Perspektywa utraty dachu nad głową, z realną groźbą eksmisji z mieszkania, w którym kredytobiorca żyje razem z rodziną, nie może być obojętna, stąd wiele emocji. Mogą one jednak przeszkodzić w pomyślnym rozwiązaniu sprawy. To, jak dalej się potoczą losy dłużnika, w dużym stopniu zależy od jego racjonalnego działania.

Co robić w takiej sytuacji?

Radzi Krzysztof Oppenheim, doradca finansowy:

- Po pierwsze, trzeba sobie uświadomić, że niespłacony kredyt jest też problemem dla banku. Kredytodawcy doskonale wiedzą, że nie wszystkie zobowiązania będą spłacać się wspaniale, powinni więc być przygotowani na takie sytuacje poprzez stworzenie odpowiednich procedur w zakresie restrukturyzacji. Tego przecież wszyscy przyszli bankowcy uczą się na studiach. Zamiast więc wpadać w panikę, trzeba wziąć byka za rogi.

Skoro kredyt to wspólne dziecko banku i kredytobiorcy, mamy prawo oczekiwać, że bank będzie nam pomagał w kłopotach z obsługą zobowiązania. Aby tak się jednak stało, musimy o tym fakcie kredytodawcę poinformować. Koniecznie w formie pisemnej. Taka korespondencja powinna trafić do banku przed zapadalnością danej raty, na którą może nam braknąć środków.

Co powinna zawierać taka korespondencja? Przede wszystkim opis sytuacji: zawsze jest jakiś powód utraty płynności finansowej, często przyczyną są sytuacje zupełnie od kredytobiorcy niezależne. Powinniśmy też wnioskować o okresowe obniżenie spłaty rat do poziomu, który w danym momencie możemy udźwignąć. W ten sposób podpowiadamy bankowi, jak przygotować odpowiedni do danej sytuacji sposób restrukturyzacji zobowiązania.

Co zrobić jeśli bank odmownie potraktuje nasze podanie?  Należy od takiej decyzji się odwołać - raz, drugi, trzeci... - trzymając się stale wersji, że chcemy dalej spłacać kredyt dobrowolnie. Na każde nasze pismo powinniśmy otrzymać odpowiedź. Gdyby było inaczej, trzeba zwrócić się ponownie  -także w formie pisemnej -  z prośbą o zajęcie stanowiska w sprawie wcześniejszej korespondencji.

Jeśli bank odmawia naszej prośbie, o zmianę warunków umowy, poprośmy o uzasadnienie merytoryczne. Warto też zajrzeć na stronę danego banku i powołać się na pięknie brzmiące hasła, typu: „Oferujemy usługi najwyższej klasy, kierując się przede wszystkim interesem klienta"czy też: "Od pierwszego spotkania zbudowaliśmy dobre relacje z naszymi klientami. Każdy z nich jest traktowany indywidualnie ponieważ każdy ma inne potrzeby".

Możemy też znaleźć na stronie danego banku takie deklaracje: „Co zrobić jeśli masz problem ze spłatą kredytu? Bank - w wyniku ustaleń prowadzonych z kredytobiorcą - może proponować różne  rozwiązania warunków spłaty kredytu mające na celu jak najlepsze ich dopasowanie do możliwości klienta." Jeśli dany bank tak pięknie zachwala swoje usługi, a działa w zupełnie inny sposób, łamie prawo, wprowadzając świadomie klienta w błąd, stosuje bowiem nieuczciwą reklamę.

Czy opisane formy działania przyniosą sukces i bank zmieni zdanie w zakresie korzystnej dla nas restrukturyzacji? Z przykrością stwierdzam, że jest na to mała szansa. Takie działania pokazują jednak, że mamy dobrą wolę spłaty zobowiązania.

Jestem przekonany, że wkrótce na porządku dziennym będą sądowe spory kredytobiorców z bankami, dotyczące odmowy restrukturyzacji lub przeprowadzenia jej w sposób niezgodny ze sztuką bankową. Jestem także pewien, że w niedalekiej przyszłości coraz częściej sądy będą przyznawać rację stronie słabszej. Bo w sporze bank - kredytobiorca często banki wykorzystują swoją dominującą pozycję, co będzie można udowodnić podczas sądowego sporu. Ale szansę na wygraną mamy tylko w takiej sytuacji, kiedy przekonamy sąd, że nasze działanie było w pełni prawidłowe.