemiki z racjonalną argumentacją podatnika staje się powoli negatywnym standardem przy rozpatrywaniu wniosków o interpretacje. Podatnicy nie składają wniosków po to, żeby przysporzyć ministrowi pracy, lecz z braku konstruktywnego podejścia do wsparcia podatników w stosowaniu nowych przepisów. Oby wprowadzenie od 2017 r. objaśnień podatkowych zmieniło nieco tę sytuację.

Wprowadzenie do ustawy o VAT prewspółczynnika miało ograniczyć prawo do odliczenia VAT jednostkom samorządu terytorialnego od 2016 r. Miało też działać zniechęcająco. Wrażenie to jest wzmacniane przez organ w komentowanej sprawie. W interpretacji pomija się orzecznictwo NSA w analogicznych stanach, tj. rozstrzygnięciach dotyczących odróżnienia nakładów na tworzenie targowiska jako powiązanych z działalnością gospodarczą a opłaty targowej jako opłaty publiczno-prawnej niezwiązanej z tą działalnością. Ma to fundamentalne znaczenie dla uznania, że prewspółczynnik nie ma zastosowania w przypadku pobierania przez jednostkę od przewoźników opłat za korzystanie z przystanków (zatrzymywania się na nich). Związek wydatków na przystanki wynika z prowadzenia przez jednostkę działalności w zakresie transportu zbiorowego.

Reklama
Reklama

Ponadto, odmowa polemiki z argumentacją podat- nika ze względu na jej nieprzekonujący charakter skutkuje zwiększaniem chaosu i niepewności w rozumieniu i stosowaniu skomplikowanych zasad liczenia prewspółczynnika.

Sądy i trybunały
Waldemar Żurek ujawnia projekt reformy KRS. Liczy na poparcie prezydenta
Materiał Promocyjny
Czy polskie banki zbudują wspólne AI? Eksperci widzą potencjał, ale też bariery
Nieruchomości
Można już składać wnioski o bon ciepłowniczy. Ile wynosi i komu przysługuje?
Służby mundurowe
W 2026 roku wojsko wezwie nawet 235 tys. osób. Kto jest na liście?
Nieruchomości
Ważne zmiany dla każdego, kto planuje budowę. Ustawa przyjęta
Materiał Promocyjny
Urząd Patentowy teraz bardziej internetowy
Nieruchomości
Rząd kończy z patologiami w spółdzielniach mieszkaniowych. Oto, co chce zmienić
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama