Wojenne wstrząsy chwieją giełdami

– Wojna zwiększa ryzyko tego, że gospodarka i zyski spółek zostaną zmrożone przez „wir polarny" – twierdzi Mike Wilson, główny amerykański strateg ds. rynku akcji w Morgan Stanley. Jego zdaniem największe niebezpieczeństwo związane z wojną na Ukrainie wiąże się właśnie z cenami energii, które są i tak już dosyć wysokie. – Dalszy wzrost cen energii zniszczyłby naszym zdaniem popyt i prawdopodobnie wepchnąłby część gospodarek w recesję – wskazuje Wilson. W takim scenariuszu, rosnące koszty surowców poważnie uderzyłyby również w wyniki spółek, na co oczywiście rynki akcji zareagowałyby negatywnie.

– Uwaga skupia się na potencjalnym zakłóceniu rosyjskich dostaw surowców energetycznych do Europy. Trudno byłoby sobie z tym poradzić i mogłoby to stworzyć prawdziwy niedobór, nieporównywalny nawet z sytuacją, z jaką mierzymy się obecnie. Europa jeszcze przed obecnym kryzysem na Ukrainie doświadczała przecież kryzysu energetycznego – przypomina Jason Bordoff, dyrektor Centrum Globalnej Polityki Energetycznej na Uniwersytecie Columbia.

– Rosyjska inwazja na Ukrainę lub znaczne zaostrzenie sankcji mogłyby dodać nawet 2 pkt proc. do inflacji w gospodarkach rozwiniętych, szczególnie w Europie. Biorąc pod uwagę środowisko monetarne oraz jastrzębie sygnały z banków centralnych, polityka pieniężna mogłaby być zacieśniana bardziej agresywnie, ale prawdopodobnie polityka fiskalna zostałaby poluzowana, by chronić dochody realne ludności – prognozuje Simon McAdam, ekonomista Capital Economics.

Ucieczka inwestorów

Inwazja na Ukrainę na pełną skalę będzie też dla inwestorów impulsem od ucieczki do „bezpiecznych przystani". W takim scenariuszu powinny tracić aktywa z rynków wschodzących, w tym oczywiście z państw naszego regionu, a zyskiwać dolar. – Rosyjska inwazja powinna skutkować dalszym wzrostem awersji do ryzyka na rynkach, co oznacza ciąg dalszy odwrotu od akcji i silniejsze aktywa z „bezpiecznej przystani" – uważa Charalambos Pissouros, szef działu analiz w JFD Group.

Wśród najbardziej poszkodowanych rynków mógłby się znaleźć ten rosyjski. Indeks RTS stracił już od zeszłorocznego szczytu 27 proc., czyli wszedł głęboko w rynek „niedźwiedzia". O ile w poniedziałek po południu był powyżej 1400 pkt, to w dołku z drugiej połowy stycznia znajdował się poniżej 1300 pkt, czyli najniżej od listopada 2020 r. Analitycy Morgan Stanley wskazywali w styczniu, że gdyby doszło do ataku na Ukrainę, to akcje z indeksu MSCI Russia mogłyby stracić 27 proc.

Jak było przy poprzednich konfliktach

Konflikt na Ukrainie trwa już od prawie ośmiu lat. Gdy się zaczynał, inwestorzy zareagowali wyprzedażą rosyjskich aktywów. Była ona jednak dosyć umiarkowana. Micex, indeks giełdy moskiewskiej (noszący obecnie nazwę Moex), stracił w ciągu miesiąca od rozpoczęcia operacji aneksji Krymu prawie 11 proc. W ciągu pół roku od rozpoczęcia konfliktu Micex był tylko 2,7 proc. niżej niż w dniu rozpoczęcia operacji wojskowej na Krymie. Dużo groźniej wyglądała przecena na giełdzie moskiewskiej po wybuchu wojny w Gruzji w sierpniu 2008 r. Micex stracił w ciągu miesiąca 6 proc., a przez następne pół roku zniżkował aż o 51 proc. Trzeba jednak pamiętać, że w nieco ponad miesiąc od wojny w Gruzji upadł bank Lehman Brothers i doszło do krachu na globalnych rynkach.