Czy w zabrzańskiej kopalni Guido nadal pod ziemią trzyma się żywe konie? Nie, to tylko interaktywna ekspozycja, przypominająca, że były tu one kiedyś główną silą pociągową. Rżące ze strachu zwierzęta podczepiano u dołu klatki w kopalnianym szybie i zwożono sto kilkadziesiąt metrów pod powierzchnię ziemi. Było to skomplikowane przedsięwzięcie. Zajmowało ok. czterech godzin, bo konie często zaczepiały nogami o ściany szybu.
Znana z „Łyska z pokładu Idy" Gustawa Morcinka historia o koniu pracującym w kopalni staje przed oczami wszystkim, którzy wyposażeni w hełmy i lampy zjeżdżają 170 metrów w dół, na wyższy poziom zabytkowej kopalni Guido. Pierwsze, co widzą turyści wysiadający z „klatki", to wyglądający jak żywy koń wiszący u stropu.
– Gustaw Morcinek pisał, że stare i chore konie były wywożone na ziemię. W rzeczywistości dożywały swoich dni na dole. Wywożenie koni z powrotem na powierzchnię było zbyt czasochłonne i kosztowne – rozwiewa złudzenia przewodnik.
Polityczni pod ziemią
W kopalni Guido można zobaczyć, jak pracowali górnicy, poczynając od początku XIX stulecia. Chodniki i komory przeznaczone do zwiedzania znajdują się na dwóch głębokościach – 170 i 320 metrów. Na wyższym poziomie widzimy, jak wyglądało fedrowanie węgla w początkach kopalni.. Szeroki korytarz prowadzi do kolejnych dobrze zachowanych, murowanych komór z eksponatami z historii górnictwa. Są tu pompy, kolekcja lamp, sprzętu ratowniczego i narzędzi górniczych, w tym górnicze młotki – perlik i żelazko – uwiecznione na górniczej czapce. Przed kopalnią jednak był węgiel. Jego historię pokazuje wystawa geologiczna. Można tu obejrzeć warstwy skał z zapisanymi w nich śladami procesów tektonicznych, skalne nacieki, kryształy kalcytu.
Ulokowana również na wyższym poziomie kopalni Izba Pamięci Żołnierzy-Górników przypomina o ciemnych kartach powojennej historii górnictwa. W latach 50. XX wieku „element politycznie niepewny", czyli poborowi z rodzin zamożnych rolników, właścicieli ziemskich czy działaczy konspiracyjnych kierowani byli zamiast do wojska do przymusowej pracy w kopalniach.
