Pluton jak na dłoni

Przelot sondy obok Plutona pozwoli po raz pierwszy z bliska przyjrzeć się tak odległemu obiektowi

To od ponad ćwierćwiecza największy postęp w badaniu naszego układu planetarnego, kiedy w 1989 roku sonda Voyager 2 rzuciła nowe światło na budowę Neptuna.

Podróż pozwoli na przyjrzenie się lodowatej planetce i jej księżycom. Temperatura w tej okolicy sięga — 230 st C. Aby tam dotrzeć sonda New Horizons potrzebowała przebyć 5 mld kilometrów. Po dziewięciu i pół roku po wystrzeleniu w kosmos sonda osiąga swój cel — Jako pierwszy w historii satelita przeleci obok tajemniczego Plutona. Nie wejdzie na jego orbitę. Nie było możliwości zapewnienia takiej ilości paliwa aby sonda mogła dostatecznie wyhamować. Największe zbliżenie do karłowatej planety planowane jest na wtorek godz. 13.49 (naszego czasu).

— Sonda działa bardzo dobrze. Dane jakie docierają do Ziemi są wspaniałe — powiedział portalowi Space. com. Alan Stern, szef zespołu naukowego misji z Southwest Research Institute w Boulder. — W pokoju zespołu naukowego i kontroli lotów wszyscy są zelektryzowani.

Wszystkie siedem instrumentów sondy prowadzi pomiary bez przerwy, ale danych będzie tak dużo, że przesyłanie ich potrwa jeszcze przez rok. Pierwszych zdjęć Plutona z najbliższej odległości można się spodziewać najwcześniej we wtorek wieczorem. Fale radiowe potrzebują bowiem 4,5 godziny aby dotrzeć na Ziemię.

Obserwacje sondy wykazały, że powierzchnia Plutona jest złożona i zróżnicowana, z wieloma jasnymi plamami. Jedna z nich jest ogromna i kształtem przypomina serce. Odkryte na powierzchni ciemne plamy układają się w kształt, który naukowcy misji nazwali „wielorybem". Badacze zaobserwowali także serię występujących obok siebie ciemnych struktur ciągnących się wzdłuż równika Plutona. To pierwsze zdjęcia wykonane z bliska tak odległego obiektu Układu Słonecznego, nic dziwnego, że naukowcy są nimi zafascynowani.

— Kiedy zdobędziemy wyraźne zdjęcia z powierzchni Plutona to obiecuję, że będą powalające na kolana — obiecuje Alan Stern. Jeżeli wszystko pójdzie dobrze podczas przelotu New Horizons będzie mógł sporządzić mapę powierzchni Plutona (wielkości dwóch trzecich Księżyca) i jego największego satelity Charona, który jest dwa razy mniejszy od niego.

Naukowcy dopatrzyli się także podłużnych kanionów i okrągłych kraterów na powierzchni największego księżyca karłowatej planety — Charona.

— To pierwszy wyraźny dowód, że na powierzchni Charona znajdują się uskoki — powiedział William McKinnon, z Uniwersytetu Waszyngtońskiego w St Louis, członek zespołu badaczy New Horizons. — Sonda już przewróciła do góry nogami nasze pojęcie o tym globie. Przedtem sądziliśmy że jest regularną kulą lodową teraz już wiemy, że jest zupełnie inaczej. Największy krater na powierzchni Charona obok bieguna południowego globu rozciąga się na dystansie 100 km.

Oba globy splecione są siłami grawitacji. Okrążają wspólny środek masy wraz z towarzyszącymi im czterema pozostałymi księżycami Plutona. Cały układ obiega Słońce po orbicie Słońca w ciągu 248 lat, Od odkrycia przez Amerykanina Clyde'a Tombaugha w 1930 roku Pluton i jego księżyce pokonały zaledwie jedną trzecią swojej drogi wokół naszej gwiazdy.