W wyroku z 21 października 2014 r. (sygn. akt K 38/13) Trybunał Konstytucyjny uznał zróżnicowanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego za niekonstytucyjne.
Zakwestionowana regulacja przewidywała, że opiekun dorosłego syna lub córki, których niepełnosprawność powstała w okresie po 18. lub 25. roku życia, nie nabywał prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, lecz do specjalnego zasiłku opiekuńczego. Prawo do świadczenia pielęgnacyjnego uzyskiwał natomiast ojciec lub matka, także opiekujący się dorosłym dzieckiem, u którego niepełnosprawność powstała przed ukończeniem 18. lub 25. roku życia.
Świadczenie pielęgnacyjne wypłacane jest w kwocie 1.300 złotych. Ponadto opiekunowie dzieci niepełnosprawnych korzystają z systemu wsparcia przewidzianego w programie 500 PLUS. Tymczasem specjalny zasiłek opiekuńczy wypłacany jest w znacznie niższej kwocie (520 zł). Poza tym prawo do tego świadczenia adresowane jest do rodzin opiekunów spełniających kryterium dochodowe (dochód osoby sprawującej opiekę oraz dochód rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie może przekroczyć 760 zł).
Ponadto część opiekunów otrzymuje zasiłek dla opiekuna, którego wysokość wynosi 520 zł. Należy także wskazać, że do końca 1999 r. osoby sprawujące opiekę nad dziećmi specjalnej troski nabywały prawo do wcześniejszej emerytury. Z uwagi na relatywnie krótki staż ubezpieczeniowy osób otrzymujących to świadczenie, jego wysokość jest znacząco niższa niż wysokość świadczenia pielęgnacyjnego. Osoby te jednak z racji pobierania wcześniejszej emerytury nie mogą ubiegać się o prawo do korzystniejszego świadczenia pielęgnacyjnego.
Rzecznik Praw Obywatelskich zapowiedział, iż zwróci się do rządu z apelem o pilne podjęcie działań porządkujących system świadczeń pielęgnacyjnych wypłacanych opiekunom osób niepełnosprawnych. - Punktem wyjścia powinno być wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 2014 roku – podkreśla Adam Bodnar.
