Melon, soczysty materiał dla rzeźbiarza

Rz: Z czego dobrze się wycina?

Marek Rybacki: Z dyni, marchewki, rzepy. Z dużych owoców można robić bukiety, z kwiatami i listkami. Z małych – małe pąki. Z buraka, cukini czy bakłażana dobrze robi się liście. Kiepsko wycina się z pomidora i miękkich owoców, np. kiwi. Wystarczy moment nieuwagi i godzina pracy może zostać zmarnowana. Inaczej tnie się skórę owocu, ważna jest grubość miąższu.

Używa pan gotowych wzorów?

Czasami. Jednak zwykle to moja inwencja. Myślę, co chcę zrobić, a potem realizuję.

Wycina pan tylko kwiaty?

Robię także wizerunki ludzi, choć to bardzo czasochłonne. Podobnie logo firmy. Np. słowo Rzeczpospolita wycinałbym cztery godziny. Zrobiłbym to metodą snycerską, wyglądałoby to jak płaskorzeźba. Ta forma wymaga dużo czasu. Trzeba uważać między literami.

Co jeszcze się wycina?

Ptaki, korzenie, gałęzie. Chińczycy lubią sceny batalistyczne. Wycinają w arbuzie np. żołnierzy z mieczami. Azjaci rzeźbią też w lodzie, w maśle i w tzw. frycie, czyli tłuszczu do smażenia o stałej konsystencji. Można też rzeźbić w marcepanie i czekoladzie.

Co najbardziej skomplikowanego pan rzeźbił?

Twarz Britney Spears. Lubię ją.

Z czego ją pan wyciął?

Z dyni. Planujemy zrobić galerię sławnych ludzi w Polsce.

To raczej nietrwała wystawa.

Tak, zostaną po niej tylko zdjęcia i wspomnienia.

Czy te ozdoby się je?

Tak, ale nie od razu. Na przyjęciu owoce stawiamy z dala od ludzkich rąk, bo jeśli tego nie zrobimy, kwiaty mają szybko poobrywane liście i rzeźba wygląda nieapetycznie. Potem zdejmujemy je, dzielimy i podajemy gościom.

Carving ma azjatyckie korzenie. Gdzie się pan uczył tej sztuki?

Pierwszy raz zobaczyłem rzeźby z owoców na zdjęciach przywiezionych przez jednego z moich pracodawców. Wciągnęło mnie. Szukałem czegoś, czym można przyciągnąć gości, a ta formuła świetnie sprawdza się na bankietach. Kupiłem sobie kursy na DVD. Potem byłem kilka miesięcy w Australii i tam w tajskiej restauracji obserwowałem mistrzów w akcji.

Carving to show, podobnie jak robienie sushi czy teppanyaki. Kucharz jest jak showman.

Tak, tym bardziej że Azjaci rzeźbią z imponującą prędkością.

Czy rzeźbił pan kiedyś np. w drewnie?

Marchewka jest lepsza, jak trochę zwiędnie. Jeśli chcę wyciąć płatek, to świeża może pęknąć. Cebula zaś musi być bardzo świeża

Nie, jestem kucharzem.

Ile czasu potrzeba, żeby zrobić kwiat z melona?

10 minut. Wycięcie wzoru z dużego arbuza zajmuje około godziny.

Jakich narzędzi się używa?

Specjalnych małych noży z cienkim ostrzem. Niestety, tępią się, bo działają na nie kwasy z warzyw i owoców. Trzeba je często ostrzyć.

Czy warzywa powinny być świeże?

Marchewka jest lepsza, kiedy trochę zwiędnie. Jeśli chcę wyciąć płatek, to świeża może pęknąć. Cebula i rzodkiewka muszą być bardzo świeże.

Czy używa pan jakichś dodatków?

Można wykorzystać liście orzechowca, draperie, ramki. Ważne jest, by nie przesadzić, nie przyćmić rzeźby.

Jakie są sposoby na przedłużenie życia tych nietrwałych ozdób?

Gdy są przechowywane poza lodówką, robią się miękkie. Aby były jędrne, trzeba je włożyć na chwilę do bardzo zimnej wody z lodem.

Czy do carvingu trzeba mieć talent?

Talent nie jest konieczny. Można się tego nauczyć. Sztuka na pewno wymaga cierpliwości i skupienia. Potrzebne jest też coś w rodzaju natchnienia.

Wycina pan motywy polskie? Jakieś wzory kurpiowskie, bratki albo żubra?

Może kiedyś. Dotąd nie próbowałem. W Polsce jest grupa osób, która zajmuje się carvingiem i ta sztuka będzie się coraz bardziej rozwijać, więc wszystko przed nami.

—rozmawiała Monika Kucia

Strony poświęcone carvingowi

www.carving.info.pl

www.carving.vgh.pl

Misterne motyle wyrzeźbione z melona, wielka pisanka wyrżnięta w arbuzie, palemki z chili. Dzieła sztuki czy kiczowate dekoracje stołu? Niezależnie od naszych ocen estetycznych carving, czyli artystyczne wycinanie wzorów z warzyw i owoców, wymaga wiele zręczności i cierpliwości.

Sztuka przywędrowała do nas z Tajlandii i ma coraz więcej zwolenników. W zeszłym roku odbyło się w Polsce kilka konkursów. W czerwcu były I Mistrzostwa Polski w Carvingu o Puchar Prezesa Groneksu w Starych Jabłonkach podczas Sielawy Blues. Tytuł mistrza polski i I miejsce w kategorii kompozycja i nagrodę specjalną dla kobiety zdobyła Supattra Seeda z Tajlandii z warszawskiej restauracji Papaya. Była bezkonkurencyjna. Jej rzeźby są tak subtelne i delikatne, że gdy wycinała na zewnątrz, wiatr łamał płatki wyrzeźbionych kwiatów.

Polacy radzą sobie coraz lepiej. W I Mistrzostwach Polski Akademii Carvingu Börner Juniorów do lat 18 najlepsza była Anita Ślusarczyk z II Liceum Ogólnokształcące w Sanoku. We wrześniu we Wrocławiu I Puchar Dolnego Śląska w Carvingu zdobył Mirosław Bobrowski, szef kuchni na promie „Polonia Unity Line”. Jego rzeźby zostały docenione przez ambasadora Tajlandii w Polsce, który początkowo nie mógł uwierzyć, że ich autorem jest Polak. W styczniu br. Bobrowski zdobył maksymalną ilość punktów, trzy złote medale i dwa puchary na Carving Cup Slovakia.Właśnie ukazała się książka „Fantazje z warzyw i owoców” Dariusza Ślusarczyka i Marka Rybackiego. Można w niej znaleźć podstawy carvingu z programu kursu I stopnia lotnej akademii, która szkoli kucharzy w całej Polsce.

W dniach 10 – 12 kwietnia podczas targów GASTROEXPO w Gdańsku odbędzie się Gdański Carving Show "Krzysztof Wierzba i przyjaciele”

Styl Życia