Renomowana szkoła w wersji 2.0

Dobry wynik matury gwarantuje przyjęcie na studia, ale nie zapewnia ich ukończenia, co wyraźnie widać, gdy prześledzimy losy studentów, którzy mieli takie same lub porównywalne wyniki matury. Analiza tych losów uprawnia do hipotezy, że prawdopodobieństwo odniesienia sukcesu na studiach jest – jak to było dawniej – powiązane z ukończoną szkołą średnią.

Przy poszukiwaniu kryteriów do identyfikacji renomowanej szkoły 2.0, której absolwenci mają predyspozycje do osiągnięcia powodzenia w rekrutacji, podczas studiów i na rynku pracy, warto poddać analizie wieloletni trend wyników matury. Znaczenie może mieć rozwijanie potencjału uczniów szkoły powiązane z monitorowaniem efektów kształcenia. Warto też prześledzić spójność oferty szkoły (m.in. profile klas, prowadzone przedmioty rozszerzone) z ofertą kierunków uczelni. Istotny jest też styl pracy szkoły oraz ukierunkowanie na kompetencje kluczowe, ważne dla uczenia się przez całe życie.

Badania wskazują, że nie bez znaczenia może być odległość szkoły od uczelni. Wysoka pozycja szkoły w rankingach nie daje jej automatycznie statusu szkoły ważnej dla danej uczelni. Jednym z istotnych celów projektu pilotażowego „Analityka edukacyjna w szkołach wyższych" przeprowadzonego przez PCG Polska pod patronatem Fundacji Rektorów Polskich było wskazanie przykładów renomowanych szkół w nowym ich znaczeniu.

Każda z dziesięciu uczelni po zapoznaniu się z raportem z badań i rekomendacją, biorąc też pod uwagę dotychczasowe doświadczenia, wyróżniła jedną szkołę. To wyróżnienie pozwala budować głębsze niż dotąd relacje pomiędzy uczelnią i szkołą średnią. Dogłębna analiza wyróżnionych szkół może mieć kluczowe znaczenie dla stworzenia profilu szkoły dobrze przygotowującej swoich absolwentów do podjęcia i ukończenia studiów.

W dziesięciu wyróżnionych szkołach do obowiązkowego egzaminu z języka polskiego w latach 2010–2016 przystąpiło 15 tys. maturzystów. Łatwo dostrzec duże zróżnicowanie szkół, odpowiadające dużemu zróżnicowaniu oferty uczelni. Jest jednak kilka elementów łączących te szkoły i ich maturzystów.

1. Inwestycja w studia – egzaminy na poziomie rozszerzonym

W wyróżnionych szkołach jeden maturzysta zdawał średnio dwa egzaminy na poziomie rozszerzonym, podczas gdy w całej badanej populacji średnio jeden egzamin. Na podium najczęściej wybieranych egzaminów rozszerzonych w wyróżnionych szkołach – tak jak w całej populacji – są jęz. angielski (23 proc.), matematyka (21 proc.) i jęz. polski (11 proc.). Inwestycja w przygotowanie do rozszerzonego egzaminu jest więc sprawdzoną w praktyce inwestycją w sukces na studiach.

2. Obowiązkowe przedmioty lepiej niż przeciętnie, solidna matematyka

Średnia pozycja 7 (w skali 9-stopniowej) wyniku obowiązkowej matematyki w latach 2010–2016 jest w wyróżnionych szkołach nieco wyższa od średniej pozycji wyniku języka angielskiego i polskiego. Średni procent wyników wysokich z przedmiotów obowiązkowych (42 proc.) jest wyższy od normy krajowej (23 proc.).

3. Profil szkoły

Profil szkoły dobrze przygotowującej do sukcesu na kierunkowych studiach można określać przede wszystkim za pomocą wyborów przedmiotów maturalnych zdawanych na poziomie rozszerzonym przez jej uczniów. W grupie wyróżnionych liceów poza matematyką, językiem polskim i angielskim licznie wybierane są średnio cztery dalsze egzaminy rozszerzone.

4. Odległość szkoły od siedziby uczelni

Dotychczasowe analizy uprawniają hipotezę, że powodzenie na studiach absolwentów szkoły średniej może być powiązane z jej odległością od siedziby uczelni. Sukces na studiach jest pochodną motywacji i determinacji, a te mogą się wiązać z pokonywaniem trudności wynikających ze znacznej odległości uczelni od szkoły. Jednak siedem wyróżnionych to szkoły lokalne, położone blisko uczelni.

5. Monitorowanie efektów kształcenia

Trudno o sukces na studiach bez umiejętności oceny swojego potencjału, samooceny i znajomości efektów kształcenia, które pomoże wypracować szkoła. Wydaje się, że pomaga tu stosowanie elektronicznych narzędzi wspierających monitorowanie kształcenia w szkole. Choć w Polsce używa ich tylko ok. 45 proc. szkół, to wśród dziesięciu wyróżnionych aż siedem używa rozwiązania Librus Synergia.

6. Identyfikacja ze szkołą i uczelnią

Bez identyfikacji oraz utożsamiania się ze szkołą i uczelnią studentom często brakuje determinacji w dążeniu do utrzymania się na studiach. Jak mierzyć tę identyfikację? Pomocna może być pogłębiona analiza stylu szkoły, widoczna m.in. poprzez jej obecność w internecie, oraz zaangażowanie szkoły w dodatkowe wydarzenia lub projekty. Wyróżnione szkoły w bardzo zróżnicowany sposób prezentują swój styl w tym zakresie.